Theo thông tin đăng tải trên tờ New York Times, các thanh sát viên của Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) kết luận rằng Iran đang bắt đầu làm giàu uranium ở quy mô lớn hơn rất nhiều sau khi giải quyết được các vấn đề kỹ thuật trọng yếu trong quá trình sản xuất.

Nhà máy hạt nhân chính của Iran ở Natanz, cách thủ đô Tehran 270km về phía nam

Sau một cuộc thanh sát các hoạt động của Iran tại cơ sở hạt nhân chính của nước này tại Natanz hôm 13/5, các chuyên gia IAEA phát hiện ra rằng các kỹ sư Iran đã cho sử dụng khoảng 1.300 máy ly tâm và đang sản xuất ra lượng nhiên liệu phù hợp dùng cho các lò phản ứng hạt nhân.

Các cường quốc phương Tây cáo buộc Iran đang theo đuổi một chương trình hạt nhân nhằm phát triển vũ khí nguyên tử. Tuy nhiên, chính quyền Tehran khẳng định mục đích duy nhất của họ là nhằm tạo ra năng lượng điện.

Tờ New York Times trích dẫn lời các nhà ngoại giao và chuyên gia hạt nhân tại Vienna - nơi đặt trụ sở IAEA, tiết lộ, cho đến tận gần đây các kỹ sư Iran đã gặp một số trục trặc trong việc giữ các máy ly tâm quay với tốc độ cần thiết để tạo ra nhiên liệu hạt nhân. "Chúng tôi tin rằng họ (các kỹ sư Iran) biết khá nhiều về cách làm giàu (uranium). Từ giờ trở đi, đơn giản chỉ là vấn đề hoàn thiện khối kiến thức đó. Mọi người sẽ không thích nghe điều này nhưng đó là sự thật", Tổng Giám đốc IAEA Mohamed ElBaradei tuyên bố.

Theo New York Times, nhiên liệu mà Iran sản xuất ra hiện sẽ phải trải qua các quá trình làm giàu tiếp theo trước khi có thể trở thành nguyên liệu chế tạo bom. Hiện người ta vẫn chưa rõ liệu Iran đã nắm được công nghệ sản xuất ra một loại vũ khí nhỏ, lắp vừa vào các tên lửa của nước này hay chưa.

Từ Washington, một quan chức cấp cao Mỹ nhận định: "Xét về mặt nào đó, đồng hồ đã điểm. Tôi chỉ không rõ còn bao nhiêu thời gian. Một khi bạn có thể làm giàu uranium ở cấp độ cao hơn, đủ để chế tạo một quả bom nguyên tử, bạn vẫn cần phải đảm bảo rằng bạn có đủ một lượng đáng kể để gây ra một vụ nổ và sau đó có thể gắn nó vào một thiết bị trên một phương tiện mang nó đến mục tiêu".

Phản ứng từ Mỹ

"Chúng tôi không hay biết gì về bất cứ đánh giá hay phát hiện mới nào của IAEA. Tuy nhiên việc Iran tiếp tục các nỗ lực phát triển chương trình hạt nhân không còn là điều bí mật. Đó là lý do tại sao cộng đồng quốc tế vẫn kiên quyết yêu cầu Tehran ngưng nó trước khi các vòng đàm phán bắt đầu trong khi Iran không có sáng kiến để thương thuyết với thiện chí", một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ nói.

Một số nhà ngoại giao lại bày tỏ sự ngạc nhiên về việc ông ElBaradei tuyên bố khá cởi mở về các phát hiện của IAEA trước bản báo cáo tiếp theo của ông trước Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) vào cuối tháng này.

Một nhà ngoại giao cho rằng những phát hiện mới sẽ là lời giải đáp cho những ai lâu nay vẫn nghi ngờ về căn cứ cho cộng đồng quốc tế ngăn chặn Iran theo đuổi tham vọng hạt nhân. Chúng cũng sẽ làm thổi bùng lên một cuộc tranh luận mới về mong muốn và tính khả thi của một hành động quân sự chống lại Iran.

HĐBA LHQ đã thông qua một nghị quyết yêu cầu Iran chấm dứt mọi hoạt động hạt nhân và đã hai lần áp dụng các biện pháp trừng phạt Tehran vì từ chối chấp hành quyết định này.

Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Nicholas Burns, người đang thực thi "chiến lược Iran", khẳng định trên New York Times rằng ông chưa hề nghe về những phát hiện mới nhất của IAEA nhưng điều đó cũng sẽ không ảnh hưởng đến chính sách của Wasgington. Ông Burns nói thêm rằng, nếu Iran không tán thành việc dừng làm giàu uranium vào thời điểm diễn ra hội nghị của các lãnh đạo G8 vào tháng tới, Mỹ sẽ cho triển khai hàng loạt các lệnh cấm lần thứ 3 đối với Tehran.

Theo VNN