Huỳnh Thạch Thảo vừa ra mắt bạn đọc tập sách Thuyền hoa, gồm 31 tùy bút mà anh sáng tác trong mấy năm qua. Với Huỳnh Thạch Thảo, viết tùy bút cũng là một đam mê...
Ảnh: H.CHƯƠNG
Trong một lần trò chuyện, nhà thơ Huỳnh Văn Quốc (biên tập viên tạp chí Văn nghệ Phú Yên) nói: Nếu để ý, sẽ thấy xuyên suốt trong các bài tùy bút, tản văn của Huỳnh Thạch Thảo là nỗi da diết nhớ quê không nguôi, dù anh đã là người phố thị nhiều năm. Đó là một nỗi nhớ rất cụ thể mà cũng rất phổ quát, của riêng anh mà cũng là của nhiều người chúng ta vốn xuất thân từ dân gốc rạ. Vì thế, không có gì ngạc nhiên khi tùy bút của anh nhận được sự sẻ chia và đồng cảm của bạn đọc.
Thật vậy, trong Thuyền hoa có hơn nửa số bài viết thể hiện sự hoài cảm cố hương tuy xa mà gần, tuy gần mà xa. Huỳnh Thạch Thảo có cách viết túc tắc, nhẩn nha và nỗi nhớ quê trong tùy bút của anh hiện lên thật bình dị, đa sắc. Đó là một bông cúc vàng rực cháy hoài trong kỷ niệm tuổi thơ với cô bé hàng xóm Trà My má lúm đồng tiền dễ thương, lưu lạc không biết khi nào gặp lại từ sau Tết Mậu Thân 68 đầy khói lửa (Mấy độ hoa vàng). Đó là cái giếng nhà ngoại “cho nước đầy cũng giống như lòng người, tình làng nghĩa xóm hãy như tấm lòng của giếng, nhiều người dùng nó thì nó sẽ sạch mãi” (Chiếc giếng cũ). Đó là, nửa đêm bất ngờ thức giấc, tác giả chợt miên man nhớ lại bao ấm lạnh của sự đời đã qua; thấy hình ảnh căn nhà ba gian hai chái ở quê với bụi trạng nguyên lá đỏ, với tiếng con dế mèn ri rỉ gáy, với hình bóng ông nội, bà nội… Và tác giả khép những ký ức của mình: “Dù công việc có hay, có dở, dù đối diện người xấu, kẻ tốt, dù phải im lặng trước bao gương mặt hãnh tiến và mệnh lệnh, nhưng chỉ cần nửa đêm thức giấc trong sự thanh tao của tiết trời, của hương hoa vây phủ, của cõi thinh lặng riêng mình thì những hoài niệm đẹp lại nuôi dưỡng con người có thêm một ngày hạnh phúc” (Hoài niệm trong đêm)…
Ở phố nhớ quê, đi tha phương nhớ quê, đó là “bệnh” thường tình xưa nay của con người. Vì thế, không có gì lạ khi ở trời Âu giá lạnh xa lắc xa lơ, người bạn của tác giả luôn bị ám ảnh bởi cánh diều quê hương “mang hình ông sao có đuôi dài phất phới của một thời mà nay đã vào lãng quên” (Cánh diều trắng trên bầu trời Brussell)…
Có ai đó nói rằng, sống trên đời cần phải biết nhớ và quên đúng mức, nhớ những điều cần nhớ và quên những thứ cần quên. Đọc Thuyền hoa, có thể đôi lúc ta thấy Huỳnh Thạch Thảo còn hơi trùng lắp trong miên man ở phố nhớ quê, về quê nhớ phố của mình. Nhưng có hề chi, quan trọng là tập tùy bút của tác giả đã nhẹ nhàng đánh thức, làm động cựa trong chúng ta những xúc cảm quen thuộc và cần thiết mà đôi khi, trong nhịp sống công nghiệp gấp rút đầy bon chen như hôm nay, con người vô tình đánh rơi đâu đó, thậm chí đánh mất và trở nên chai sạn lúc nào không biết. Nỗi nhớ - bất luận vui hay buồn, thoáng qua vu vơ hay day dứt, khắc khoải - cũng góp phần thanh lọc tâm hồn và giúp cho con người sống ngày càng người hơn, nhân bản hơn. Và ở góc độ nào đó, Thuyền hoa đã làm được điều này…
* Đọc Thuyền hoa, tập tùy bút của Huỳnh Thạch Thảo, do NXB Văn Nghệ xuất bản năm 2008
BÔNG LAU
