Đây là vụ lúa thứ sáu liên tiếp, xã viên HTX Nông nghiệp An Ninh Tây (Tuy An) lai tạo giống lúa thích ứng với biến đổi khí hậu, đã tuyển chọn được dòng của các giống lúa AS996, ML49, OM 2695-2, MC 6, MTL 384 có khả năng chống chịu được phèn và nước mặn.
Nông dân tham gia lớp học lai tạo giống lúa ở xã An Ninh Tây (Tuy An)- Ảnh: H.NAM
TÌM GIỐNG LÚA THÍCH ỨNG
Để tuyển chọn được các dòng của các giống lúa như hôm nay, vụ đầu tiên (năm 2010), ban chủ nhiệm HTX Nông nghiệp An Ninh Tây cùng nông dân tham gia lớp học “Lai tạo giống lúa thích ứng với biến đổi khí hậu”. Lớp học được thực nghiệm trên diện tích 2.500m2 ruộng, gieo sạ với các giống lúa khác nhau nhằm phát triển nguồn gen cây lúa, chọn ra những dòng phân ly phù hợp chất đất. Từ khi tham gia lớp huấn luyện, các học viên đã nắm được kỹ thuật chọn tạo giống chịu mặn, chịu phèn, sử dụng cơ cấu giống, bố trí thời vụ thích hợp. Điều đáng nói là lớp học giúp thay đổi thói quen của người nông dân phục vụ cho lợi ích cộng đồng. “Cái hay của việc tham gia lớp học này là thường xuyên phân tích hệ sinh thái của cây lúa từng giai đoạn, từ đó tìm ra đặc tính các giống lúa, lai tạo” chị Nguyễn Thị Ngọc, một học viên nói.
Ông Đặng Văn Mạnh, Phó chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật Phú Yên cho biết: Qua lớp học này, các học viên ý thức việc trao đổi giống với nhau, góp phần cải thiện chất lượng giống trong cộng đồng. Đây là chương trình “Bucap thích ứng với biến đổi khí hậu” nhằm hướng dẫn nông dân chọn tạo các giống lúa chịu phèn mặn, chịu hạn, chịu ngập úng.
SẮP CÓ GIỐNG LÚA ĐỊA PHƯƠNG
Để tạo ra giống lúa thuần, thích ứng với biến đổi khí hậu địa phương, nông dân phải lai tạo chọn dòng phân ly liên tiếp 8 vụ. Tuy nhiên đến vụ thứ ba, nguồn kinh phí dự án kết thúc, từ đó đến nay HTX NN An Ninh Tây tiếp tục đầu tư kinh phí để duy trì lai tạo giống lúa thích ứng với biến đổi khí hậu. Qua sáu vụ tuyển chọn, nông dân đã chọn được dòng các giống lúa AS996, ML49, OM 2695-2, MC6, MTL384.
Tổ thực hiện công tác lai tạo lúa giống của HTX NN An Ninh Tây hiện còn 3 người, vụ hè thu vừa qua hằng ngày các “kỹ sư đồng ruộng” tập trung theo dõi những dòng phân ly vụ trước để tiếp tục tạo những dòng tốt phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng ở địa phương. Nhiệm vụ của họ là gieo cấy, thường xuyên đi thăm đồng chăm sóc lúa. Khi cây lúa trổ bông, nông dân chọn bông tốt vừa trổ (còn nguyên phấn) cắt đầu vỏ trấu dùng tăm nhọn khử đực (lấy nhụy bên trong hạt lúa ra), gói kỹ rồi cho thụ phấn, sau đó, tiếp tục đem trồng những hạt lúa mới này và chuyển sang lai tạo dòng phân ly. Vụ đông xuân đến là vụ thứ 7, HTX tiếp tục phục tráng giống và chọn dòng phân ly để tiến đến lai tạo giống lúa thuần. Chương trình được thực nghiệm trên 500m2, nghiên cứu các thí nghiệm bón phân lân trên đất nhiễm phèn, mặn; đồng thời tiếp tục đánh giá tác động phèn, mặn ảnh hưởng đến sinh lý của cây lúa nhằm phát triển nguồn gen cây lúa phù hợp chất đất.
Ông Nguyễn Hoàng Phố, chủ nhiệm HTX NN An Ninh Tây, cho hay: “Cánh đồng Tiệm, đồng Làng (xã An Ninh Tây) thường bị nhiễm mặn, nhiều diện tích lúa trong giai đoạn đẻ nhánh đang phát triển tốt thì ngã rạp do nước biển xâm thực. Để tạo ra giống lúa thuần, thích ứng với biến đổi khí hậu địa phương, nông dân phải lai tạo chọn dòng phân ly liên tiếp 8 vụ. Trong khi đó, chương trình Bucap chỉ cho phép tổ chức 2 vụ. Cùng với quyết tâm của xã viên, chúng tôi sẽ đầu tư kinh phí, theo đuổi đến cùng việc lai tạo giống lúa mang tên địa phương”.
LÊ TRÂM
