* Tạp chí Newsweek: Mỹ bị Israel do thám nhiều nhất
Ngày 7/5, Ủy ban Tư pháp Hạ viện Mỹ đã biểu quyết ủng hộ dự luật chấm dứt chương trình do thám hàng loạt của Cơ quan an ninh quốc gia Mỹ (NSA).
Đây được xem là nỗ lực mạnh mẽ của 2 Đảng Cộng hòa và Dân chủ nhằm chấm dứt hoạt động đã đẩy nước Mỹ rơi vào vụ bê bối ngoại giao lớn. Dự thảo Đạo luật Tự do Mỹ sẽ cấm toàn bộ các hoạt động do thám điện thoại của NSA, gồm việc thu thập các số đã gọi, thời gian và độ dài các cuộc gọi. Dự thảo cũng yêu cầu Tòa án giám sát tình báo đối ngoại (FISA), một cơ quan mật, chỉ cấp giấy phép dựa trên sự giải thích rõ ràng của cơ quan tình báo đối với các trường hợp tình nghi cần theo dõi điện thoại, hoặc trong trường hợp có liên quan đến một cuộc điều tra đang được tiến hành. Dự thảo cũng đề nghị lập ủy ban gồm các chuyên gia pháp lý để đảm bảo FISA sẽ tuân thủ các quyền riêng tư và quyền hiến định, đồng thời cho phép các công ty viễn thông quyền công bố nhiều thông tin hơn liên quan đến các yêu cầu cung cấp dữ liệu của chính phủ. Động thái này được đánh giá sẽ làm tăng tính minh bạch của FISA.
Nghị sĩ Đảng Cộng hòa Jim Sensenbrener nhận định việc Ủy ban Tư pháp Hạ viện ủng hộ dự luật trên đã thể hiện rõ ràng quan điểm của Quốc hội không tán thành hoạt động do thám điện thoại trên diện rộng. Thông báo chung của Ủy ban Tư pháp Hạ viện kêu gọi Hạ viện và Thượng viện sớm thông qua dự thảo Đạo luật Tự do Mỹ để có thể khôi phục lòng tin của người dân về cách thức giới tình báo thu thập thông tin và bảo vệ quyền riêng tư của tất cả người dân Mỹ. Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện, Thượng nghị sĩ Patrick Leahy, gọi động thái của Ủy ban Tư pháp Hạ viên là "lịch sử" và cho biết Ủy ban Tư pháp Thượng viện sẽ xem xét dự luật trong mùa hè này.
Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng dự luật này sẽ vấp phải rào cản trước khi được thông qua thành luật, trong đó có việc phải nhận được sự ủng hộ của đa số nghị sĩ tại cả hai viện Quốc hội. Bên cạnh đó, mặc dù hai ủy ban của lưỡng viện Quốc hội đều nói rằng dự luật phù hợp với các ưu tiên của chính quyền Tổng thống Barack Obama, song cho đến nay Nhà Trắng vẫn chưa cho biết sẽ tán thành hay phản đối dự luật trên.
Trong diễn biến khác, tạp chí Newsweek của Mỹ ngày 7/5 cho biết Israel do thám Mỹ nhiều hơn so với bất kỳ quốc gia đồng minh thân cận nào khác của Mỹ từng làm, và những hoạt động đó đang ở mức độ "đáng lo ngại." Tạp chí trên cho rằng mục đích chính của Israel là những bí mật về công nghiệp và công nghệ của Mỹ, trong khi trích dẫn những cuộc họp kín về một điều luật có thể tạo điều kiện dễ dàng hơn cho công dân Israel có được thị thực nhập cảnh vào Mỹ.
Tờ Newsweek dẫn nguồn tin từ cựu phóng viên của tạp chí, người đã tham dự các buổi họp kín từ cuối năm 2003, cho biết bằng chứng về hoạt động này của Israel là "nghiêm túc và đáng lo ngại, thậm chí đáng sợ". Theo Newsweek, nguồn tin trên nhấn mạnh rằng không một nước đồng minh thân cận nào của Mỹ, kể cả Đức, Pháp, Anh và Nhật Bản, dám vượt qua giới hạn để tiến hành do thám Mỹ như Israel đang làm.
Buổi họp kín trên là một trong một số cuộc họp do Bộ An ninh nội địa, Bộ Ngoại giao, Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) và Cục phản gián quốc gia tổ chức trong vài tháng gần đây. Tại buổi họp kín, các cơ quan tình báo Mỹ không đưa ra chi tiết cụ thể nhưng cho rằng hoạt động do thám công nghiệp đã được tiến hành thông qua các phái đoàn thương mại của Israel hoặc trong các hoạt động hợp tác giữa các công ty Israel với các công ty Mỹ, hoặc những hoạt động tình báo được điều hành trực tiếp bởi chính phủ (ngoài phạm vi hoạt động của đại sứ quán Israel).
Tạp chí Newsweek còn trích dẫn lời phát biểu của các nhân viên phản gián Mỹ trước các thành viên của Ủy ban các vấn đề Đối ngoại và Tòa án của Hạ viện khẳng định rằng những hoạt động do thám của Israel đối với Mỹ đang ngày càng tiến xa hơn, và không có nước nào khác lợi dụng mối quan hệ chặt chẽ về an ninh với Mỹ theo cách srael đang làm vì mục đích do thám.
Phản ứng trước các cáo buộc, Ngoại trưởng Israel Avigdor Lieberman đã phủ nhận hoàn toàn thông tin trên đồng thời khẳng định Israel không liên quan đến bất kể một hình thức do thám nào đối với Mỹ, dù là gián tiếp hay trực tiếp. Trong một bài phát biểu trên đài phát thanh, Bộ trưởng phụ trách các vấn đề Tình báo và chiến lược của Israel Yuval Steinitz nêu rõ rằng Israel luôn giữ vững cam kết không do thám đồng minh kể từ sau vụ việc diễn ra năm 1985 khi một nhà phân tích chiến lược hải quân của Mỹ bị bắt tại Washington và bị kết án tù chung thân về tội làm gián điệp cho Israel, khiến mối quan hệ giữa hai nước rơi vào khủng hoảng.
H.T (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)
