Quang Toản thuộc lớp nghệ sĩ gạo cội trong làng kịch nói Việt
Nghệ sĩ Quang Toản (bên trái) trong chương trình “Hòa nhịp tim - Chung hành động” phòng chống HIV/AIDS. - Ảnh: NGỌC VIỆT
* Ở tuổi ông, lẽ ra phải được nghỉ ngơi để an hưởng tuổi già nhưng ông vẫn xuất hiện trong nhiều bộ phim, sân khấu chính kịch, sân khấu hài… Vì sao vậy?
- Cả cuộc đời tôi gắn bó với nghệ thuật, nó đã ăn vào trong máu thịt của mình. Mỗi ngày không đi diễn, tôi thấy như thiếu thốn và mất mát một điều gì đó rất lớn. Chính vì thế, mặc dù đã được nhà nước cho nghỉ ngơi rồi, nhưng ở đâu có lời mời là tôi lại lên đường. Tất cả chỉ để thỏa niềm đam mê nghệ thuật mà thôi. Tôi không đặt nặng chuyện tiền bạc. Ngày nào còn đủ sức, còn những lời mời đi diễn thì tôi không từ chối.
* Ông tham gia tuyên truyền phòng chống HIV/AIDS theo cách của người nghệ sĩ từ bao giờ?
- Tôi đến với việc tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS khá tình cờ. Một lần, tôi cùng đoàn diễn viên đến Trung tâm Cai nghiện ở Ba Vì, được ăn cơm, được trò truyện với các cháu đang cai nghiện trên đó, tôi thấy ở các cháu có sự ham sống và khát vọng cống hiến cho xã hội. Nhiều cháu là kỹ sư, bác sĩ, là kiến trúc sư…, không may vướng vào ma túy và bị nhiễm HIV. Tôi cũng đã từng ôm lấy những cô gái bán dâm sau khi xem tiết mục tự biên tự diễn của họ cảm động đến rơi nước mắt. Có cháu đã khóc rồi nói như cầu khẩn: “Bố có cách nào cứu chúng con không, chúng con khốn khổ lắm! Gia đình bỏ rơi, mọi người xa lánh, bản thân thì bị nhiễm HIV nên chẳng biết sau ngày rời mái nhà này sẽ đi đâu, về đâu”. Những điều mắt thấy tai nghe đã khiến cho tôi có ý thức về công việc tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS. Không chỉ bằng những vở diễn trên sân khấu, tôi còn tìm đến với những người nhiễm HIV để chia sẻ, động viên họ sống có ích. Tôi cũng đã từng giúp nhóm Tự lực của người nhiễm HIV ở Bệnh viện Đống Đa, Hà Nội xây dựng kịch bản tuyên truyền và tham gia nhiều buổi tuyên truyền ở cộng đồng, ở các trường đại học không chỉ trên địa bàn Hà Nội. Cùng với Xuân Bắc, chúng tôi đã đưa vở hài Con nghiện đi nhiều nơi. Thông qua những tiếng cười, các bạn trẻ và cộng đồng sẽ ý thức được trách nhiệm của mình trong cuộc chiến chống lại đại dịch nguy hiểm này.
* Khi ông tham gia tuyên truyền phòng, chống các tệ nạn xã hội, HIV/AIDS, con cháu ông có phản đối không?
- Không ai phản đối được tôi khi tình yêu nghệ thuật luôn chảy trong huyết quản. Hơn nữa, gia đình rất ủng hộ việc tôi tham gia các hoạt động xã hội từ thiện. Giúp mọi người hiểu và phòng tránh lây nhiễm HIV là một việc thiện mà bất kỳ ai cũng phải có trách nhiệm tham gia. Việc tham gia hoạt động của tôi cũng sẽ góp phần giáo dục, răn dạy con cháu mình.
* Theo ông, đâu là những nguy cơ dễ dẫn các bạn trẻ đến con đường lây nhiễm HIV?
- Lớp trẻ hiện nay năng động, thông minh và tràn đầy nhiệt huyết. Nhưng các cháu đã và đang bị tác động bởi rất nhiều thứ không lành mạnh có thể dẫn đến nguy cơ nhiễm HIV. Internet có rất nhiều điểm tốt nhưng những điểm xấu thì đã và đang gây hậu quả khôn lường. Người ta có thể dễ dàng tìm thấy những tri thức khoa học ở đó, nhưng cũng có thể tìm thấy những bộ phim không lành mạnh, những bức ảnh thiếu vải, rồi những trào lưu phi văn hóa thu hút sự quan tâm của giới trẻ… Thời của chúng tôi đâu có chuyện chơi game thâu đêm suốt sáng, đâu có chuyện tự chụp ảnh mình rồi tung hết lên mạng cho mọi người ngắm để bình phẩm…Tất cả những yếu tố xã hội không lành mạnh đang tác động đến giới trẻ. Trong khi đó, chúng ta ngày càng buông lỏng quản lý, từ gia đình đến xã hội.
* Nói như ông thì các giá trị gia đình đang bị đảo lộn?
- Anh nói đúng. Người Việt chúng ta rất coi trọng các yếu tố tình cảm và truyền thống gia đình. Nhưng hiện nay, nhiều người mải mê làm ăn nên nó đang bị phai nhạt đi rất nhiều. Tôi lấy một ví dụ đơn giản: Bữa cơm gia đình là một phần quan trọng trong việc gắn kết các thành viên lại với nhau. Hiện nay, nhất là ở các thành phố lớn, có những gia đình cả tháng không ngồi ăn một bữa cơm với nhau. Không phải các thành viên có mâu thuẫn mà họ quá bận rộn với việc kiếm tiền. Đến cả bữa cơm mà không ngồi được với nhau thì họ lấy đâu ra thời gian để răn dạy con cái nên người được? Chính vì gia đình buông lỏng quản lý, không ít bạn trẻ đi vào con đường phạm tội và có những hành vi dễ lây nhiễm HIV/AIDS. Khi mọi chuyện đã muộn thì những đồng tiền mà nhiều bậc cha mẹ làm ra cũng trở nên vô nghĩa.
* Vậy ông có điều gì muốn nhắn gửi tới các gia đình trong cả nước?
- Tôi chỉ xin được nói thế này: Chung thủy, quan tâm và cùng nhau răn dạy con cái nên người. Một gia đình được hình thành từ các cá nhân. Một quốc gia được hình thành từ nhiều gia đình. Hãy cùng nhau xây dựng gia đình tốt là góp phần xây dựng xã hội lành mạnh và phát triển.
* Xin cảm ơn ông. Chúc ông khỏe để tiếp tục tham gia vào các hoạt động tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS của nước nhà.
NGỌC VIỆT (thực hiện)
