Ảnh minh họa: N.HÙNG

“ …Khi ta về trời động vỡ mùa xuân

Tin mừng chạy trên những cành lộc biếc”

            (Như cành lộc biếc - Thương Vũ Minh)

Làng hoa quê tôi nằm bên tả ngạn con sông Ba, người dân trải qua bao đời chuyên trồng rau, quả… và cứ mỗi độ tết đến thì lại trồng hoa lay ơn. Loài hoa vươn lên từ những luống cày trăn trở, gốc hoa thấm giọt mồ hôi, thân hoa còn phải dầm mưa mùa đông buốt giá, có lúc phải chấp chới trong gió bão và rễ hoa còn phải chịu cóng tê khi lũ lụt thượng nguồn đổ về. Vậy mà kỳ diệu thay từ trong thân hoa mềm yếu ấy, lộc biếc vẫn nhô ra đón nhận những sợi nắng của những ngày tháng Chạp, để rồi bao nụ hoa lay ơn bắt đầu khoe sắc không sai hẹn với mùa xuân.

Tháng Chạp cũng là tháng tất bật bao nỗi lo cho tết, nhưng người dân quê tôi lo nhất là những luống hoa lay ơn có hoa kịp bán tết hay không, vì thời tiết đỏng đảnh do biến đổi khí hậu.

Qua 23 tháng mười, những củ giống lay ơn được người dân nâng niu đặt vào luống và ấp ủ nó bằng những mảng rơm còn đượm mùi hương lúa vụ hè thu. Khi người dân chưa ráo giọt mồ hôi trên áo, chưa trọn với bữa ăn chiều… lại nghe tin nước lũ thượng nguồn sắp đổ về, liền tất tả ngay trong đêm túa ra vườn để đưa củ giống hoa về ủ lại trong hiên nhà, chờ lũ rút đem ra trồng lại. Có mùa những “nàng lay ơn” đã bật lên lá non, tưởng chừng yên phận trên luống hoa nhưng nghiệt ngã lại tiếp tục “chạy lũ” chờ vài ngày sau nước rút đi, “các nàng” mới được trở lại luống. Cho dù gian khổ là thế nhưng đúng kỳ của những ngày cuối Chạp, các luống hoa lay ơn quê tôi vẫn vươn mình nhô ra những lộc biếc để thu nạp những tinh túy nhất của đất trời, để hãnh diện khoe sắc, níu kéo các lữ khách đi qua vùng đất “Núi Nhạn - Sông Đà” dừng chân thưởng lãm và mua về trang trí trong nhà cho ba ngày tết.

Tháng Chạp về, làng hoa quê tôi vui lắm. Tờ mờ sáng cho đến khi mặt trời tắt nắng không lúc nào vắng người. Đêm về, cả vùng trồng hoa lung linh bởi những bóng điện đủ loại, lay ơn đã bắt đầu e thẹn để hé lộ những cánh hoa và mọi người lại tấp nập đến với đây để đưa lay ơn đến khắp mọi miền đón tết.

Những ngày cuối Chạp, những đứa con trai, con gái quê tôi đi học đại học ở xa hay điện thoại về hỏi thăm cha mẹ vườn hoa lay ơn nhà mình kịp tết không, trúng mùa không… Nhớ lại cách đây hơn 20 năm, có đứa bạn cùng quê đi học đại học ở Cần Thơ viết thư cho tôi “Sao tao nhớ mùa lay ơn tháng Chạp quê mình quá mày ạ…!”. Khi gặp lại mới vỡ lẽ, ở lớp học của bạn tôi có một vài “cô bé xứ Bắc” khi lên giảng đường làm đẹp mái tóc của mình bằng hình thức tắt bím tóc hình con rít…, anh ta ngồi sau đăm chiêu liên tưởng những lộc hoa lay ơn quê mình có hình thù như con rít trước khi trổ bông. Mới nghe qua cảm thấy bạn tôi hơi bị vô duyên, nhưng ngẫm lại vô cùng ý nghĩa bởi sự thấm đẫm hình ảnh những lộc biếc lay ơn của quê nhà đã hằn sâu vào tâm khảm bạn tôi, cho dù nó đang sống và học ở một miền đất Tây đô giàu có.

HOÀNG HÀ THẾ