33 năm chiến tranh đã qua đi, nhưng mỗi lần nhớ lại  những năm tháng lịch sử hào hùng ấy, trong lòng chúng tôi, những người chiến sĩ công an đã hiến dâng cả cuộc đời cho sự nghiệp cách mạng lại trào dâng niềm bồi hồi xúc động và tự hào về sự đóng góp của lực lượng an ninh Phú Yên vào cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975.

Ngày 1/4/1975, Phú Yên hoàn toàn giải phóng. Chiến công ấy có sự đóng góp lớn của lực lượng an ninh. Trong ảnh: Xe cổ động mừng ngày quê hương giải phóng - Ảnh: T.K.QUANG

Chấp hành Nghị quyết của Bộ Chính trị, tháng 10/1974, Khu ủy Bộ Tư lệnh Quân khu V và Đảng ủy Mặt trận Tây Nguyên gấp rút triển khai kế hoạch, quyết tâm giành thắng lợi lớn  ngay từ những ngày đầu. Cùng với khí thế tiến công  của quân và dân tỉnh Phú Yên, đoàn cán bộ an ninh Phú Yên do đồng chí Mạnh Hùng Thiên dẫn đầu, tiếp nhận Nghị quyết an ninh khu V về  nhiệm vụ của lực lượng an ninh Phú Yên là tập trung tiêu diệt bọn ác ôn đầu sỏ, triệt phá bộ máy kìm kẹp của địch, lật đổ bộ máy ngụy quyền các cấp. Xác định nhiệm vụ, lúc bấy giờ lực lượng an ninh được chia làm 4 bộ phận gồm: bảo vệ cơ quan Tỉnh ủy, bảo vệ khu căn cứ, trinh sát đánh địch, tiếp quản và khai thác địch. Dưới sự lãnh đạo của Ban An ninh khu V và Ban An ninh tỉnh Phú Yên, mỗi cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng an ninh đều quán triệt nhiệm vụ giải phóng đến đâu phải tiếp quản ngay đến đó. Trong đó, tiếp quản tài liệu của địch để lại là nhiệm vụ cực kỳ quan trọng, đặc biệt là những tài liệu bí mật, nhằm phục vụ cho công tác đánh địch trước mắt và lâu dài. Một trong những chiến công xuất sắc của lực lượng an ninh Phú Yên là đã thu toàn bộ tài liệu của địch để lại đưa về vùng căn cứ an toàn. 

Cùng với bộ phận tiếp quản, bộ phận  bảo vệ cơ quan Tỉnh ủy, do đồng chí Trần Văn Thành- Đại đội phó Đại đội An ninh vũ trang phụ trách, với nhiệm vụ vừa đảm bảo điện đài thông tin liên lạc thông suốt từ an ninh Khu đến tỉnh, vừa làm nhiệm vụ bố phòng, sẵn sàng chống địch càn quét, đề phòng địch tập kích vào cơ quan phía sau. Với quyết tâm “Tất cả để giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước”, những chiến sĩ an ninh lúc bấy giờ đều hừng hực ngọn lửa nhiệt tình cách mạng. Mỗi chiến sĩ an ninh trinh sát đã bất chấp mưa bom, bão đạn của quân thù, mang mệnh lệnh hỏa tốc vượt hơn 60 đến 70 km đường rừng núi, từ căn cứ Sơn Long, Sơn Định đến Ban chỉ  huy lực lượng an ninh ở Tuy Hòa 2, thị xã Tuy Hòa và các huyện, đảm bảo thông tin được đúng giờ và tuyệt đối bí mật.

Bộ phận trinh sát biệt động có nhiệm vụ truy đánh địch theo phương án đã được duyệt. Cán bộ an ninh trong bộ phận này là những người  mưu trí, dũng cảm có nhiệm vụ vừa xây dựng cơ sở bí mật, hợp pháp vừa đánh địch, trừng trị những tên ác ôn ngoan cố, có nhiều nợ máu với nhân dân.

Cùng với các bộ phận trên, bộ phận khai thác địch nắm chắc đặc điểm địa hình, tổ chức cơ sở bí mật, truy bắt địch lẩn trốn, nhận giam giữ và khai thác kịp thời những tên ngụy quân, ngụy quyền đầu sỏ.

Hòa với khí thế chung của toàn tỉnh, Ban An ninh tỉnh triển khai xuống các địa bàn, nhất là vùng ven thị xã, thị trấn, móc nối tổ chức, củng cố  lực lượng cơ sở, chọn người biết lái xe, bố trí sẵn đội ngũ cán bộ tiếp quản khi giải phóng. Một bộ phận khác tiến hành công tác chuẩn bị sẵn sàng các phương án bảo vệ các đồng chí  lãnh đạo tỉnh, huyện, thị và Ban An ninh tỉnh khi bắt đầu tấn công vào trong thị xã. Bộ phận còn lại lo in giấy tờ, tài liệu, biểu mẫu, chính sách… chuẩn bị cho công tác tiếp quản.

Ngày 18/3/1975, tại Sở chỉ huy tiền phương (ở núi Hương, xã Hòa Mỹ, huyện Tuy Hòa), bộ phận bảo vệ do đồng chí Nguyễn Văn Đức phụ trách cùng  với một tiểu đội  an ninh tổ chức đào công sự  kiên cố để bảo vệ các đồng chí chỉ huy, cùng với bộ đội đánh trả quyết liệt máy bay địch đánh phá Sở chỉ huy. Vào  thời điểm này, lực lượng an ninh tỉnh cùng bộ đội tham gia chặn đánh, tiêu diệt, bắt sống và làm tan rã đội quân từ Tây Nguyên tháo chạy theo đường 5, tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy nhanh quá trình giải phóng thị xã cũng như toàn tỉnh.

Ngày 27/3/1975, bọn địch ở Xuân Phước, Xuân Lãnh tháo chạy về La Hai. Ngày 28/3/1975, Thường vụ Tỉnh ủy, Sở Chỉ huy tiền phương cùng Bộ Chỉ huy Sư đoàn 320 vạch kế hoạch tiến công thị xã Tuy Hòa. Toàn bộ lực lượng của Ban An ninh tỉnh, An ninh Tuy Hòa II được huy động phục vụ tiến công thị xã, an ninh các huyện cũng được chỉ đạo phối hợp với lực lượng vũ trang tại chỗ đánh vào các thị trấn, quận lỵ và những nơi địch còn chốt giữ.

5 giờ sáng ngày 1/4/1975, cuộc tiến công vào thị xã bắt đầu. Lực lượng an ninh vùng nông thôn cùng nhân dân phối hợp với bộ đội chủ lực tảo trừ khu vực Quy Hậu, Phước Khánh bắt sống hàng trăm tên địch. Đúng 10 giờ ngày 1/4/1975, toàn tỉnh Phú Yên được giải phóng. Ngay lập tức, bộ phận khai thác tiếp nhận giam giữ hỏi cung tại chỗ tên chuẩn tướng Trần Văn Cẩn - Phó tư lệnh Quân đoàn 2 và hai ngày sau giao lại cho Sư đoàn 320. Đồng thời, bộ phận này giam giữ, khai thác nhanh tại chỗ tên đại tá Nguyễn Văn Hoàng- Lữ đoàn trưởng thiết giáp và Nguyễn Như Kiên - trung tá, Tham mưu trưởng Tiểu khu Kon Tum bị bắt tại Củng Sơn ngày 24/3/1975. Ngay sau khi làm chủ  thị xã, thị trấn, quận lỵ, lực lượng An ninh đã chiếm giữ các cơ quan cảnh sát, tình báo địch, thu giữ bảo vệ các tài liệu, phá nhà lao giải thoát tù chính trị,  truy bắt bọn cảnh sát, tề điệp ác ôn lẩn trốn, trừng trị bọn ngoan cố chống đối,  đồng thời phối hợp với lực lượng quân đội, bảo vệ các mục tiêu quan trọng, tuần tra kiểm soát, giữ gìn an ninh trật tự trong thị xã, thị trấn, góp phần ổn định nhanh chóng trật tự trị an vùng giải phóng.

NGUYỄN DUY LUÂN

Nguyên Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng ban An ninh tỉnh Phú Yên