Ngày 11/1, ông Nguyễn Văn Quốc, Trưởng ban Văn hóa xã Xuân Quang 1, huyện Đồng Xuân, cho biết: Xã đang giữ một thùng đạn bên trong có đựng tài liệu liên quan đến Xưởng Quân giới 200 trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước giai đoạn 1966-1968.
Cán bộ xã Xuân Quang 1 (huyện Đồng Xuân) đang xem các tài liệu, kỷ vật vừa phát hiện - Ảnh: H.LÊ
Theo ông Lê Quốc Sơn, công an viên của xã Xuân Quang 1: Trung tuần tháng 11/2009, nhận được tin báo có người nhặt được một thùng hồ sơ, kỷ vật kháng chiến, bên trong đựng tài liệu trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước của đơn vị 200, cán bộ của xã đã vượt sông Kỳ Lộ, vào rừng để tìm người đang giữ thùng tài liệu.
Thùng tài liệu nói trên do ông Mai Văn Khảm, ở thị trấn Vân Canh, huyện Vân Canh (tỉnh Bình Định) phát hiện trong khi cuốc đất, phát dọn thực bì thuê cho Công ty Bình Nam quanh rừng Suối Thùng, khu vực Đồng Hội, thôn Kỳ Lộ. Theo ông Sơn, ban đầu, ông Khảm không có ý định nộp lại cho cơ quan chức năng, mà dự tính mang về Bình Định đọc cho biết. Sau khi nghe cán bộ phân tích, ngày 24/11/2009, ông Khảm đã nộp lại cho Công an xã Xuân Quang 1.
Cũng theo ông Sơn, chiếc thùng đạn đựng hồ sơ đã bị gỉ sét qua thời gian, tài liệu đựng bên trong tuy có vài chỗ đã bị mờ, rách, nhưng những bản chữ viết tay, đánh máy litô vẫn còn nguyên vẹn và khá rõ ràng. Kiểm tra thùng hồ sơ, những người có trách nhiệm ở xã Xuân Quang 1 thấy có một số tài liệu như: hồ sơ lý lịch của ông Huỳnh Tích, sinh ngày 6/3/1926 tại xã Hòa Trị, huyện Tuy Hòa (cũ), là chính trị viên phó, đơn vị Trường tân binh, đã hy sinh năm 1967. Một số tài liệu ghi là Quân đội giải phóng miền Trung Trung bộ, đơn vị 200; bản lưu thành tích cá nhân đơn vị 200 năm 1968; một số tài liệu liên quan đến hoạt động của đơn vị 200 từ năm 1966-1968, Ban Hậu cần, đơn vị C.Q 9, C.Q 10; các tạp chí, bản tin lưu hành nội bộ như: những vấn đề cơ bản trong việc chỉ đạo phong trào nhân dân du kích chiến tranh ở Quân khu V hiện nay, một số giấy giới thiệu chuyển sinh hoạt... của trạm Y 1400, Ban Hậu cần; hồ sơ liên hoan chiến sĩ thi đua năm 1966 của lực lượng vũ trang và Ban Vũ trang tỉnh Phú Yên... Ngoài ra, còn có lá thư Hồ Chủ tịch gởi đồng bào và chiến sĩ miền Nam có in ảnh Bác Hồ; quyết tâm thư của các đồng chí trong trong đơn vị C.Q 10 Ban Hậu cần gởi Bác Hồ ở Hà Nội… hứa sẽ phấn đấu suốt đời vì sự nghiệp giải phóng dân tộc...
Ông Nguyễn Văn Quốc, Trưởng ban Văn hóa xã Xuân Quang 1 (huyện Đồng Xuân) đang xem những kỷ vật, tài liệu liên quan đến Xưởng Quân giới 200 vừa được tìm thấy - Ảnh: K.CHI
Trao đổi với Báo Phú Yên về số tài liệu trên, thượng tá Võ Văn Mười, Trưởng ban Tuyên huấn Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Phú Yên cho biết: Qua thông tin về tài liệu, bước đầu có thể nhận định, đây là tài liệu liên quan đến Xưởng Quân giới 200 của Tỉnh đội Phú Yên trong thời kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Đây là xưởng có nhiệm vụ kịp thời sửa chữa, sản xuất vũ khí cho các đơn vị chiến đấu đáp ứng yêu cầu đánh địch từ trận nhỏ đến trận to, đến các chiến dịch có qui mô... Có thể trong quá trình bị địch càn, các chiến sĩ đã kịp chôn giấu xuống đất để tránh địch phát hiện.
Được biết, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Phú Yên đã đề nghị Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho Xưởng Quân giới Phú Yên vì thành tích đặc biệt xuất sắc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.
KIM CHI
