Như quy luật của đất trời, của bốn mùa Xuân Hạ Thu Đông, sau những cuồng nộ của đất trời, những ngày giáp tết, đi qua những vùng rốn lũ Phú Yên, sức sống đang vươn dậy trong từng thớ đất. Ta cảm nhận được hơi ấm của mùa xuân trong từng ngôi nhà và trong lòng mỗi con người vùng rốn lũ.

 

Xây lại nhà mới đón Tết - Ảnh: L.B

 

GIÔNG BÃO QUA RỒI...

 

Nằm dọc bên bờ sông Cay, giữa ba bề là núi, trong cơn “đại hồng thủy” gần 3 tháng trước, nhìn từ máy bay trực thăng, con sông Cay tựa như con rồng nước hung hãn, ầm ào quấn qua ngôi làng Định Phong của xã An Nghiệp, huyện Tuy An, mang theo bao nhà cửa, tài sản của nhân dân. 1 người chết, 34 ngôi nhà sập hoàn toàn, 19 cái bị hư hỏng nặng. Hoa màu, vật nuôi cũng bị cuốn trôi. Sau lũ hơn 2 tháng, không trông chờ, bà con bắt tay ngay vào việc xây dựng lại nhà cửa bị sập và chỉ gần 2 tháng sau khi cơn lũ đi qua đã có 21 ngôi nhà mới được xây dựng hoàn thành với sự hỗ trợ của nhà nước, giúp sức của cộng đồng và tự lực của mỗi người dân. 

 

Tiếp chúng tôi trong ngôi nhà còn vươn mùi sơn mới, chị Biện Thị Lý Dung mừng rỡ: Cơn lũ đi qua, ngôi nhà cùng tài sản của hai vợ chồng làm ăn tích góp cũng trôi theo nước, vợ chồng phải sang tá túc nhờ bên ngoại. Nhà nước hỗ trợ 12 triệu, hai vợ chồng vay mượn thêm của anh em, bạn bè được hơn 20 triệu để làm lại căn nhà 40m2 này. Nhà quê được thế này là mừng lắm rồi. Ngày tết sắp đến, có ngôi nhà mới, tuy trong nhà đồ đạc trống trơn nhưng vợ chồng rán mua được cái bàn mới để sắm bát hương, mâm cơm cúng ông bà, tổ tiên được ấm lòng trong ngày tết và cầu mong năm mới mưa thuận gió hòa, gia đình khỏe mạnh để làm ăn, tích cóp trả nợ.

 

Tôi có nhiều dịp về vùng đất Mỹ Phú, Bình Hòa của xã An Dân, huyện Tuy An, những ngày sau cơn lũ đầu tháng 11, tận mắt chứng kiến cảnh hoang tàn đổ nát do cơn lũ để lại. Cả xã An Dân có gần 200 ngôi nhà bị sập hoàn toàn, 7 người chết vì lũ. Vậy mà, chỉ sau gần 3 tháng, vùng đất bên hữu ngạn Sông Cái này trở nên hiền hòa đến lạ. Những ngôi nhà bị nước cuốn dọc bờ sông đã được địa phương quy hoạch những vị trí cao hơn, an toàn hơn để làm nhà mới. Chị Cai Thị Hường, Bí thư Đảng ủy xã An Dân cho biết: Ngay sau lũ, chúng tôi đã kịp thời cấp phát tiền, hàng cứu trợ của các tổ chức cá nhân từ thiện, giúp bà con ổn định cuộc sống. Sau khi ổn định cuộc sống trước mắt, trước tết gần 2 tháng, từ phân bổ của cấp trên, xã cũng đã tiến hành cấp tiền hỗ trợ xây dựng nhà cho 100% hộ có nhà bị sập, đồng thời huy động cộng đồng tham gia giúp đỡ, ai có công giúp công, ai có của giúp của, vì vậy mà trước tết hầu hết các hộ bị thiệt hại về nhà cửa do lũ đã ổn định được cuộc sống.

 

Chăm sóc hoa Tết - Ảnh: Q.ĐẠT

 

...ĐẤT LẠI ĐƠM BÔNG

 

Lũ đã lấy đi của bà con nhiều thứ nhưng cũng kịp để lại lớp phù sa màu mỡ, làm thắm những sắc hoa, làm xanh những mầm lúa non trong tiết trời đầu xuân se lạnh.

Đi trên những con đường dọc theo các làng ven sông những ngày tết, nếu không chứng kiến được trận lũ chắc hẳn sẽ không ai nghĩ những gì mà người dân đã trải qua. Lũ đã lấy đi của bà con nhiều thứ nhưng cũng kịp để lại lớp phù sa màu mỡ, làm thắm những sắc hoa, làm xanh những mầm lúa non trong tiết trời đầu xuân se lạnh. Sắc hoa vàng rực trước ngõ mỗi nhà đã sơn sửa mới toanh ở ven đường như muốn níu bước chân người qua.

 

Vùng rau hoa truyền thống Bình Ngọc từ những ngày đầu tháng 10 âm lịch, không khí lao động đã rất khẩn trương để đến những ngày giáp tết tràn ngập hoa Lay ơn. Trải qua trận lũ lịch sử, cánh đồng rau hoa ven sông Bình Ngọc được khoát lên một sắc hoa mới.

 

Ông Nguyễn Văn Tiến, nông dân ở thôn Ngọc Phước, xã Bình Ngọc cười như tết: Năm nay nông dân phải bỏ ra đến 10 triệu đồng để trồng được 1 sào hoa. Được cái sau lũ, trời ấm hẳn, củ giống đưa xuống đất phù sa là cứ thế mà lên mơn mởn. Cây hoa lay ơn khá phù hợp với thời tiết năm nay, nên hầu hết các vườn đều kịp tết, hoa lại đẹp nữa. Ông trời cũng thật khéo biết đền bù! Tuy chưa thu hoạch nhưng ông và bà con trồng hoa ở làng hoa truyền thống Bình Ngọc hy vọng một vụ mùa bội thu. 

 

Không chỉ có hoa, trên dải đất dọc theo các con sông Cái, Kỳ Lộ, Sông Ba những vườn rau, ruộng ngô đã kịp lên xanh mướt, như không hề biết trước đó những vùng đất ven sông bị lũ tàn phá ra sao. Những ngày sau lũ, từ nguồn giống rau, ngô do Chính phủ hỗ trợ, Sở nông nghiệp và phát triển nông thôn Phú Yên đã tiến hành phân bổ 32,5 tấn bắp, 3 tấn hạt giống rau cho các địa phương trong tỉnh, kịp thời xuống giống vụ Đông Xuân, đã giúp bà con có điều kiện đầu tư tái sản xuất.

 

Xanh lại vùng đất ven sông Bình Ngọc - Ảnh: L.B

 

Không chỉ có hoa, trên dải đất dọc theo các con sông Cái, Kỳ Lộ, Sông Ba những vườn rau, ruộng ngô đã kịp lên xanh mướt, như không hề biết trước đó lũ tàn phá ra sao.

Ở các vùng sản xuất nông nghiệp, cây lúa non đã lên xanh trên các cánh đồng. 25.500 ha lúa đã xuống giống đúng thời vụ Đông Xuân. Trước đó, hàng trăm tấn lúa giống đã được các huyện, thành phố, thị xã mua về để phân bổ cho 100% nông dân ở các vùng lũ. Ông Võ Ngọc Thọ ở thôn Tân Bình xã Xuân Sơn Bắc huyện Đồng Xuân cho biết: Sau lũ, ruộng nương bị bồi lấp, bờ vùng bờ thửa bị phá tan tành. Mất nhiều công để cải tạo lắm, nhưng hễ còn người là còn của, bà con quyết tâm “Trời làm mất, bắt đất phải đền”, trước ngày 15.1 đã xuống giống hết diện tích. Nhà nông, phải làm ruộng để có cái ăn đủ trong nhà, sau đó mới tính đến chuyện làm kinh tế khác.

 

Cơn lũ đi qua gây ra bao đau thương mất mát cho dân làng, nhưng cũng kịp để lại lớp lớp phù sa trên những ruộng vườn, đồng lúa. Để bây giờ lớp lớp phù sa ấy như nguồn dinh dưỡng quý giá giúp sức cho cây trồng, cho những mầm lúa lên xanh ngan ngát, trải dài mênh mông, hứa hẹn một mùa vàng bội thu trong mùa xuân mới. Ta nghe thoảng trong gió thổi lời hát “Yêu lắm quê mình” của nhạc sĩ Ngọc Quang “Giông bão qua rồi, đất lại đơm bông”.  Nơi vùng “rốn lũ” những ngôi nhà mới đang tỏa khói lam, mỗi người dân vùng rốn lũ Phú Yên như thấy lòng mình ấm áp hơn khi mùa xuân đang về!...

 

 

 

LÊ BIẾT