Mỗi khi nhắc đến cây bút Huệ Nguyễn (tên thật là Nguyễn Huệ), giới văn nghệ sĩ ở Phú Yên đều kính nể trước một sức làm việc phi thường. Ông cùng nhà nghiên cứu văn nghệ dân gian Nguyễn Đình Chúc thực hiện nhiều công trình khảo cứu khá công phu, một số công trình đã đạt giải thưởng của Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam, Lược sử Phật giáo và các ngôi chùa ở Phú Yên, Câu đố Việt Nam, Hò khoan Phú Yên, Ca dao- đồng dao- hò vè...… Ông đã sáng tác trên 3000 bài thơ bằng chữ Việt và chữ Hán, đặc biệt đã diễn ca truyện “Tam Quốc diễn nghĩa” với 7.000 câu lục bát...
SỨC VIẾT ĐÁNG NỂ
Ông Huệ Nguyễn năm nay đã bước sang tuổi 78; quê gốc ở xã An Hoà, huyện Tuy An, giờ ngụ ở phường 3, TP Tuy Hoà. Xuất thân trong một gia đình khá giả, ông được học chữ Nho từ nhỏ, sau đó là tiếng Pháp, học đến hết lớp đệ tam Trường trung học Thị Nại (Bình Định). Ông trải qua nhiều nghề, từ đi dạy đến làm ruộng, làm vườn nhưng gắn bó lâu dài nhất là nghề lái xe tải. Ông lái chiếc xe ba-lua của gia đình đến mấy chục năm, gần 60 tuổi mới buông vô-lăng.
Ở tuổi 78, ông Huệ Nguyễn vẫn sáng tác hàng ngày - Ảnh: Đ.TUẤN
Huệ Nguyễn yêu văn chương và đã làm được nhiều việc đáng để lớp hậu sinh phải nghiêng mình, dẫu ông không có ý lập danh bằng công việc này. Có tìm hiểu kỹ mới biết mấy tập biên khảo và thơ in chung chỉ chiếm khoảng… một phần ngàn những gì ông đã viết! Đến nay ông đã sáng tác trên 1.000 bài thơ chữ Hán trên 2.000 bài thơ chữ Việt, 500 bài ca trù, hát nói, dịch trên 300 bài thơ của các thi sĩ Trung Quốc. Ca dao do ông sáng tác đã kín 1.000 trang giấy khổ lớn, xếp theo mẫu tự A,B,C. Công trình “độc nhất vô nhị” của ông là diễn ca truyện “Tam Quốc diễn nghĩa” bằng 7.000 câu lục bát, viết tay hàng ngàn trang, đóng thành 6 tập dày; ai biết được cũng đều thán phục: mê Tam Quốc Chí đến thế là cùng!
Huệ Nguyễn tự dịch và dịch giúp cho nhiều nơi rất nhiều sắc chỉ, bia, sớ, hoành phi, liễn, câu đối,… Khi còn khoẻ, vào những dịp xuân về, lễ lạt ông đã cho không biết bao nhiêu chữ. Giờ đây, với cái điện thoại đặt ngay đầu giường, Huệ Nguyễn sẵn sàng trả lời hàng loạt câu hỏi liên quan đến vấn đề mà ông am tường, dù sức khỏe đã giảm sút nhiều.
Bản thảo 7000 câu “Tam Quốc diễn ca” - Ảnh: ĐỨC TUẤN
Tôi hỏi một câu khá… ngớ ngẩn: “Thời gian ở đâu mà bác đọc, viết nhiều thế?”. Ông nói: “Tranh thủ thôi, chủ yếu là do đam mê mà thành…”. Hỏi thêm mới biết, thời kỳ lái xe tải cũng là lúc ông đọc và viết “nhiều” nhất. Mỗi khi dừng lại ở đâu là ông hỏi người dân địa phương cái này, ghi chép cái kia, ban đêm thì bật đèn pha đầu xe mà đọc, mà viết,…
VIẾT LÁCH LÀ NGUỒN SỐNG
Đã hơn 5 năm rồi, ông Huệ Nguyễn bị tai biến mạch máu não, phải quanh quẩn trong nhà, mà chủ yếu là bên chiếc giường sắt chất đầy sách vở và những tập bản thảo. Ông cười rất tươi khi nói đến chuyện viết lách, nghiên cứu văn nghệ dân gian. Đi đứng khó khăn nhưng ông vẫn chưa bao giờ rời xa cây bút và trang giấy. Trong 5 năm qua, ông đã sáng tác, biên khảo khá nhiều những quyển sổ chép tay chữ đều tăm tắp, xếp dày cả vài mét! Bạn bè thường xuýt xoa bàn luận về những công trình ông dày công sưu tầm và biên khảo, nhưng đa phần đều nghèo nên không thể giúp ông xuất bản. Đứa con tinh thần không đến được với công chúng, ông cũng không lấy đó làm buồn. Và nếu ai có đến hỏi tác phẩm thì ông sai con lấy xuống đọc… chơi.
Không biết bằng con đường nào mà một số bài thơ, ca dao, hát nói,… của ông đã đến được rất nhiều người. Thỉnh thoảng ai đó trích dẫn, hát lên rồi tìm hiểu mới biết là của ông Huệ Nguyễn vậy mà lâu nay cứ ngỡ là khuyết danh, dân gian truyền khẩu. Nhắc lại những chuyện này, ông Huệ Nguyễn cười hê hê lấy làm khoái chí lắm lắm! Ông bảo: “Qua được như vậy thì còn gì bằng?”. Ông cũng rất bằng lòng với cuộc sống đã tạo dựng được với người vợ yêu là bà Nguyễn Thị Kỉnh (nay đã 73 tuổi, nguyên là một nữ hộ sinh, nữ sinh trường Lương Văn Chánh) cùng 3 người con đều đã phương trưởng. Cả nhà rất ủng hộ công việc của ông và đều thích văn chương… gần bằng ông.
Thật khó nói hết tình yêu mà ông Huệ Nguyễn dành cho nghiệp văn, dù trước sau ông nhận mình chỉ là một người đam mê vốn cổ, và dù tên tuổi không nổi đình nổi đám. Nói như tác giả Ngô Phan Lưu, một người bạn vong niên của ông Huệ Nguyễn, “cụ quả là một đại thụ hoang vu ít người biết đến…”.
HÙNG PHIÊN
