Nhà văn Mạc Ngôn đã vượt qua đối thủ nặng ký là nhà văn Haruki Murakami (Nhật Bản) - tác giả của Rừng Na Uy, 1Q84 để giành giải Nobel Văn học 2012. Đây là lần thứ hai một nhà văn người Hoa đoạt giải Nobel Văn học, sau trường hợp của nhà văn Cao Hành Kiện năm 2000, và là lần thứ sáu một nhà văn châu Á được tôn vinh ở giải thưởng danh giá này.
Nhà văn Mạc Ngôn
Nhà văn Mạc Ngôn tên thật là Quản Mạc Nghiệp, sinh năm 1955, người gốc Sơn Đông, Trung Quốc. Ông phải nghỉ học tiểu học giữa chừng do Cách mạng Văn hóa và từng tham gia lao động nhiều năm ở nông thôn, chăn dê ngoài đồng... trong cảnh luôn đói khát và cô đơn.
Ông nhập ngũ năm 1976. Năm 1981, ông bắt đầu công bố tác phẩm của mình và nổi tiếng vào những năm 1980 với hàng loạt tác phẩm nói về nguồn cội. Năm 1984, ông trúng tuyển vào Khoa Văn thuộc Học viện Nghệ thuật Quân Giải Phóng và tốt nghiệp năm 1986. Tháng 10/1987, ông chuyển sang hoạt động ở lĩnh vực báo chí nhưng vẫn duy trì việc viết văn chuyên nghiệp. Đến nay, Mạc Ngôn đã cho ra đời 10 truyện dài, 20 truyện vừa, hơn 60 truyện ngắn và 5 tuyển tập những bài ký, phóng sự, tùy bút... Hiện nay, Mạc Ngôn là cây bút hàng đầu của nền văn học đương đại Trung Quốc.
Tác phẩm văn học khiến thế giới biết đến tên tuổi Mạc Ngôn nhiều nhất là Cao lương đỏ. Tác phẩm đã được đạo diễn nổi tiếng Trương Nghệ Mưu chuyển thể thành phim và đoạt giải Cành cọ vàng tại Liên hoan Phim Cannes năm 1994.
Tại Việt Nam, bạn đọc đã biết đến một số tác phẩm lớn của Mạc Ngôn như Báu vật của đời, Đàn hương hình, Cây tỏi nổi giận đã đem về cho ông giải nhất về thể loại tiểu thuyết của Hội Nhà văn Trung Quốc năm 1995.
Đàn hương hình đại diện cho phong cách quen thuộc thứ hai của ông khi sử dụng chất liệu văn học dân gian, trình bày một giai đoạn lịch sử đẫm máu ở Trung Quốc từ năm 1895-1915. Khi đó Trung Quốc trở thành “chiếc bánh ga-tô” để các đế quốc chia nhau xâu xé. Triều đình Mãn Thanh bất lực, quan lại đương thời thì hoặc tiếp tay cho giặc hoặc ươn hèn, thối chí, đời sống nhân dân vô cùng rối loạn. Tác phẩm này đã đem về cho ông giải Mao Thuẫn - giải thưởng văn học danh giá nhất tại Trung Quốc.
Cây tỏi nổi giận quay về với phong cách sáng tác đậm chất hiện thực của nhà văn, trong đó người nông dân vốn hiền lành như cây gừng cây tỏi vì bị lũ tham quan hành hạ mà đã vùng lên phản kháng quyết liệt.
Một số tác phẩm nổi bật khác trong sự nghiệp sáng tác văn chương của Mạc Ngôn cho tới nay có thể kể tới những cái tên như Củ cải đỏ, Châu chấu đỏ, Rừng xanh lá đỏ, Tửu quốc, Màng chán tổ tiên, Ma chiến hữu…
Ông sẽ nhận được giải thưởng trị giá 8 triệu kronor (tương đương 25 tỉ đồng), tại Thụy Điển vào tháng 12 tới, thấp hơn 2 triệu kronor so với giải Nobel Văn học năm ngoái.
VÂN ANH (tổng hợp)
