Ông Cao Hữu Phúc là một cựu binh hai thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Năm 1955, ông tập kết ra Bắc. Năm 1961 ông được tiếp tục trở lại miền Nam cầm súng chiến đấu trên khắp các chiến trường như Kon Tum, Đắk Lắk, Phú Yên… Trong quãng thời gian 9 năm trở về Nam chiến đấu (1961-1970), ông tham gia rất nhiều trận đánh. Trận đánh Lữ đoàn Dù 100 Bình Định trên quê hương Phú Yên làm ông nhớ nhất…
Dốc Sống Trâu (xã An Xuân, Tuy An) - Ảnh: H.THU
Những năm 1966-1967, Phân khu Nam có chủ trương: “đánh điểm diệt viện” để vừa tiêu hao sinh lực địch vừa chặn đường viện trợ để cô lập chúng trên chiến trường Phú Yên. Vì vậy, vào thời gian này, nhiều cứ điểm của địch như Trung tâm huấn luyện biệt kích Đồng Tre (xã Xuân Phước, Đồng Xuân), Hòn Ngang (xã An Nghiệp, Tuy An), Khu thông tin Nhạn Tháp (TX Tuy Hòa, nay là TP Tuy Hòa) đã bị tiêu hao, tiêu diệt làm cho bọn địch ở Phú Yên vô cùng hoang mang dao động.
Chúng liền điều Lữ đoàn Dù 100 không vận ở Bình Định vào Phú Yên để giải vây cho chúng. Vào mùa khô năm 1967, Đại đội 2 do ông Cao Hữu Phúc làm Chính trị viên đại đội đang đóng quân tại dốc Sống Trâu (xã An Xuân, Tuy An). Do chưa biết được địch đổ quân, Đại đội 2 đã cử 30 người xuống đồng bằng lấy gạo. Số ở lại đơn vị gồm có ông và khoảng 60 người khác. Sáng hôm đó, ông là người được chứng kiến cảnh máy bay từng đoàn lũ lượt khoảng 30-40 chiếc bay rợp cả một vùng đồi núi của huyện Tuy An và các vùng lân cận. Sau khi quần đảo khá lâu, chúng tấp nập đổ quân xuống vùng 10 An Nghiệp, Hòn Chùa, Động Chính (xã An Xuân, xã An Lĩnh, Tuy An), Sơn Long, Sơn Định (Sơn Hòa)… hòng khép chặt vòng vây đối với quân ta. Buổi sáng chúng đổ quân thì buổi chiều chúng đã cho quân lùng sục khắp nơi. Đại đội 2 nằm trong vòng vây của chúng, buộc phải phục kích để đánh. Hơn nữa thấy bọn địch đổ quân “khá ngon ăn” và mình đã có Trung đoàn 10 và Trung đoàn 20 dùng hỏa lực bắn máy bay của chúng, nếu đánh sẽ chắc thắng. Ban Chỉ huy đại đội đã bàn cách đánh tiêu diệt chúng. Trận địa phục kích được bày sẵn bên đường dốc Sống Trâu, bọn địch không thể nào hay biết. Chờ cho bọn chúng lại gần trận địa, quân ta mới nổ súng tấn công. Tiến quân lần thứ nhất, bị đánh bất ngờ, bọn chúng bỏ chạy tán loạn, vứt bỏ cả súng và quân, tư trang. Lần này chúng bị tiêu diệt khoảng 30 tên. Số còn sống sót bỏ chạy thục mạng, lùi về phía sau gọi quân tiếp viện. Bọn địch liền cho pháo và trực thăng bắn tới tấp nhưng do địa thế núi rừng hiểm trở, sườn dốc và công sự của quân ta rất vững chắc nên không hề hấn gì. Sau khi cho pháo và máy bay oanh kích, chúng tiếp tục mở đợt tiến quân lần thứ hai. Lần này, bọn địch thận trọng hơn. Chúng vừa đi vừa bắn vừa hò hét để phô trương thanh thế. Và lần này, chúng cũng bị lọt vào trận địa phục kích của quân ta. Địch tiến quân không được, lại tiếp tục cho pháo bắn và máy bay thả bom… Lúc này trời đã về chiều, chúng chỉ cho 3 chiếc trực thăng đến để chở số binh lính bị chết và bị thương về. Trận này quân ta đã đánh bại hai đợt phản công của địch, thu được hai trung liên, hàng chục tiểu liên, tiêu diệt và làm bị thương hàng trăm tên, bắn hỏng 2 máy bay địch.
Như vậy, chỉ trong một ngày, với một lực lượng hùng hậu, địch mở liên tục hai đợt phản công nhưng cả hai lần đều bị thất bại nhục nhã. Chiến công của Đại đội 2, Tiểu đoàn 12, Trung đoàn 10 đã ghi vào lịch sử chiến tranh cách mạng tỉnh Phú Yên như bản hùng ca vang mãi…
HÀ ANH
(Ghi theo lời kể của ông Cao Hữu Phúc, nguyên chiến sĩ Đại đội 2, Tiểu đoàn 12, Trung đoàn 10 - Ngô Quyền)
