Thời gian gần đây, hoạt động mua bán DVD, VCD, CD sao chép (đĩa lậu) tại Phú Yên vẫn diễn ra phức tạp, dù không ít điểm kinh doanh đĩa lậu đã bị phát hiện và xử lý.
Bán đĩa lậu di động tại một chợ quê ở huyện Đông Hòa – Ảnh: L.THOẠI
Dừng chân trên đường Trần Hưng Đạo, nhìn vào mặt tiền chợ Tuy Hòa, ai cũng có thể dễ dàng bắt gặp từ 6 đến 10 điểm bán đĩa lậu công khai trên các trẹt, rổ với người mua rất đông. Chị N.T.H.H trước đây bán tạp hóa ở chợ này. Buôn bán ế ẩm, thấy bán đĩa lậu có lời, chị sang lại sạp tạp hóa và bán đĩa lậu đến nay đã gần một năm. Chị H cho biết, đĩa lậu chị bán được lấy từ một số tiệm băng đĩa ở TP Tuy Hòa, có khi gửi mua ở TP Hồ Chí Minh. Chị mua VCD với giá từ 2.000 đến 3.000 đồng/đĩa, DVD thì mua với giá 5.000/đĩa, bán ra với giá từ 4.000 đến 10.000 đồng/đĩa. Mỗi ngày chị H bán trên 40 đĩa, có khi lên đến 70, 80 đĩa. H cho biết, chị đã hơn hai lần bị các cơ quan chức năng tịch thu đĩa lậu, xử lý, nhưng vì kế sinh nhai nên phải “lì”.
Bên cạnh những trẹt đĩa lậu ở chợ, tại TP Tuy Hòa còn có một số điểm bán băng đĩa được cấp phép hẳn hoi, trưng bày rất nhiều đĩa có tem nhãn theo quy định nhưng bán hầu hết là đĩa sao chép. Có người còn tranh thủ bán đĩa lậu với tạp hóa, các cơ quan chức năng có kiểm tra thì cũng khó mà phát hiện.
Có dịp đến chợ quê ở các huyện trong tỉnh, rất dễ thấy hình ảnh những em nhỏ hay các bà, các cô ngồi lựa đĩa ca nhạc, phim, hài kịch với giá rất rẻ, chỉ từ 3.000 đến 4.000 đồng/đĩa. Tại chợ Xổm (xã Hòa Thành, huyện Đông Hòa), theo quan sát của chúng tôi, có hai người bày bán đĩa lậu, bà con mua rất đông.
Được hỏi, hầu hết người mua trả lời rằng họ chọn đĩa lậu vì giá rất rẻ. Chị H.T.A.Đ ở phường 3 (TP Tuy Hòa) nói: “Tôi rất hay mua loại đĩa này về xem vì vừa rẻ lại vừa tiện. Một đĩa xem vài lần là chán, nếu mua đĩa gốc với giá ba, bốn chục nghìn thì quá phí. Mua đĩa lậu giá rẻ xem chán thì vứt cũng không tiếc”. Anh N.H.A ở thôn Đông Lộc (xã Hòa Thành, huyện Đông Hòa) cho biết: “Cả xóm tôi, nhà nào cũng xài đĩa lậu, bởi với đời sống nhân dân vùng quê làm gì mà có tới vài chục nghìn dành cho việc mua đĩa gốc”. Nhưng không chỉ ở các vùng quê, ngay tại thành phố, dùng đĩa lậu đã trở thành thói quen của đại bộ phận người dân.
Theo nhiều chủ tiệm kinh doanh băng đĩa tại TP Tuy Hòa, sau một thời gian bán các loại đĩa có tem nhãn theo quy định của pháp luật, họ phải bán thêm đĩa lậu, vì hầu như khách hàng chỉ mua đĩa lậu. Còn ai không có gan bán đĩa lậu thì đành đóng cửa hoặc chuyển sang kinh doanh mặt hàng khác. Bởi theo họ, một ngày bán chưa quá ba đĩa có tem nhãn thì làm sao có thu nhập. Anh P, chủ cửa hàng kinh doanh băng đĩa V ở TP Tuy Hòa, thổ lộ: “Chúng tôi rất muốn bán đĩa có tem nhãn, chấp hành các quy định của pháp luật, nhưng kinh doanh thì phải có khách hàng, mà người dân lại toàn thích mua đĩa lậu…”.
Những người sản xuất các chương trình nghệ thuật rất ngán nạn băng đĩa lậu, vì có không ít chương trình ca nhạc, phim ảnh vừa ra mắt công chúng thì đã bị sao chép, “phát tán” khắp nơi với giá rẻ, đẩy nhà sản xuất đứng trước nguy cơ thua lỗ. Sự “nhanh nhạy” của thị trường đĩa sao chép lậu khiến không ít người làm văn hóa nghệ thuật “chùng tay”, không dám đầu tư sản xuất các chương trình lớn, vì làm càng lớn càng lỗ nhiều. Một chương trình văn hóa nghệ thuật thu hút đông đảo khán giả đến xem đã là thành công, công đoạn quay phim, xử lý kỹ thuật để ra mắt trong các VCD, DVD cũng tốn rất nhiều công sức và chiếm một khoản lớn kinh phí của nhà sản xuất. Thế nhưng, các “đầu nậu” băng đĩa lậu xào xáo lại, khiến đĩa có tem nhãn nằm ì không bán được, còn đĩa lậu thì bán rất chạy. Ngoài thiệt hại kinh tế, tình trạng trên còn hạn chế sự sáng tạo nghệ thuật.
Một số ca sĩ nổi tiếng đến với Phú Yên biểu diễn trong thời gian gần đây có thêm phần bán album của mình, nhờ sự ủng hộ của bạn yêu nhạc, bởi ca sĩ nào cũng ái ngại đĩa của mình sẽ tồn kho khi đĩa lậu tràn lan.
Thiết nghĩ, để giải quyết tình trạng này, bên cạnh việc các cơ quan chức năng đẩy mạnh kiểm tra xử lý, các công ty, trung tâm phát hành đĩa cũng cần có những chính sách khuyến mãi, giảm giá để người tiêu dùng mặn mà hơn với đĩa có tem nhãn.
LÊ THOẠI
