Không biết đây là lần thứ bao nhiêu tôi làm ban giám khảo một cuộc thi phóng sự, cũng không biết đây là lần thứ bao nhiêu tôi ngồi đọc những bài viết của các đồng nghiệp và của các tác giả dự thi với thể loại phóng sự rất hấp dẫn người viết và người đọc này. Nhưng lần đọc và lần chấm này có một chút gì đó khang khác. Khác vì vùng đất và vì vùng đề tài. Khác vì độ lạ và độ quen luôn làm tôi phải đọc chậm hơn, kỹ hơn. Và cuộc thi này cũng là một thử thách với những người chấm. Bởi các bài đều đã được chọn đăng trên Báo Phú Yên, các bài đều ngang tài ngang sức, rất khó để tìm một thang bậc nhô nhỉnh hơn trong những bài đồng dạng, trong những chuyến đi và trong những cuộc tranh tài chữ nghĩa của các tác giả rất chuyên nghiệp này.

Cuộc thi đã kéo dài hơn một năm. Đã có lúc tôi tưởng cuộc thi chỉ đầu voi đuôi chuột hoặc lụi tàn không kèn không trống như một số nơi, nhưng không, cuộc thi đã khởi động, vượt chướng ngại vật, tăng tốc và hôm nay về đích một cách mỹ mãn.

Trong 69 phóng sự lọt vào chung khảo, không khó để nhận thấy mảng đề tài đất nước con người mang dấu ấn truyền thống, đậm đà bản sắc tự hào rất riêng của những người con quê hương Phú Yên suốt các cuộc kháng chiến. Đó là chân dung những người con Phú Yên đã tham gia cách mạng, có những người đã tập kết ra Bắc, ra đi để trở về, đã tham gia chiến đấu ở các vùng miền, các lĩnh vực, các trận địa, các thời kỳ, và đã có những chiến công cả nước ghi danh. Có những người con trai con gái của những thế hệ đầu tiên ấy cũng đã tiếp nối cha anh, thành những doanh nhân, những tướng lĩnh, những nhà lãnh đạo các địa phương, các nhà khoa học nổi tiếng trong và ngoài nước. Nếu chỉ nói về chủ đề này thôi, thì cuộc thi phóng sự của Báo Phú Yên đã thành công rồi, nhưng bên cạnh đó còn rất nhiều chủ đề khác như sự đổi mới của các vùng quê, miền núi, vùng sâu vùng xa, có những con người rất bình dị mà cao cả như các đảng viên đang đảm đương các vị trí của Đảng và chính quyền, các đoàn thể các cấp ở buôn làng, thôn ấp, cũng như chân dung các doanh nhân, các vị chủ nhiệm CLB, hội đồng hương, giảng viên, sinh viên ưu tú gốc Phú Yên. Có những đề tài thú vị, những phát hiện riêng như một môn thể thao bắn nỏ, như một gia đình An Tiêm trên đảo, như một cậu sinh viên Phú Yên xuất sắc được đại diện giới trẻ gặp gỡ Tổng thống Mỹ Obama, như một tấm gương lao động trẻ với sản phẩm đông trùng hạ thảo bao phen thất bại mới thành công. Nếu những tác phẩm này được đầu tư công sức nhiều hơn nữa thì sẽ tạo được một vệt phóng sự có dấu ấn riêng cho báo.

Phóng sự của Báo Phú Yên đủ độ chín, độ sâu sắc để chuyển tải từ đề tài truyền thống đến các vấn đề thời sự, từ những cây nỏ đơn sơ của đồng bào dân tộc đến những biên đội tiêm kích của không quân Việt Nam anh hùng đóng trên đất Phú Yên, từ những người Phú Yên thành danh trong khoa học kỹ thuật sáng tạo đến người tình báo trở thành vị giám đốc công an Lâm Đồng với trận chiến không tiếng súng chống tổ chức phản động Fulro ở Tây Nguyên, chỉ riêng nhân vật đại tá Vũ Linh quê Phú Yên lập công ở Lâm Đồng đã có tới 3 bài viết đều được bạn đọc chú ý dù tính thời gian đã không còn mới và nóng như trước. Và hơn thế nữa, các cây bút phóng sự Phú Yên tung hoành tới các vùng đất xa xôi, tới với hải đảo, tiếp tục sát cánh cùng các chiến sĩHải quân ở Trường Sa thân yêu, và đem về những bài viết đầy chất phóng sự đời thường nhưng vẫn giàu chất nhân văn, đầy ý nghĩa tuyên truyền cho cuộc chiến đấu bảo vệ biển đảo của quân và dân ta.

Để có được kết quả này là nhờ có sự quan tâm của Thường trực Tỉnh ủy, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, của Ban Biên tập Báo Phú Yên và đặc biệt là sự hỗ trợ kinh phí của các doanh nghiệp, không có sự quan tâm hỗ trợ đó thì làm sao thu hút được đội ngũ viết phóng sự trên nhiều vùng miền, làm sao duy trì được thể loại chủ lực vốn rất tốn tiền, tốn thời gian và tốn sức khỏe này của ngành báo in vốn đang đứng trước nguy cơ bị báo mạng lấn lướt. Tuy nhiên ở các cuộc thi tiếp theo, cuộc thi cần có thêm mảng phóng sự đời thường hơn, nhiều chất văn hơn cho gần gũi bạn đọc hơn, cần thêm nhiều cây bút thành danh quê Phú Yên đang tung hoành trên mọi miền đất nước hơn...

Nếu được như vậy thì tôi tin rằng Báo Phú Yên sẽ còn có nhiều cuộc thi phóng sự chất lượng tiếp theo, sẽ giúp thể loại phóng sự tồn tại và phát triển để trở thành thể loại chủ lực của báo in, giúp báo in của tỉnh Phú Yên tiếp tục trở thành một tờ báo mạnh trong khu vực miền Trung và cả nước.

DANH SÁCH TÁC GIẢ, TÁC PHẨM ĐOẠT GIẢI CUỘC THI VIẾT PHÓNG SỰ, KÝ SỰ PHÚ YÊN - ĐẤT VÀ NGƯỜI

Nhà báo HUỲNH DŨNG NHÂN

Giảng viên môn Phóng sự điều tra

Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam