Mỗi khi xuân về, Tết đến, con gái lại hỏi: “Tết ngày trước thế nào hả bố?”. Và mỗi lần như vậy, cảm xúc trong bố lại dâng trào; ký ức như những thước phim quay chậm...

Con gái biết không, những cái Tết thuở ấu thơ của bố rất đơn sơ nhưng nồng ấm và đầy hạnh phúc với tiếng cười tưởng như bất tận.

Minh họa: HÀ AN

Đó là những cái Tết mà sự nghèo khó vây quanh mỗi gia đình, dù ở thành thị hay miền quê. Mọi người làm việc cả năm, sắp đến Tết mới dám sắm sửa chút ít cho gia đình. Trẻ con mong chờ đến Tết để được may tấm áo mới. Nhưng, với bố đó không phải là điều quan trọng nhất. Bố mong đến Tết vì không khí xuân đầy rộn ràng và vô cùng yêu thương. Mọi người tất bật trang hoàng nhà cửa để làm sáng bừng không gian sống. Bố cùng mọi người trong gia đình đi xin từng xô vôi để phủ lên nhà lớp áo mới. Ông bà thì chuẩn bị đồ dùng đón Tết, từ cân gạo nếp, tấm lá dong tới mớ lạt buộc để gói bánh chưng. Dù cuộc sống có nghèo khó đến đâu, gia đình nào cũng cố gắng sắm sửa để có một cái Tết tươm tất.

Ông bà của con là cán bộ công chức, cuộc sống không khấm khá hơn các gia đình trong xóm nhưng bố và các bác, các chú chưa bao giờ cảm thấy thiếu thốn điều gì trong ngày Tết. Bố vẫn còn nhớ như in cái cảnh xếp hàng để mua từng cân muối, cân thịt. Mọi người đều xếp hàng rất trật tự, chẳng ai chen lấn bao giờ.

Ngày 29 Tết, ông bà vẫn giữ tục lệ nấu bánh chưng để nhắc nhở các con mình không bao giờ quên truyền thống của tổ tiên. Bữa cơm tất niên lúc nào cũng được chuẩn bị tươm tất nhất. Năm nào cũng vậy, đầu năm ông bà đều nuôi một lứa lợn để ăn tết. Ngày xuất chuồng, bao giờ ông bà cũng để lại cỗ lòng để cả nhà liên hoan. Và bao giờ trong nồi bánh chưng cũng có những chiếc bánh nhỏ xinh xinh bằng một phần tư chiếc bánh lớn, dành cho từng đứa con của mình. Truyền thống đó, nhà mình vẫn còn giữ đến ngày hôm nay con ạ.

Cuộc sống nghèo khó là vậy nhưng mỗi khi Tết đến, xuân về, không khí thương yêu luôn ngập tràn. Cánh cửa nhà nhà đều mở toang để đón nắng xuân, hương xuân. Mọi người từ thân đến sơ, từ già đến trẻ ai ai cũng chào nhau bằng những nụ cười tươi tắn, chúc nhau những điều may mắn nhất. Con cháu trong gia đình đoàn tụ. Trong các ngõ xóm, từng đoàn người rủ nhau chúc Tết, tham gia nhiều trò chơi dân gian. Những hình ảnh đó bố không bao giờ quên.

Hành trang của bố hôm nay đầy những lo toan. Lo cho cuộc sống gia đình hàng ngày, lo cho con học hành tấn tới. Và cả nỗi lo khi Tết đến gần.

Con sinh ra vào một mùa đông có đợt rét dài nhất mà bố từng biết. Nhưng đó là cái lạnh ngọt ngào nhất của bố. Bố vẫn nhớ ngoài trời rét căm căm, và hình ảnh ông nội ôm con trong lòng ngồi bên bếp nấu bánh chưng; má con ửng hồng. Hình ảnh đó chưa từng mờ phai trong bố.

Cuộc sống ngày càng vội vã hơn, và đã xa rồi những cái Tết khó khăn, thiếu thốn. Mọi gia đình có thể chuẩn bị Tết chỉ trong một nốt nhạc. Tuy nhiên trong cuộc sống hiện đại này, bố không còn thấy nhiều giá trị tinh thần đã từng có, trong những Tết xưa...

Không khí chiều 30 đón tổ tiên về nhà ăn tết dường như đã bớt thiêng liêng, thành kính; có những gia đình chỉ làm chiếu lệ. Cuộc sống đủ đầy, nhiều gia đình không mặn mà gì với “thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ”, quên luôn tục gói bánh chưng xanh. Cũng ít hơn những cuộc thăm hỏi, chúc tụng của những người trong họ hàng và bạn bè thân hữu. Bố đã thấy cánh cửa của những gia đình cứ im ỉm trong ba ngày Tết, như muốn chối từ mọi cuộc viếng thăm, chúc tụng.

Ngày Tết bây giờ nhiều người xem đó là gánh nặng. Người lớn thì quá nhiều gánh nặng không nói nên lời, phải không con. Có ông giáo sư hơn 10 năm kêu gọi mọi người bỏ Tết cổ truyền để hội nhập với thế giới, để đất nước phát triển, để kinh tế đi lên…

Trải qua hơn nửa cuộc đời, chứng kiến những thăng trầm và sự đổi thay trong những ngày Tết, bố nhận ra rằng chúng ta cần những giá trị vật chất nhưng cũng cần gìn giữ những giá trị tinh thần. Bởi khi vật đã đủ đầy mà quên đi yếu tố tinh thần thì chúng ta sẽ còn lại gì, con gái nhỉ...?

HÀ AN