Sau nhiều lần sửa đổi, tháng 6/2012, Bộ VH-TT-DL trình Chính phủ đề án đăng cai Asiad 2019 với kinh phí từ 5.155 tỉ đồng (năm 2010) xuống còn 4.162 tỉ đồng, trong đó, trừ nguồn dự kiến thu về từ Asiad là 1.012 tỉ đồng, tổng chi phí để chuẩn bị và tổ chức đại hội là 3.149 tỉ đồng (150 triệu USD). Số tiền này thậm chí thấp hơn cả kinh phí 4.700 tỉ đồng dự chi để tổ chức SEA Games 2003, nhưng sau khi kết thúc đại hội đã bội chi gấp 4-5 lần. Vì vậy, không ít ý kiến cho rằng đây là điều không tưởng.
Tuy tốn kém nhưng Đại hội thể thao châu Á trong nhà (2009) không giúp ích gì cho sự phát triển của thể thao Việt Nam. Sau AIG3 tại Việt Nam, đại hội bị xóa sổ vì không có quốc gia đăng cai
Theo đề án đăng cai Asiad 2019 do Ủy ban Olympic Việt Nam xây dựng năm 2010, khái toán kinh phí chuẩn bị và tổ chức là 5.155 tỉ đồng. Cụ thể, chi phí đầu tư xây dựng, cải tạo sửa chữa các công trình phục vụ thi đấu là 3.200 tỉ đồng. Trong đó, 500 tỉ đồng để cải tạo các nhà thi đấu tại Hà Nội; 200 tỉ đồng cải tạo các nhà thi đấu ở địa phương lân cận; 2.500 tỉ đồng cải tạo và xây mới Khu liên hợp thể thao quốc gia Mỹ Đình, khu 200ha ở Đông Anh, kênh đua thuyền rowing và canoeing tại Hải Phòng. Chi phí tổ chức đại hội trong đề án này dự kiến là 1.605 tỉ đồng. Chi phí tập huấn và thưởng cho đoàn thể thao Việt Nam là 250 tỉ đồng. Tổng số tiền thu về của Asiad 2019 dự kiến là 185,5 tỉ đồng. Trong đó có 980 triệu đồng từ bán vé, 179 tỉ đồng lệ phí từ các đoàn và các khoản thu khác là 5 tỉ đồng.
Với đề án này, sau khi gửi lên xin ý kiến các bộ ngành, địa phương đều nhận được sự đồng tình ủng hộ, trừ Bộ Tài chính. Theo Bộ Tài chính, đây chỉ là con số khái toán khiêm tốn, trong thực tế khi tính toán dự toán chi tiết khả năng còn cao hơn nhiều so với dự kiến nêu trên. Trong bối cảnh cân đối ngân sách nhà nước những năm tới còn khó khăn, vẫn phải tiếp tục ưu tiên bố trí chi phí phát triển hạ tầng thiết yếu, đầu tư cho khu vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn... Vì vậy trong trường hợp chi phí tổ chức đại hội chủ yếu bố trí từ nguồn ngân sách nhà nước, đề nghị chưa nên đăng cai mà để đến khi điều kiện kinh tế Việt Nam cho phép.
Sau nhiều lần sửa đổi, tháng 6/2012, Bộ VH-TT-DL trình Chính phủ đề án đăng cai Asiad 2019 với con số kinh phí giảm từ 5.155 tỉ đồng còn 4.162 tỉ đồng. Trong đó, con số thực chi dự tính là 3.149 tỉ đồng (150 triệu USD). Nhiều khoản chi trong đề án cũ đã bị cắt. Theo đề án đăng cai Asiad 18 của Việt Nam, tất cả công trình xây dựng, chi phí tổ chức đều lấy từ ngân sách nhà nước, trừ làng VĐV Asiad dự kiến xây dựng tại Thượng Thanh, quận Long Biên (Hà Nội) là xã hội hóa sau đó để bán. Các chi phí để tổ chức đại hội khái toán đến thời điểm này trong đề án như sau: chi phí đặt cọc cho Hội đồng Olympic châu Á (OCA) một tháng sau khi đăng cai Asiad là 1 triệu USD (21 tỉ đồng). Chi phí ký hợp đồng quảng cáo, tiếp thị với OCA một năm sau khi giành quyền đăng cai Asiad là 15 triệu USD (315 tỉ đồng). Chi phí nâng cấp các công trình thể thao là 568 tỉ đồng. Chi phí xây các công trình thể thao là 2.263 tỉ đồng. Chi phí cho các tiểu ban chuyên môn của đại hội là 1.330 tỉ đồng. Tổng chi phí cho các hạng mục này đã là 4.497 tỉ đồng. Trong khi đó, dự tính xây tổ hợp ba nhà thi đấu đa năng sẽ tốn 70 triệu USD. Còn làng thể thao Asiad tại Xuân Canh, Xuân Trạch (huyện Đông Anh) với tổ hợp các công trình: 13 sân quần vợt đạt tiêu chuẩn quốc tế, sân thi đấu bóng bầu dục, sân thi đấu bóng chày, khu tập luyện và thi đấu môn đua ngựa, sân thi đấu hockey, nhà điều hành y tế, nhà ở VĐV... cũng phải xây dựng. Riêng số tiền hàng ngàn tỉ đồng để chuẩn bị lực lượng VĐV trong bảy năm của thể thao Việt Nam cho Asiad 2019 không được đưa vào chi phí tổ chức Asiad mà quy về nguồn ngân sách hằng năm cấp cho Bộ VH-TT-DL và các địa phương.
Trước sự ngờ vực của nhiều người về con số không khả thi này, Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Hoàng Tuấn Anh, trong cuộc trả lời phỏng vấn nhanh bên hành lang Quốc hội vừa qua, vẫn kiên quyết khẳng định kinh phí tổ chức Asiad 2019 sẽ không đến tiền tỉ USD. Ông Tuấn Anh nói: “Mình không đến đâu! Chúng ta còn kêu gọi xã hội. Theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ là phải đẩy mạnh xã hội hóa. Và tinh thần là chúng ta phải cố gắng ở mức cao nhất. Trên thực tế bây giờ chúng ta đã có cơ sở hạ tầng sẵn và những cơ sở này hoàn toàn có thể được sử dụng cho Asiad 2019. Nói như vậy bởi thông qua SEA Games 2003 và Đại hội thể thao châu Á trong nhà 2009, chúng ta đã xây dựng cơ sở hạ tầng”.
Dẫu biết con số trên chỉ mới là dự kiến, và thực tế khi đại hội diễn ra còn phát sinh hàng trăm khoản đầu tư lớn từ dụng cụ thi đấu, y tế, trao thưởng, an ninh, đặc biệt là chi phí xây dựng công trình... Tổ chức Asiad, hầu như kinh phí từ nguồn ngân sách nhà nước. Tiết kiệm là tốt và hy vọng bài học từ SEA Games 23 đội chi phí gấp 4-5 lần sẽ không tái diễn lại ở Asiad 2019.
HÀ MY (tổng hợp)
