Làm thơ, viết báo, sáng tác ảnh là các công việc thường xuyên của thượng tá Đoàn Hoài Trung (Báo Quân đội nhân dân). Nhưng hiếm có vùng đất nào để lại trong anh những ấn tượng để phải nặng lòng về nó như Điện Biên. Năm nay, anh đã xuất bản một cuốn sách ảnh, một tập bút ký và góp phần cho ra đời một cuốn sách kể chuyện của những người lính Điện Biên năm xưa.
Thượng tá Đoàn Hoài Trung tặng sách ảnh “Điện Biên ngày mới” cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp (ảnh chụp chiều ngày
* Là nhà thơ, nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh, sĩ quan quân đội nhân dân trưởng thành sau ngày đất nước hoàn toàn thống nhất, điều gì khiến anh nặng lòng với Điện Biên đến vậy?
Ngay từ khi còn thơ bé, tôi đã thường được nghe ba tôi kể chuyện chiến đấu ở Điện Biên. Ba tôi quê ở Phú Yên, từ tuổi thanh niên ông đã gia nhập quân đội và băng rừng, vượt núi hành quân lên Việt Bắc tham gia kháng chiến. Còn má tôi quê ở Huế, bà cũng theo cách mạng từ năm 13 tuổi (1946). Ba má tôi đã cưới nhau vào ngày
* Năm nay, ngoài tập sách ảnh Điện Biên ngày mới do anh làm chủ biên, anh còn xuất bản tập bút ký Về lại Điện Biên và biên tập cuốn sách Chiến sĩ Điện Biên kể chuyện. Cùng lúc làm nhiều việc về Điện Biên như thế, hẳn anh phải có sự chuẩn bị trước?
Đúng vậy, đây là sự tích lũy của những lần về Điện Biên. Trước hết nói về tập sách ảnh, trong dịp về Điện Biên vào tháng 5/2007, tôi có tặng quyển sách ảnh Quê hương và đồng đội của Câu lạc bộ Nhiếp ảnh Chiến sĩ cho UBND tỉnh Điện Biên. Ông Bùi Viết Bính, Phó Chủ tịch tỉnh Điện Biên đã đề nghị CLB phối hợp với Báo Điện Biên Phủ làm quyển sách ảnh tương tự như thế. Tôi đã động viên anh em CLB lên Tây Bắc sáng tác ảnh đẹp. Đồng thời tôi phối hợp với Báo Điện Biên Phủ, các nghệ sĩ nhiếp ảnh Điện Biên săn tìm những bức ảnh đẹp về Điện Biên. Tập sách ảnh ra đời đúng vào dịp kỷ niệm 55 năm chiến thắng Điện Biên Phủ như một món quà của chúng tôi gửi tặng đồng bào Tây Bắc.
Tập bút ký Về lại Điện Biên dày 256 trang của tôi, do nhà xuất bản Thanh niên vừa ấn hành. Đây là tập hợp những bài viết của tôi suốt 5 năm qua về đề tài Điện Biên.
* Trong cuốn sách ảnh Điện Biên ngày mới có bút tích giới thiệu của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Để có được bút tích của Đại tướng, chắc rằng Câu lạc bộ Nhiếp ảnh Chiến sĩ do anh làm chủ nhiệm phải được Đại tướng yêu quý lắm?
Tôi được gặp Đại tướng lần đầu tiên vào đầu năm 2004, trong dịp Đại tướng gặp gỡ Ban liên lạc truyền thống Chiến sĩ Điện Biên tại TP Hồ Chí Minh. Lần ấy đã để lại trong tôi những tình cảm khâm phục, kính trọng Đại tướng. Kỷ niệm sâu sắc nhất là lần tôi được theo Đại tướng về Điện Biên, vào sở chỉ huy chiến dịch ở Mường Phăng. Lúc chụp ảnh Đại tướng trước hầm chỉ huy năm xưa, tôi mải mê chụp bị trượt chân ngã vỡ ống kính máy ảnh, chân tay xây xát. Nhưng bù lại tôi đã có những ảnh đẹp về Đại tướng, được Đại tướng và gia đình biết đến từ ngày ấy. Đại tướng đã ký tặng tôi tấm ảnh tôi được chụp chung với Đại tướng trên máy bay trực thăng về Mường Phăng. Trong lần chủ biên tập sách ảnh Quê hương và đồng đội của Câu lạc bộ Nhiếp ảnh Chiến sĩ, tôi đã gửi bản thảo để Đại tướng xem. Bác đã viết nhận xét đánh giá và khích lệ anh em tiếp tục sáng tác nhiều ảnh đẹp hơn nữa thể hiện tư tưởng Hồ Chí Minh qua ảnh. Lần này cũng vậy, sau khi làm sách ảnh xong, ngày 4/5 vừa qua, tôi cùng một số anh em trong Câu lạc bộ Nhiếp ảnh Chiến sĩ đã đến tặng sách ảnh cho Đại tướng.
* Trong quá trình sáng tác ảnh, làm thơ, viết báo về Điện Biên Phủ, anh đã tổng kết được những hiệu ứng xã hội tốt đẹp nào từ công việc mình làm?
Khi tôi lên Điện Biên, nhiều người vẫn chưa hiểu hết pháo cao xạ với pháo binh là khác nhau. Tôi đã có nhiều bài viết về cao xạ để mọi người thấy rõ chiến công của bộ đội cao xạ ở Điện Biên đã tạo thành lưới lửa bầu trời, chặt đứt cầu hàng không của thực dân Pháp trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Đồng thời tôi đã tìm lại đồi Hồng, trận địa cao xạ năm xưa và phản ánh sự hoang tàn của phế tích. Bài báo Trận địa cao xạ ngày ấy nay ở đâu? đã được Tư lệnh Quân chủng Phòng không-Không quân chú ý và Tư lệnh đã chỉ đạo tái hiện trận địa năm xưa, đồng thời xây tặng nhân dân bản Púng Tôm một nhà văn hóa khang trang. Còn bài viết Chiến công của dũng sĩ tay cụt cũng góp phần vào việc truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho liệt sĩ Hà Văn Nọa…
* Xin cảm ơn anh.
THANH KIỀU (thực hiện)
