Hamas đã nắm chặt được Gaza từ hôm qua (13/6) ngoại trừ vài điểm kháng cự của Fatah. Đó là trở ngại cuối cùng trong việc kiểm soát toàn bộ dải duyên hải của lực lượng chiến binh Hồi giáo này.

Chiến binh Hamas tại một trụ sở của lực lượng trung thành với Fatah.

Viễn cảnh Gaza thuộc về Hamas và Fatah chỉ có ưu thế quân sự tại Bờ Tây làm dấy lên lo ngại rằng Palestine sẽ lại bị chia cắt. Đây là một cú đòn mạnh đánh vào những cố gắng tạo dựng một nhà nước Palestine độc lập.

"Nói thẳng, đó là dấu chấm hết cho một nhà nước Palestine", nghị sĩ Palestine Hanan Ashrawi tuyên bố. "Nếu có hai hệ thống riêng rẽ, các bạn sẽ không thể có một nhà nước Palestine. Nếu những cuộc giao tranh như thế này còn tiếp diễn, Gaza sẽ trở thành một tiểu quốc Palestine thù địch ở Dải Gaza, do Hamas nắm quyền. Trong khi đó, Bờ Tây vẫn thuộc quyền kiểm soát của Israel nhưng lại do Fatah điều hành tại các thành phố", bà Ashrawi nói.

Bối cảnh trên có nghĩa thỏa thuận hòa bình không chính thức giữa Israel và Palestine - công nhận Gaza và Bờ Tây là một thực thể chính trị thống nhất dù có sự ngăn cách về mặt địa lý, sẽ bị lật ngược.

Các chiến binh thuộc phong trào Hamas đã kiểm soát hầu hết các trụ sở an ninh tại phía nam và bắc Dải Gaza, những vị trí vốn thuộc quyền của Fatah, một phát ngôn viên quân sự của Hamas ngày 13/6 tuyên bố. Abu Obaida, phát ngôn viên cánh vũ trang của Hamas nói trước các phóng viên như sau: "Không còn một vị trí an ninh nào ở bắc và nam Dải Gaza bị bỏ sót".

Tuyên bố của Hamas được phát ngôn viên của phong trào Fatah là Tawfiq Abu Khoussa xác nhận là đúng.

Ít nhất 3 vị trí then chốt ở Gaza City - khu nhà của Tổng thống Abbas, trụ sở chính của Lực lượng an ninh ngăn ngừa và trụ sở của tình báo quân đội Palestine, hiện được cho là vẫn thuộc quyền nắm giữ của Fatah.

Lặp lại kêu gọi ngừng bắn giữa hai bên, Tổng thống Abbas đã gián tiếp đe dọa sẽ rút đảng Fatah khỏi chính phủ do Hamas đứng đầu nếu lực lượng này không ngừng các cuộc bắn phá. Hôm thứ ba, Fatah đã ngừng tham gia chính phủ và gọi cuộc chiến ở Gaza là một âm mưu đảo chính.

"Tôi không đổ lỗi cho một bên nào. Tôi chỉ muốn nói tới những người chĩa súng vào mặt anh em họ", Tổng thống Abbas phát biểu như vậy trong buổi họp báo chung tại thành phố Ramallah, Bờ Tây sau cuộc hội đàm với Ngoại trưởng Hà Lan Maxime Verhagen.

Sáng sớm nay (14/6), quan chức Fatah cho hay, lực lượng này đã rút khỏi một số căn cứ ở trung Gaza và phá hủy nó để khỏi bị rơi vào tay lực lượng Hamas.

Người Palestine sẽ tự trị?

Nếu Hamas củng cố quyền kiểm soát quân sự tại Dải Gaza nó sẽ làm dấy lên những chất vấn về việc liệu người Palestine sẽ tự trị tại dải bờ biển với 1,5 triệu người. Sự sụp đổ của bộ máy lãnh đạo trung ương ở Gaza đã đẩy chính quyền Palestine (PA) trở thành một cơ quan chỉ có vài chức năng.

Phong trào Hồi giáo Hamas sẽ quyết định loại hình tự trị nào sẽ được thiết lập tại Gaza đồng thời cân nhắc củng cố thế mạnh hoặc tiếp tục thúc đẩy giao tranh tại Bờ Tây, nơi Hamas yếu hơn nhiều.

"Nếu Hamas tiếp tục kiểm soát Gaza, chúng ta sẽ chứng kiến một mô hình mới" Ron Pundak, Giám đốc Trung tâm hòa bình Peres tại Tel Aviv, kiêm kiến trúc sư hiệp ước hòa bình Oslo tuyên bố.

Israel, Ai Cập, Liên đoàn Ảrập và cộng đồng quốc tế sẽ phải điều chỉnh lại chính sách đối ngoại để phù hợp với hai thể chế chính trị Palestine, ông Pundak nói.

Đây không phải là lần đầu tiên Bờ Tây và Dải Gaza nằm dưới sự kiểm soát của hai chính quyền riêng rẽ. Trong suốt 19 năm trước khi Israel chinh phục lãnh thổ này trong cuộc chiến dài 6 ngày năm 1967, Bờ Tây từng là một phần của Jordan trong khi Dải Gaza thuộc quyền quản lý của Ai Cập. Theo hòa ước Israel-Palestine, hai lãnh thổ được công nhận là một thể chế kinh tế và Israel cam kết xây dựng tuyến đường giao thông huyết mạch cho phép người Palestine qua lại tự do.

Theo VNN