Nếu những thập niên trước, công chúng âm nhạc biết đến Trương Tuyết Mai (với bài hát nổi tiếng Huế tình yêu của tôi) như là nữ nhạc sĩ duy nhất trên lĩnh vực sáng tác ca khúc đại chúng, thì ngày nay đã có một thế hệ nữ nhạc sĩ trẻ tài năng và nhiều triển vọng như Lưu Thiên Hương, Giáng Son, Mai Khôi, Bảo Lan... Họ đã xuất hiện và tạo ấn tượng với công chúng qua chương trình Bài hát Việt.
SỰ XUẤT HIỆN CỦA NHỮNG NỮ NHẠC SĨ
Ra đời vào năm 2005, chương trình Bài hát Việt (BHV) thu hút khá nhiều nhạc sĩ tham gia. Ngoài việc tác động theo chiều hướng tích cực vào lĩnh vực sáng tác ca khúc cho đời sống âm nhạc, BHV còn là nơi ghi nhận và giới thiệu nhiều gương mặt sáng tác trẻ tiềm năng đến với công chúng âm nhạc. Trong số những nhạc sĩ còn rất trẻ như Văn Phong, Nguyễn Duy Hùng, Dương Cầm, Sơn Thạch, Thanh Tâm... điều đáng lưu ý là đã xuất hiện những nữ nhạc sĩ để chúng ta hy vọng rằng sự “khủng hoảng” nữ nhạc sĩ trong nhiều thập niên qua sẽ được chấm dứt.
Có nhiều tác giả nữ tham gia chương trình BHV, những người đã có ca khúc khá ấn tượng, giành được giải Bài hát do khán giả bình chọn, có thể kể đến Jazzy Dạ Lam (ca khúc Mẹ tôi), Trịnh Minh Hiền (Bông hồng đỏ và em), Sa Huỳnh (Về ăn cơm)... Và một số nữ nhạc sĩ khác đã thật sự làm cho mọi người hy vọng đó là những nữ nhạc sĩ của một thế hệ mới.
Về khả năng chuyên môn, họ là những người được đào tạo bài bản ở các cơ sở đào tạo âm nhạc chuyên nghiệp. Về thực tiễn tác phẩm, ít nhất đã được Hội đồng thẩm định (HĐTĐ) nghệ thuật của chương trình công nhận và quan trọng hơn, họ xem sáng tác là một công việc thường xuyên của mình, đặt hết tâm huyết cho nó.
TỪ ẤN TƯỢNG BÀI HÁT VIỆT ĐẾN THỰC TIỄN ĐỜI SỐNG ÂM NHẠC
Những nữ nhạc sĩ đã từng đoạt giải thưởng của HĐTĐ, phần nào đã là yếu tố “bảo chứng” chất lượng cho tác phẩm dự thi của mình. Tuy nhiên điều quan trọng là sự lan tỏa các ca khúc của họ trong đời sống âm nhạc. Khi nó được các ca sĩ đưa vào album để phát hành trên thị trường, điều đó cũng có nghĩa rằng ca khúc của họ được xem là có đời sống công chúng khá rộng rãi, trước hết là trong suy nghĩ của những ca sĩ thực hiện album.
Người mở màn cho “trào lưu” nữ nhạc sĩ qua sân chơi BHV có thể kể đến Giáng Son. Cô tốt nghiệp đại học sáng tác Nhạc viện Hà Nội, đã một thời là thành viên khá quan trọng của nhóm Năm Dòng Kẻ, nhưng năm 2005, Son đã rời nhóm để tập trung vào sáng tác. Bài hát Giấc mơ trưa do Khánh Linh thể hiện đã giúp cô giành giải thưởng Bài hát tháng của HĐTĐ và danh hiệu Nhạc sĩ ấn tượng của năm 2005. Ca khúc của Giáng Son có nhiều xúc cảm và dịu dàng, đầy nữ tính. Cỏ và mưa là bài hát được khá nhiều ca sĩ chọn làm CD (Đoan Trang với CD Âm tính; Nguyên Thảo, Hà Linh, Vương Dung cũng đưa vào CD sắp ra đời của mình). Ngoài ra nhiều bài hát khác đã xuất hiện trong các CD như: Dấu ấn, Cánh buồm đỏ thắm (Thế giới tuyệt vời của Nguyễn Ngọc Anh), Trôi trong gương, Nếp ngày (Âm bản - Đoan Trang), Giấc mơ trưa (CD Giấc mơ trưa - Đỗ Quyên; Ban mai xanh - Khánh Linh)... Đặc biệt bản thu âm Giấc mơ trưa “phát hành” trên mạng của ca sĩ trẻ Thùy Chi được rất nhiều bạn trẻ yêu thích.
Một thành viên khác của Năm Dòng Kẻ từ những ngày đầu mới thành lập là Lưu Thiên Hương. Nhưng với chất rock “đầy mình”, Hương đã phải tự tìm con đường cho riêng mình, vào TP HCM hát và sau đó chuyển sang sáng tác. Một trong những sáng tác thời kỳ đầu tiên, bài rock Thu tình yêu (2001) đã đoạt giải Bài hát tháng của HĐTĐ BHV. Sở trường là rock nhưng sau đó cô còn mở rộng sang thể loại R&B. Bài R&B Ngọn cỏ lau cũng đã giành giải Bài hát tháng, và trong live show BHV tháng 11 vừa qua, Quạt giấy của cô là một trong những bài hát được đánh giá cao. Nhiều ca khúc như Thu tình yêu, Quạt giấy, Anh đã ngủ quên, Đi tìm ngày mới, Chiếc áo cho em, Tạm biệt bạn nhé, Ngọn cỏ lau... được các ca sĩ Lưu Hương Giang, Đoan Trang, Hà Anh Tuấn, Hoàng Hải, Ngọc Khuê... chọn vào CD của họ. Hiện Lưu Thiên Hương đang theo học sáng tác tại Đại học VHNT Quân đội.
Gần đây, người nghe nhạc biết đến cái tên Bảo Lan, cũng là một thành viên của Năm Dòng Kẻ. Bảo Lan tốt nghiệp đại học đàn bầu, nhưng hát nhóm và sáng tác ca khúc nhạc nhẹ. Lan tham gia BHV nhiều lần, nhưng gần đây khi Độc huyền cầm đoạt giải Bài hát tháng và sự ra đời của CD Cánh mặt trời trong đó một nửa CD là sáng tác của Bảo Lan, cô được giới sáng tác chú ý. Đặc điểm trong sáng tác của Bảo Lan là đi vào đề tài xã hội, đang thử nghiệm để định hình phong cách R&B và new age. Trong các ca khúc của Lan điều đáng nói là sự mới mẻ, hiện đại trong cấu trúc. Ở một số ca khúc với cấu trúc hiện đại đó Lan khéo léo đưa vào chất liệu âm nhạc Việt
Ngoài ra còn một cái tên khác - Mai Khôi - tuy chưa đoạt được giải thưởng nào trong chương trình BHV nhưng nhạc sĩ Dương Thụ đánh giá là “có tư chất của một tác giả và có nhiều triển vọng”. Mai Khôi đã phát hành 2 CD Một ngày Khôi và Mai Khôi hay là hoa hồng với toàn những sáng tác của mình khá ấn tượng. Ca khúc của Khôi đa số là những bản pop ballad hoặc new age nhẹ nhàng như Ru mình, Nụ hôn pha lê, Em hay là hoa hồng...
Ấn tượng của các nhạc sĩ nữ, có lẽ thể hiện khá đầy đủ qua CD Âm bản của Đoan Trang, CD gồm ca khúc của các nữ nhạc sĩ Lưu Thiên Hương, Giáng Son, Bảo Lan, Jazzy Dạ Lam...
NS HỮU TRỊNH - (VTV)
