Giữa những ngày tháng Chạp, khi cơn mưa phùn se lạnh đánh dấu thời điểm giao mùa trải nhẹ xuống làng quê nghèo nhưng rất đỗi yên bình của tôi, lòng người cũng háo hức, rạo rực chuẩn bị đón tết.

Minh họa: HƯNG DŨNG

Tết về, người lớn có biết bao việc phải làm, phải lo, nhưng với trẻ con, có thể nói là dịp vui nhất trong năm. Tết bắt đầu đến từ khu chợ, đi qua những gian hàng bánh mứt, len lỏi vào từng căn nhà, khẽ đánh thức nhành mai đâm chồi nảy lộc báo tin xuân về. Trong ký ức của tôi, vẫn còn đó những buổi trưa mẹ hì hụi lui cui dưới bếp rang từng mẻ hạt bí, hạt hướng dương thơm lừng; có hôm lại thấy mẹ bắc chiếc chảo gang to đùng mà sên mứt sen, mứt gừng, mứt bí tỏa hương ngọt lịm. Tan học về, không thể cưỡng nổi hương thơm quyến rũ ấy, tôi lao vào bếp, nhón một ít rồi cười tít mắt chạy đi; sau lưng lời mẹ gọi với theo: “Rửa tay đã rồi hẵng ăn!”.

Những ngày cận tết, không khí chộn rộn hẳn lên; khắp nơi hòa quyện bao nhiêu là hương vị của lá chuối, dưa hành, của thịt rộng mắm, cũng có khi là mùi của cỏ cây đang hớn hở đón xuân. Chẳng ai có thể đoán biết chính xác hương tết là gì, bởi cảm nhận của mỗi người mỗi khác.

Với mẹ tôi, tết có vị ngọt của đường và hương thơm của mứt, mỗi mẻ làm xong lại tất tả đem ra chợ bán cho kịp khách mua làm quà. Với ba tôi, tết có hương hoa mai, cành quất, thược dược. Ba hay bảo: “Màu tết là màu của hoa”. Còn tôi, hương tết bắt nguồn từ bếp lửa. Tôi thương lắm màn khói cay xè mắt trong những ngày cuối đông mẹ ngồi bên bếp sên mứt, tối về ba nhóm lửa nấu nước pha tách trà, kể chuyện xưa cho chúng tôi nghe. Tôi nhớ lắm những lần cận tết, trên chuyến xe trở về quê nhà, nhìn bên đường thấy khói đốt đồng lan tỏa không gian, lòng bất chợt bồi hồi, xao xuyến.

Hương tết còn là hương thơm như tỏa ra từ những cơn nắng chiều dịu nhẹ. Hương của áo mới, chăn màn được mẹ phơi ngoài sân cho thơm tho, sạch sẽ. Hương tết cũng là hương của bồ kết, hương bưởi thanh mát tỏa ra từ tóc mẹ trong buổi chiều 30.

Tết đang về, ta hít một hơi thật sâu để khí xuân căng đầy lồng ngực. Ta sửa sang mâm cỗ, thắp nén hương trầm dâng lên tổ tiên và bồi hồi tưởng nhớ tết của ngày xưa, tết của bây giờ…

KIỀU ANH