Lâu lắm rồi tôi không đi ngang qua nhà cũ. Đó là một gian phòng tương đối tách biệt với khu tập thể, phía trước lợp ngói, phía sau trần bê tông, vốn được cải tạo từ nhà để xe của cơ quan má tôi sau khi má được giao “tiếp quản” nơi này. Bên cạnh “nhà”, cây nhàu do má trồng lúc lỉu trái. Phía trước, bước xuống khỏi ba bậc cấp là gặp ngay bến xe ngựa.
Từ các vùng quê, những chú ngựa kéo cỗ xe lặc lè nông sản có mặt ở bến khi ngày chưa rạng. Trong lúc người ta dỡ hàng, mang xuống chợ bán buôn thì những chú ngựa thong thả nghỉ ngơi. Chúng từ tốn nhai cỏ, uống nước mật, gõ móng xuống nền đất… Ngày nào cũng có một, hai chủ xe vào nhà tôi xin nước để pha mật đường cho ngựa uống hoặc gởi một món hàng gì đó cho ai đó khi người nhận chưa kịp tới mà xe đã đầy chuyến, phải quay về thôn quê. Má tôi vui vẻ làm người cung cấp nước miễn phí và tiếp nhận hàng hóa “ký gửi”, nhiều lúc để chật cả gầm phản.
Từ quê ra phố, tôi sống với má trong gian phòng này và quen với âm thanh xôn xao của bến xe ngựa lúc trời chưa sáng hẳn. Khi những chiếc xe khách lớn nhỏ thế chỗ của những cỗ xe và bầy ngựa, nơi này còn huyên náo hơn trước mỗi bình minh.
Các thành viên khác trong gia đình tôi cũng đã vào phố. Chị em tôi lớn lên, còn ba má thì ngày một già đi. Nhà cách chợ chỉ hơn trăm mét nhưng có những lúc đi chợ về, má bước lên mấy bậc cấp, tựa vào cánh cửa, thở dốc. Mỗi lần về nhà và nhìn thấy hình ảnh đó, tim tôi se thắt.
Con Ben chừng như cũng biết ba má tôi đang già đi. Đó là con chó xù vui vẻ, nghịch ngợm, biết giữ nhà và chưa từng làm điều gì thái quá. Trong một thời gian, con chó xù có bộ lông màu kem sậm là thành viên nhỏ tuổi nhất trong gia đình. Sau này, cũng chỉ có nó quấn quýt với ba má khi hai chị em tôi mỗi người mỗi việc, tất bật với cuộc sống.
Thời gian như vó câu qua cửa sổ, nhiều thứ hôm qua còn ở trong tầm tay, ngày hôm sau đã trở thành kỷ niệm... Sau khi ba tôi bán nhà về sống với vợ chồng em trai, mỗi lần có việc ngang qua khu vực đó, tôi cố tránh không đi qua nhà cũ. Dù không còn mấy bậc cấp, không còn mái ngói, cây nhàu; dù người chủ mới đã phá dỡ và xây một ngôi nhà ba tầng khang trang nhưng mỗi khi tôi đi ngang qua, dường như ngôi nhà cũ vẫn còn đó! Tôi thấy hiện lên trong tâm trí mái ngói đã ngả màu. Tôi chạm vào nụ cười ấm áp yêu thương của má mỗi khi má gọi về ăn cơm và tôi có mặt ngay. Tôi thấy má đội nón, xách giỏ, bước lên mấy bậc cấp, tựa cửa thở dốc. Thậm chí tôi còn nghe thấy tiếng sủa ăng ẳng mừng rỡ của con Ben…
Những ngày cuối năm, hai mươi bốn giờ vùn vụt trôi qua, làm mãi làm mãi vẫn không hết việc. Trong dòng thác lũ đó, có một việc quan trọng mà hai chị em tôi không thể quên: mang hoa đi thăm má, thăm bà nội, bà ngoại; lau dọn sạch sẽ ngôi nhà của má, của nội, ngoại. Không có mái ngói, không có bậc cấp, nhà má bây giờ chỉ mấy mét vuông, bên trái trồng cây điệp, bên phải là bụi lài - hai loài hoa má rất thích. Chúng tôi đặt chậu vạn thọ, păng-xê trước “thềm nhà”, lau dọn tàn hương, rửa sạch cốc nước… Và mắt cứ mờ đi khi khói hương run rẩy bay lên trong xao xác nắng cuối năm.
Những buổi chiều cuối Chạp, nghĩa trang xôn xao bước chân. Bận rộn thế nào thì nhiều gia đình vẫn đến đây chăm sóc phần mộ của người thân, hầu như ai cũng mang theo một vài chậu hoa nhỏ. Người và hoa đã xua đi cảm giác quạnh quẽ. Nhưng với tôi, nắng có rực rỡ đến đâu cũng không ấm được trong lòng!
Tết này má sẽ không buồn, bởi ba đã về bên cạnh. Nhà ba ở sát bên, hãy còn thoảng mùi vôi vữa. Đi thăm, chị em tôi mang nhiều hoa hơn, và lòng càng trống trải hơn.
Cuối năm, con gái tôi thường theo mẹ ra nghĩa trang. Khi tôi bắt đầu lau dọn tàn hương, con bé nhìn mẹ đăm đăm, ánh mắt rất khó diễn tả bằng lời… Rồi con bé ôm tôi bằng đôi tay bé nhỏ của mình.
Hơi ấm từ đôi tay bé nhỏ truyền sang tôi. Nắng cuối năm vàng lên thăm thẳm…
YÊN LAN
