Quê tôi dày đặc cây xanh nên phổ biến nhất trong các thú chơi mùa hè chính là những trò chơi với lá.
Vườn quê, dễ kiếm nhất là lá chuối, chơi được nhiều trò nhất cũng là lá chuối. Lá chuối già xanh thẫm, tước 1 mảnh khéo léo quấn thành cái kèn; tước thêm mẩu lá nhỏ dài cột quanh cho kèn khỏi bung rồi mang thổi toe toe. Vụ này thì tôi rất vụng. Kèn đứa nào quấn thổi cũng kêu, chỉ mỗi mình tôi quấn đi quấn lại hoài kèn thổi vẫn cứ kêu “ẹc” một tiếng rồi tắt ngấm. Bực mình dẹp mấy cái kèn, tôi rủ bọn con trai chặt sống lá chuối hột già đem làm… súng. Trò này dễ lắm, chọn mấy sống lá to bự, dùng dao khứa nhẹ xuống khoảng một phần ba lưng sống lá cách quãng nhau 1,5 tới 2 tấc. Khứa tới đó thì dừng, khéo léo lật lưỡi dao khứa ngang về phía gốc sống lá độ hơn 1 tấc. Bẻ lật các miếng sống vừa bị khứa rời cho nhất loạt chổng ngược lên. Giờ chỉ cần một tay giữ súng, tay kia hất mạnh các miếng sống từ đuôi lên đầu cho ụp lại vị trí cũ là phát ra một tràng tiếng kêu “tạch tạch” nghe rất giống tiếng súng liên thanh. Muốn bắn tiếp thì lật ngược các miếng sống lên, thao tác lại y như cũ. Súng được cột dây (tước từ bẹ chuối) nối hai đầu, mang lủng lẳng trên vai trông rất khí thế…
Lũ con gái không ưng chơi súng ống. Mấy tấm lá chuối non màu vàng mỡ, mịn màng như lụa được chúng lén hớt xuống, đem làm vải cắt may quần áo. Đẹp không thể chê, có điều y phục lá chuối phải nhẹ nhàng khi cầm và chỉ chơi được một bữa thôi. Bữa sau là chúng héo quắt, thâm đen, phải bỏ. Không sao vẫn còn nhiều trò khác để con gái chơi với lá chuối non: chẳng hạn bẻ, chà lớp phấn lá cho bám trắng vào má (giống như đánh phấn). Rọc đôi tàu chuối ở giữa sống lá, tước bìa lá cho tơi ra thành vô số sợi nhỏ loăn xoăn. Uốn, cột phần tàu dính nhau thành cái vương miện lá chuối mang đội lên đầu. Vậy là đã thành một đại tiểu thư má phấn tóc xoăn nhờ lá chuối.
Giờ muốn tiểu thư lộng lẫy hơn nữa phải đi tìm lá sắn. Đám sắn nhà bà Hai mấy bụi gần rào bị lũ nhỏ lén bò qua vặt lá trụi trơ. Cọng lá sắn màu đỏ được đem làm đồ trang sức. Cầm cọng lá bẻ gập thành từng nấc nhỏ chừng một phân. Cứ một nấc để yên thì một nấc lột bỏ ruột cọng, chừa lại phần vỏ đỏ như sợi dây nối liền các đoạn ruột còn lại. Nháy mắt, những cọng lá sắn sẽ biến thành xâu chuỗi hạt hoặc cái vòng đeo tay màu đỏ xinh lung linh. Khéo tay hơn, có thể chừa lại một phần lá, dùng kéo cắt tỉa cho lá biến thành cái mặt dây chuyền…
Vậy nhưng làm đẹp là chuyện của… con gái. Con trai có ớn bắn súng cũng sẽ đi tìm những thú chơi mang tính kỹ thuật nhiều hơn. Chong chóng chẳng hạn. Không phải đi đâu xa, quê luôn có sẵn thứ lá cây tết thành chong chóng. Mà không, còn làm thêm được vô số món đồ chơi khác cũng dễ thương không kém: lá dừa. Lá dừa quấn kèn là chuyện quá thường, mặc dù kèn lá dừa thổi hay không thua kèn lá chuối. Vào tay người khéo, lá dừa có thể biến thành những con chim, con hạc treo đung đưa cửa sổ, thành con rết xanh nhún nhảy hoặc con châu chấu voi với đầy đủ ngoe càng râu ria. Vậy nhưng tôi mê nhất vẫn cứ là những chiếc chong chóng lá dừa. Chiều hè đồng khô, gió nồm thổi lộng, ngồi đung đưa chân đón gió đồng mát rượi, mắt say mê ngắm chiếc chong chóng lá dừa trên tay quay tít. Hạnh phúc tuổi thơ ngày ấy chỉ cần có vậy, đâu khao khát chi nhiều?
Y NGUYÊN
