Về may áo mới đi con!

Minh họa: HƯNG DŨNG

Đó là tiếng gọi của má lúc về từ chợ phiên xóm Soi vào đầu tháng Chạp. Mỗi năm một lần, khi còn một tháng nữa đến Tết thì anh em tôi có đồ mới. Làng quê nghèo, nhà nào khấm khá lắm thì sắm cho con quần áo mới, mũ mới, dép mới khi Tết về; không thì đứa lớn nhường cho đứa nhỏ, và nhỏ hơn, cứ thế… Chỉ cần mâm cơm ba ngày Tết đủ đầy là được.

Những ngày áp Tết, khi nắng vàng soi rọi hiên nhà, trong bao việc cuối năm, má sớm lo việc phơi phóng quần áo. Nhà tôi dùng sào tre để phơi đồ như bao nhà khác trong xóm. Quần áo cũ những năm trước từng xấp, má lần giở rồi trải lên sân nắng; quần áo chưa cũ và đồ mới được má phơi lên sào tre. Tôi được má phân công trông coi và lần giở từng bộ quần áo cũ ra hong trong nắng hanh vàng lối ngõ.

Những bộ đồ của nội, của cha, của má, của anh em tôi cứ như hình ảnh tái hiện, dù thời gian có qua đi. Bộ đồ của nội để đi cúng làng, của cha để đi đám cưới, của anh em tôi đi học và chiếc áo vẫn còn in dấu mực nơi vạt dưới khi tôi vuột tay làm văng tung tóe lọ mực ra áo, tất cả kỷ niệm cứ tái hiện khi tôi mân mê trên tay từng chiếc để phơi. Riêng trên sào tre trên hiên nhà, ngoài những đồ mới là chiếc áo đỏ mà má rất ít khi mặc. Chiếc áo hằng năm vẫn được mang ra, trông vẫn còn mới nhưng có đôi chỗ đã vẹt mòn sợi chỉ. Tôi biết, chiếc áo ấy do ngoại may cho má khi người sang bên này sông theo chồng…

Hình ảnh khi nhỏ của tôi là ngồi bên hiên nắng, nắng chan hòa khắp nơi nơi, tai lắng nghe tiếng người vòng vọng và tay cầm chiếc roi tre để đuổi lũ gà cùng mấy chú cún con đùa nghịch nhảy loi choi chực chờ sán lại chỗ hong đồ cuối năm. Trên cây sào tre đầy nắng ấy, chiếc áo đỏ của má rực rỡ ở giữa, kế đến là những bộ đồ mới của anh em chúng tôi, của cha, của ông, của bà… Chiếc áo xuất hiện mỗi năm một lần, là dấu ấn một thời thôn nữ của má, tuổi trẻ của má, tình yêu của má không hề tàn phai theo năm tháng mà vẫn hồng tươi, đỏ thắm trong nắng xuân rọi về.

Gia đình về phố, áo đỏ của má cũng về phố. Và những ngày cuối năm, gia đình vẫn hong áo mới. Những đồ cũ đã để lại quê nhà nhưng chiếc áo đỏ của má, vẫn theo người lúc tuổi đã già, dù đã sờn phai, rách chỉ, vẫn xuất hiện trên ban công đầy nắng chen cùng đồ mới nhiều hơn. Sau này, má là người tỉ mẩn đem hong từng bộ quần áo, săm soi từng chiếc một và thầm thì ve vuốt chiếc áo đỏ của người, mắt mơ màng về một cõi mông lung xa vắng. Nơi ấy là quê ngoại bên một dòng sông có phiên chợ Soi cuối năm - phiên chợ một thời thôn nữ của má, phiên chợ của những chiếc áo đỏ một thời làm duyên…

Khi má mất, vật đầu tiên tôi đặt bên má để về bên kia núi cùng ngàn năm mây trắng là chiếc áo đỏ của má. Nó sẽ theo má trong hành trình tiếp theo, như là dấu tích về tuổi xuân êm đẹp nhất. Chiếc áo đỏ trong nắng hanh vàng phơi trên sào tre những dịp cuối năm từ làng quê về phố đã không còn, nhưng trong tâm trí tôi vẫn rực rỡ màu áo đỏ…

HUỲNH THẠCH THẢO