Căng thẳng giữa Nga và Estonia đang leo thang nguy hiểm xung quanh vấn đề di dời tượng đài Chiến sĩ Hồng quân Liên Xô. Sự can thiệp của Liên minh châu Âu và NATO khiến tình hình trở nên nghiêm trọng hơn và mở rộng phạm vi mâu thuẫn không chỉ là vấn đề riêng giữa hai nước Nga và Estonia.

 

Những người biểu tình chống di dời tượng đài chiến sĩ Hồng quân Liên Xô

Cả Liên minh châu Âu và NATO đã ra những tuyên bố cứng rắn đối với Nga, yêu cầu Nga ngăn chặn những lời đe dọa và sự uy hiếp đối với các nhân viên sứ quán Estonia tại Moscow và giải quyết bất đồng với quốc gia Baltic này xung quanh việc di dời tượng đài Chiến sĩ Hồng quân ra khỏi Trung tâm thủ đô Talin. Thậm chí tuyên bố của NATO còn bao gồm những lời lẽ nặng nề cho rằng “hành động (của Nga) là không thể chấp nhận được và phải được ngăn chặn ngay lập tức”.

 

Về phía châu Âu, đích thân Thủ tướng Đức, nước đang giữ chức Chủ tịch luân phiên EU, đã điện đàm với Tổng thống Nga Putin và hai lần điện đàm với Thủ tướng Estonia Andrus Ansip để tìm cách giảm nhẹ căng thẳng giữa hai bên. Thậm chí ở châu Âu còn có ý kiến kêu gọi hoãn Hội nghị cấp cao Nga - EU như một biện pháp trừng phạt Nga. Tuy nhiên, đề nghị này không nhận được nhiều sự ủng hộ.

 

Sự can thiệp của EU và NATO có thể nói đã gây tác động tiêu cực đến vấn đề. Việc Estonia - nước này đã là thành viên của EU và NATO - chính thức đề nghị hai tổ chức này can thiệp vào việc giải quyết căng thẳng Nga - Estonia được nhìn nhận như một sự phủ nhận mạnh mẽ hơn của chính phủ Estonia hiện nay về mối quan hệ từng rất gắn bó với Liên Xô và Liên bang Nga. Đối với Nga, rõ ràng đây là một hành động mang tính khiêu khích, càng như đổ thêm dầu vào chảo lửa căng thẳng giữa hai nước.

 

Nhóm thanh niên “Người của chúng ta ở Nga” vừa tuyên bố ngưng các cuộc biểu tình phản đối kéo dài một tuần qua bên ngoài Đại sứ quán Estonia ở Moscow.  Tuy nhiên, thủ lĩnh của nhóm- Vasily Yakemenco- khẳng định các cuộc biểu tình sẽ tiếp tục nếu Estonia “không chấm dứt các hành động đàn áp cộng đồng nói tiếng Nga ở Estonia”.                          Theo SGGP

Việc di dời tượng đài Chiến sĩ Hồng quân và khai quật mộ của các chiến sĩ này vốn đang yên nghỉ tại Talin hoàn toàn là hành động đơn phương của Estonia. Vì thế, phía Nga cho rằng Estonia cần cùng Nga giải quyết căng thẳng phát sinh từ hành động đó, thay vì né tránh và lôi kéo EU, NATO vào cuộc. Hơn thế nữa, Nga cũng bày tỏ sự “bất bình sâu sắc” trước những đánh giá mà Nga cho là thiếu khách quan của EU xung quanh vấn đề này. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Mikhail Kamynin yêu cầu các thể chế của châu Âu và châu Âu - Đại Tây Dương không nên chính trị hóa vấn đề này mà cần phải ngăn cản hữu hiệu chủ nghĩa phát xít mới.

 

Rõ ràng không ai có thể phủ nhận được công lao của các chiến sĩ Hồng quân trong việc ngăn chặn chủ nghĩa phát xít cho toàn nhân loại trong thời kỳ chiến tranh thế giới thứ hai. Chính sự phản công của các chiến sĩ Nga đã khiến Đức quốc xã phải rút khỏi Estonia vào năm 1944 sau 3 năm chiếm đóng. Giám đốc trung tâm nghiên cứu Efraim Zuroff nhấn mạnh: “Người ta không bao giờ được quên rằng chính Hồng quân đã chặn đứng hiệu quả cuộc thảm sát hàng loạt của phát xít và những kẻ hợp tác với chúng ngay trên đất Estonia”. Chính vì vậy, hành động của Estonia muốn phủ nhận sự thật lịch sử đó không chỉ gây phẫn nộ cho Nga mà cả nhiều nước khác trong khu vực.

 

Đã không ít lần EU và NATO can thiệp vào tình hình ở các nước thuộc Liên Xô cũ, với những lý do ngăn chặn các hành động phi dân chủ của Nga. Tuy nhiên, mục đích thực sự của những can thiệp này ai cũng hiểu rằng để lôi kéo các nước này dần ra khỏi tầm ảnh hưởng của Nga và về gần hơn với Châu Âu. Lần này, quan điểm của EU và NATO có phần bênh vực Estonia càng làm gia tăng căng thẳng giữa Nga - EU và Nga - NATO, vốn đang trải qua nhiều sóng gió do kế hoạch xây dựng hệ thống phòng thủ tên lửa của NATO tại các nước Trung và Đông Âu gần với Nga.

 

Sẽ khó có thể giải quyết vấn đề này chừng nào mà Estonia - nước đầu tiên khơi mào căng thẳng chưa bày tỏ thiện chí ngồi vào bàn đàm phán với Nga.                                   

 

Theo VOV