Đến nhà anh, tôi có cảm giác gai người vì bị “xương rồng” vây tứ phía. Xương rồng trực diện, xương rồng nghiêng nghiêng, xương rồng liếc xéo, xương rồng mang dáng dấp của những phụ nữ đợi chồng bên bờ biển, quỳ lạy, lả lơi... Đủ mọi cung bậc tình đời đã được người họa sĩ nghèo nhưng thừa thãi khát vọng này chuyển tải qua tranh xương rồng.
Cây và hoa xương rồng có lẽ không còn là hình ảnh lạ trong tranh của các hoạ sĩ Việt
Họa sĩ Trần Trưởng tại “xưởng” xương rồng - Ảnh: Đ.TUẤN
Trần Trưởng cưới vợ sớm và một bầy con gần… nửa tiểu đội đã làm anh giằng xé bao ngày với nỗi lo cơm áo gạo tiền cho con ăn học, nuôi con lớn khôn. Trưởng làm không thiếu nghề gì, từ cuốc ruộng, đi biển, đốt than, đào vàng, tìm trầm, ngồi mẫu cho sinh viên vẽ… Cũng đã có lần Trưởng dứt áo đi “kiếm ăn” ở Sài Gòn, phụ giúp mảng mỹ thuật cho một doanh nghiệp của người bạn, cũng đỡ ngặt cho gia đình một đoạn. Thế nhưng tiếng gọi của những doi cát, dải cát, rừng cát trùng trùng vùng biển Đông Tác quê hương đã hút anh trở về. Có lần Trưởng tâm sự: “Có đói chết cũng trở về, ở Sài Gòn tui không vẽ được…”. Anh đã bị niềm đam mê hội họa nung nóng không sáng tác được coi như là… rồi đời! Trưởng trở lại quê nhà phụ vợ làm nước mắm, làm tất cả mọi thứ không liên quan đến mỹ thuật để chắt chiu, sau đó tập trung sáng tác. Nhưng sao phải là xương rồng mà không là thứ gì khác ám ảnh anh? Trưởng phân trần: “Quê tui là xứ cát. Cát chạy, cát bay, cát đẩy, cát xoa dịu bao nỗi lòng… Vẽ lung tung xèng, bôi không biết bao nhiêu mảng màu, mòn không biết bao nhiêu cây cọ, tui vẫn thấy bức bí trong lòng. Thế nhưng khi chạm đến xương rồng, tui bỗng thấy như được an ủi, như đủ đầy, giàu có nhất trần gian. Vậy là xương rồng, xương rồng và xương rồng!
Một chiều mưa, bên chén rượu trắng, Trưởng ngồi bó gối trầm tư nhìn cát chảy trước nhà: “Thực ra, xương rồng đã hiện trong tranh tui những ngày đầu còn học hội họa ở Nha Trang, nhưng lúc đó hình như tui chưa biết xương rồng là… chính tui! Mấy năm trở lại đây, càng thêm tuổi, càng nặng suy nghĩ và rồi tôi chợt nhận ra xương rồng chính là nơi giải thoát của cuộc đời bôi màu của mình… Có đói chết, tui cũng chỉ vẽ xương rồng!”.
Chân chất và bộc trực, nói đâu làm đó, chỉ có… khó là anh chưa thể sống hoàn toàn bằng lao động nghệ thuật của mình. Nhưng có sao đâu, tranh xương rồng của Trần Trưởng bắt đầu được nhiều người biết và đã có một số nhà sưu tập để mắt đến. Họa sĩ Trần Trưởng vẫn ngày ngày miệt mài lao động với lung linh, gai góc xương rồng, và một triển lãm cá nhân toàn tranh xương rồng là điều anh đang ấp ủ…
ĐỨC TUẤN
