Tháng Chạp lưng chừng đông mà cũng chưa tới xuân, có lất phất mưa phùn, có gió mùa rưng rức lạnh, có he hé nắng vàng. Cái dùng dằng, đỏng đảnh của tiết trời ru mềm cả những tâm hồn dửng dưng nhất. Ngẫm cũng phải, điều gì cuối cùng cũng khiến người ta bâng khuâng: chuyến tàu cuối cùng, tiết học cuối cùng, chiếc lá cuối cùng, cái nắm tay chạm mắt cuối cùng, tháng cuối cùng của năm…

Minh họa: HƯNG DŨNG

Tháng Chạp, ta điểm lại những buồn vui năm cũ. Có lúc tự thấy mình khờ dại, sao lại buồn đến thế chỉ vì một chuyện chẳng đâu vào đâu, sao lại nặng lòng đến thế vì một người không đáng. Có tiếc nuối như một khoảng trống chẳng thể nào lấp đầy để rồi mỗi khi nhớ lại khẽ run rẩy như ngọn cỏ trước gió đông. Thế nhưng tháng Chạp bằng lòng tha thứ cho người, tha thứ cho chính ta trước những nông nổi, lỗi lầm của chuỗi ngày ngược xuôi bụi bặm. Lòng nhẹ bẫng như không còn mắc nợ điều gì.

Tháng Chạp như nốt trầm xao xuyến lắng xuống lòng người. Ta chợt thương bóng người thui thủi cứ trở ra trở vào khung cửa hẹp cuối ngõ như ngóng chờ điều gì; thương tiếng hót lạc lõng của chú chim trong lồng sắt treo ở hành lang khu tập thể cũ, nó hót lời xi măng cốt thép, hót lời khói bụi; thương cả một nhành cỏ lẻ loi vươn lên từ kẽ hở giữa các viên gạch vẫn bung cánh tỏa sắc cho trọn một kiếp hoa…

Tháng Chạp bộn bề suy tư, nhiều lo toan, bận rộn trên vầng trán của những người lao động. Đếm từng ngày đến Tết để sum họp gia đình nhưng rồi lại giật mình tự hỏi, đã sắp hết một năm rồi ư? Ai cũng vội vã chạy đua với thời gian để hoàn thành công việc trước kỳ nghỉ. Tháng Chạp ăm ắp những thanh âm của nhịp sống. Đó là tiếng thở dài của bác nông dân lo trời lạnh mạ chết hết không đủ để ra Giêng cấy; tiếng ríu ran của mấy cô đi chợ sớm, hỏi thăm, bình phẩm về mưa nắng, về giá thịt, giá rau; tiếng bay va lẻng xẻng vào gạch của mấy anh thợ xây đang đẩy nhanh tiến độ để chủ có nhà mới đón Tết; tiếng sủa văng vẳng giữa đêm của chú chó mẫn cán trong tháng củ mật…

Tháng Chạp nối dài những nhớ thương đặc biệt với người con xa quê. Vu vơ trách tháng Chạp sao lại về sớm thế, bố mẹ sắp thêm một tuổi, thêm những nếp nhăn, thêm những sợi tóc bạc, thêm dấu đồi mồi. Tự hỏi, ta còn được ở bên bố mẹ bao nhiêu tháng Chạp nữa. Nghĩ đến đó là chỉ muốn chạy về nhà, ùa vào lòng bố mẹ như hồi còn thơ bé. Ngày còn nhỏ nghĩ rằng hạnh phúc là kiếm được thật nhiều tiền, đi đến những nơi thật xa, ăn những món chưa bao giờ được thử. Nhưng rồi đến một lúc nào đó chợt nhận ra, hạnh phúc giản dị lắm, hạnh phúc là được trở về, là được nhìn thấy nụ cười của bố mẹ.

Mùi vị của tháng Chạp như thế nào? Ngọt, đắng, mặn, cay, bùi… có lẽ là tất cả. Bởi lẽ tháng Chạp ôm vào lòng tâm sự của triệu người trước khoảnh khắc chuyển giao giữa năm mới và năm cũ. Tháng Chạp của mỗi người lại mang một hình hài, dáng vẻ, màu sắc khác nhau. Tờ lịch cuối cùng mỏng manh như dấu chấm khẽ khàng cho miên man nghĩ suy của những ngày cuối năm. Tháng Chạp dỗ dành những lo toan, muộn phiền của đời ta ngủ ngoan để gửi vào Giêng hai niềm tin yêu long lanh như mắt biếc.

ĐÀO MẠNH LONG