Từ ngày xa xưa, ông bà thường kể về năm tháng con hổ có mặt tại vùng đất Sông Hinh. Chuyện kể rằng: Xưa kia ở vùng đất hai bên bờ sông có vùng đồi cỏ rộng rãi nuôi sống nhiều loài động vật ăn cỏ. Con người ở đây cũng ít ỏi.

Minh họa của: HƯNG DŨNG

 

Trong lúc đó ở phía bắc sông Ba (Krông Pa) có đồi, đồng cỏ rộng nên có rất nhiều loại thú ăn cỏ và đồng thời có nhiều thú ăn thịt như hổ, chó rừng... Năm tháng trôi qua có nhiều người đến sinh sống, ngoài việc làm nương rẫy, con người nghĩ ra nhiều cách săn bắn gài bẫy đuổi bắt thú... Trong khi đó họ hàng nhà hổ có thức ăn, sinh con đẻ cái đông dần và săn bắt nhiều loài thú ăn cỏ. Họ hàng nhà hổ trở thành chúa sơn lâm hại thú ăn cỏ không còn như ngày trước mà họ nhà hổ cũng đói thức ăn. Họ nhà hổ chia đàn, chia bầy đi kiếm vùng đất mới có nhiều thú hơn để tồn tại. Phía bắc sông Ba đã hết thú, nhà hổ chia một đoàn về vùng đất Sông Hinh.

Ở vùng đất hổ mới đến thì thấy có rất nhiều thú ăn cỏ. Hổ đầu đàn cho một số con hổ trở lại báo cho nhà hổ phía bắc sông Ba biết là đoàn đã tìm thấy vùng đất có nhiều thức ăn. Giống nhà hổ di chuyển về phía nam nhưng không dám kéo đám đông qua buôn làng mà nhà hổ phải đào một con đường hầm ngầm từ núi Chứ Oi, dân dã gọi là núi con hổ. Đào chui qua dòng sông Ba, đến chân núi Lá bên, bờ sông Ba, hổ mới ngoi lên rồi đi tìm kiếm thức ăn.

*

*   *

Từ ngày đó, con người, thú ăn cỏ và gia đình nhà hổ cùng sống chung bên nhau. Có lúc hổ bắt được con thịt cũng chia cho người và người săn bắt thú nhưng theo dấu chân không kịp thì hổ ăn. Từ ngày có hổ nhiều như vậy nhưng không hề nghe tiếng hổ bắt heo, bò và con người cũng không hề bị hổ bắt.

Từ ngày về vùng đất Sông Hinh, họ nhà hổ sinh con đẻ cái nhiều thêm. Gia đình nhà hổ lại chia bầy cắt đàn đi tìm vùng đất mới sinh sống. Một bầy đi về phía nam dãy núi Hòn Cồ (Chứ Sal), phía nam dãy núi này có một vùng đồi cỏ rộng bao la và có rất nhiều thú ăn cỏ. Còn một đàn nữa đi theo hướng dãy núi Chứ Chai, nay gọi là đèo Phượng Hoàng. Ở đâu có nhiều hổ thì heo, hươu, nai cũng bớt dần và lũ chúng cũng biết tự bảo vệ giống nòi của mình. Ngày và đêm lũ hổ đi rình mồi cũng khó gặp được, nên để ý đến trâu bò của con người chăn dắt, đêm nhốt vào chuồng. Từ đó lũ hổ không những vào làng bắt heo mà chúng còn bắt cả con người nữa.

Đến năm 1945, có lính Nhật từ Khánh Hòa lên đánh thực dân Pháp ở thị xã Buôn Ma Thuột tỉnh Đắk Lắk. Lúc đó chỉ có một con đường quốc lộ 21, đường rất hẹp, có đoạn đường chui sâu vào đèo, ô tô lớn đi qua bị lút cả mui. Lính Nhật đi ô tô trần ló đầu lên. Con hổ cũng nằm rình trên đỉnh đèo, đường hẹp nhiều chỗ khuất tầm nhìn và nhiều ổ gà lởm chởm, người lái không dám cho xe mình chạy nhanh.

Thế là lũ hổ chực sẵn trên đồi liền nhảy xuống sàn xe, cắn cổ lính Nhật kéo xuống đất. Xe chạy rồi hổ kéo xác người đến nơi an toàn mà ăn thoải mái.

Trong thời gian nhân dân ta đánh Mỹ cứu nước, những buôn làng lâu nay sống bên hai bờ sông đều bị địch lùa vào các trại tập trung. Từ đó vùng đất Sông Hinh không còn con người sinh sống. Thú rừng trong đó có cả hổ đều bị tụi lính săn bắn bừa bãi. Sông Hinh không còn nhiều thú và hổ cũng bị diệt sạch.

Y ĐIÊNG