Không như thời trước, ngày nay ít ai thức để đọc sách thâu đêm. Phải chăng thú đọc sách đang bị các thú vui khác lấn lướt? Hội thảo “Văn hóa đọc hôm nay” vừa được Thư viện Hải Phú tổ chức đã cho thấy không hẳn như vậy...
Hội thảo “Văn hóa đọc hôm nay” cũng là một cách khơi dậy niềm đam mê đọc sách trong công chúng.
Thói quen đọc sách in đã có từ lâu đời, không dễ gì những nút bấm đa phương tiện có thể thay thế niềm vui lật giở từng trang sách. Người đọc sách không chỉ tìm nội dung mà còn nâng niu cuốn sách, cảm nhận được cái hay của nghệ thuật sống. Mất đi văn hoá đọc là mất đi trí tưởng tượng, sự phong phú của tâm hồn con người”. Đó là ý kiến của ông Phan Đình Phùng, Phó giám đốc Sở VHTT Phú Yên. Ông cho rằng: Ở nước ta thời phong kiến, sách là con đường đi tới công danh, đọc sách luôn gắn liền với học hành, thi cử đỗ đạt:
Khuyên chàng đọc sách ngâm thơ
Dầu hao thiếp rót, đèn mờ thiếp khêu
Hay:Yêu con sách chất đầy nhà
Ghét con ra chợ mua quà cho con
Chúng ta đang sống trong thời đại bùng nổ thông tin, văn hoá nghe nhìn phát triển, song không phải vì thế mà con người không cần tới sách. Bởi vì sách có sức cảm hoá con người và sẽ không bao giờ mất đi vị trí của nó trong đời sống tinh thần. Cố học giả Vương Hồng Sển (TP.HCM), sau bao năm lặng lẽ sưu tầm, đã lập ra một tàng thư cho riêng mình với hàng ngàn bản sách quí Đông Tây và cho xuất bản một tập sách với tựa đề “Thú chơi sách”, giúp cho chúng ta cách chọn lựa sách, cách đọc sao cho có lợi…
Không phải ngẫu nhiên mà người xưa đã nâng đọc sách lên hàng nghệ thuật, ngang tầm với cầm, kỳ, thi, họa. Đọc sách là món ăn tinh thần bổ ích, giúp cho con người củng cố tri thức, thu lượm những tinh hoa văn hoá, khoa học kỹ thuật của nhân loại. Ông Đoàn Việt Hùng (hội viên Hội Văn nghệ dân gian và văn hóa các dân tộc Phú Yên) kể: “Không nói đâu xa, khoảng năm 1986 trở về trước, khó khăn là thế, cơm chưa đủ no, áo chưa đủ ấm, thế mà mỗi khi có đầu sách mới xuất bản, nếu không kịp tới hiệu sách Nhân Dân là tôi không có sách đọc!”.
Khách quan mà nói, không phải ai cũng đam mê đọc sách, và mỗi người có một cách đọc khác nhau. Thời nào cũng vậy, nhu cầu nắm bắt tri thức, thưởng thức nghệ thuật là không thể thiếu, nhưng vấn đề là phương thức tiếp nhận ra sao. Thạc sĩ Phạm Ngọc Hiền (Trường THPT Trần Quốc Tuấn) cho rằng hình thức tồn tại văn thơ rất đa dạng, không chỉ ở dạng truyền miệng, in thành sách, mà nó còn được đưa lên mạng cho cả thế giới đọc. Trang sáng tác vẫn xuất hiện thường xuyên trên các báo, nhờ báo chí mà văn học được phổ biến. Như vậy, việc đọc tác phẩm văn học vẫn được duy trì thường xuyên nhưng có điều nó được diễn ra dưới nhiều hình thức khác nhau.
Ngày càng vắng dần những người đến thư viện để đọc sách. - Ảnh: TL
Tuy nhiên sự “chểnh mảng” trong việc đọc sách hiện nay là điều có thật. Chẳng phải ngẫu nhiên mà UNESCO chọn ngày 23/4 là Ngày đọc sách thế giới. Có nhiều lý do để giải thích việc văn hoá đọc đang bị “lép vế” hơn văn hoá nghe nhìn. Có thể vì giá sách cao; trang thiết bị của thư viện chưa được đầu tư tốt để thu hút bạn đọc. Thạc sĩ Nguyễn Thị Thu Trang (Trường Đại học Phú Yên) nhìn nhận: Thị trường sách và thị hiếu thẩm mỹ đa dạng của người đọc hiện nay chưa có sự phát triển đồng thuận với yêu cầu chất lượng văn hoá. Những quyển sách bán chạy nhất chưa chắc là những quyển sách thực sự có giá trị về tư tưởng lẫn nghệ thuật.
Vì vậy, để giữ gìn và phát huy văn hoá đọc, trước hết cần hình thành thói quen đọc sách cho mỗi người; phổ biến, giới thiệu sách đến với mọi người, khơi dậy niềm say mê đọc sách. Đặc biệt là với thế hệ trẻ, cần truyền cho họ niềm đam mê đọc sách, đọc sách có chọn lọc ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
KIM CHI
