Năm nay, Hội Đua ngựa Gò Thì Thùng (HĐNGTT) sẽ diễn ra vào ngày mùng 9 Tết Bính Tuất (
- Theo nhiều bô lão trong xã, HĐNGTT đã có từ lâu lắm rồi, trở thành một sinh hoạt văn hóa truyền thống của Phú Yên nói riêng và các tỉnh Nam Trung bộ nói chung. Vì vậy, chúng ta làm sao phải giữ cho được bản sắc địa phương của sinh hoạt này, đồng thời phải từng bước phát triển để không mất đi tính độc đáo vốn có và phục vụ tốt hơn nhu cầu của người dân. Trước kia, HĐNGTT chỉ được tổ chức ở quy mô cấp thôn, xã. Mấy năm gần đây, hội này được tổ chức với sự phối hợp của huyện Tuy An và ngành VHTT, tuy nhiên vẫn chưa tương xứng với tên gọi mà nhiều người đã biết đến. Do đó, việc “nâng cấp HĐNGTT phải gắn với lưu giữ nét riêng vốn có và nhất là không thương mại hóa theo kiểu “mì ăn liền”! Bên cạnh đua ngựa là chính, còn có các hoạt động phụ trợ như biểu diễn ca múa nhạc, các trò chơi dân gian: kéo co, đẩy gậy …nhằm tạo thêm sự hưng phấn cho khán giả.
Đua ngựa ngày xuân ở An Xuân - Tuy An - Ảnh: Kim Long
* Việc “nâng cấp” HĐNGTT là cần thiết bởi nhu cầu hưởng thụ văn hóa của người dân luôn nâng cao từng ngày, luôn đòi hỏi những cái mới hấp dẫn hơn và chuyên nghiệp hơn. Chúng ta sẽ “nâng cấp”như thế nào?
- Theo chỉ đạo của UBND tỉnh, việc nâng cấp HĐNGTT phải đảm bảo giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của một vùng đất. Vì thế, cần có sự đầu tư của các cấp ngành hữu trách gắn với xã hội hóa hoạt động này. Trước hết phải chú ý đến giống ngựa. Theo báo cáo mới nhất của UBND xã An Xuân thì nguy cơ thiếu ngựa giống là có thật, do nhu cầu dùng ngựa trong đời sống hiện nay ngày một ít đi. Cho nên, cần có sự quan tâm của Nhà nước và người dân để duy trì giống ngựa. Muốn vậy, các ngành nông nghiệp – phát triển nông thôn, khoa học – công nghệ cần tìm hiểu để tìm giống ngựa nào phù hợp. Bên cạnh đó, các vận động viên (nài ngựa) phải được huấn luyện bài bản và nâng cao về mặt kỹ thuật để đua hay hơn và an toàn hơn. Lâu nay, quá trình hội đua vẫn còn diễn ra theo kiểu “mạnh ai nấy cỡi”, may mà không xảy ra tai nạn.
Nói cách khác, phải chuyên môn hóa các nài ngựa chứ không thể chỉ dựa vào kinh nghiệm cá nhân được. Hai là, trường đua phải được xây dựng như thế nào để đủ diện tích theo quy hoạch và yêu cầu phát triển trong tương lai, có hệ thống tường rào để đảm bảo an ninh trật tự cho khán giả, nhất là khi người tới xem hội sẽ ngày một đông. Cuối cùng là, bên cạnh các kỹ thuật, phương tiện đảm bảo an toàn cho vận động viên, cần ban hành điều lệ, quy chế tham gia hội đua, giải thưởng có giá trị xứng đáng để khuyến khích nhiều người tham gia. Tóm lại, tổ chức HĐNGTT cần có một kịch bản hoàn chỉnh, chặt chẽ, chuyên nghiệp theo một thời lượng phù hợp.
* Tại sao ta chưa đưa HĐNGTT trở thành một trong các hoạt động góp phần kích thích, mời gọi khách du lịch đến với Phú Yên?
- UBND tỉnh đã có ý kiến giao cho UBND huyện Tuy An chủ trì phối hợp với Sở VHTT, Sở Thương mại Du lịch, Sở TDTT xây dựng một đề án phát triển HĐNGTT trở thành một sinh hoạt văn hóa độc đáo của cả khu vực Nam Trung bộ gắn với tuyên truyền, quảng bá và thu hút du khách đến với Phú Yên. Còn từ năm nay, chúng tôi tiếp tục phối hợp với huyện Tuy An và các đơn vị hữu quan để tổ chức hoạt động này tại xã An Xuân vào ngày mùng chín Tết Bính Tuất (nhằm ngày 6-2-2006) bài bản hơn. Đây chính là ngày truyền thống của người dân trong xã chứ không phải vào mùng bốn Tết như mấy năm trước. Tóm lại, việc mở rộng quy mô cũng như đổi mới HĐNGTT phải được tiến hành khoa học, chặt chẽ, đồng bộ chứ không thể vội vàng được.
* Xin cảm ơn Phó Giám đốc!
THẠCH BI SƠN (thực hiện)
