Thời gian qua, mặc dù đã có nhiều cố gắng trong công tác thông tin, giáo dục truyền thông, song kiến thức về an toàn vệ sinh thực phẩm của các đối tượng tham gia trong chuỗi cung cấp thực phẩm còn nhiều hạn chế, đặc biệt là tuyến cơ sở.
Một cơ sở giết mổ gia cầm ở TP Tuy Hòa - Ảnh: H.XUÂN
Chăn nuôi ở các hộ gia đình chưa kiểm soát được thức ăn, thuốc tăng trọng; các khu giết mổ gia súc gia cầm chưa được kiểm soát thường xuyên; tình trạng chứa tạp chất và dư lượng kháng sinh, hóa chất trong sản phẩm thủy sản đang từng bước được kiểm soát song vẫn còn khá phổ biến, ảnh hưởng đến người tiêu dùng. Chế biến thực phẩm ở tỉnh Phú Yên chủ yếu vẫn theo lối thủ công, hộ gia đình, cá thể. Vì vậy, điều kiện an toàn thực phẩm của các cơ sở chế biến vẫn chưa được đảm bảo. Sau giết mổ, việc vận chuyển, bảo quản phần lớn cũng chưa được thực hiện đúng theo yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP), chế biến thực phẩm, dịch vụ thức ăn đường phố đang ngày càng nở rộ trên phạm vi toàn tỉnh. Tuy nhiên UBND các cấp chưa thực sự quan tâm đến việc quản lý các dịch vụ trên. Chế biến thực phẩm cá thể, hộ gia đình cũng là vấn đề bất cập bởi tình trạng sử dụng hàn the, phẩm màu và chất bảo quản độc hại còn khá phổ biến. Việc nấu rượu truyền thống còn phổ biến tại hộ gia đình, khi kiểm tra loại rượu này thì 100% đều có lượng Aldehyt vượt mức cho phép và điều này đang có xu hướng gia tăng. Các cơ sở sản xuất nước đóng chai, nước khoáng mở ra rất nhiều nhưng qua kiểm tra đã phát hiện một số cơ sở chưa đảm bảo an toàn vệ sinh.
Theo quy định của Pháp lệnh VSATTP, kinh doanh thực phẩm là kinh doanh có điều kiện. Nhưng nhiều cơ sở không làm giấy chứng nhận đủ điều kiện hoặc cơ sở hạ tầng không đạt nhưng vẫn kinh doanh. Tình trạng buôn bán phụ gia không rõ nguồn gốc, phụ gia nhập lậu chưa có biện pháp kiểm soát hiệu quả. Các chợ trên phạm vi toàn tỉnh cũng chưa thực hiện tốt việc quản lý về VSATTP. Nguyên nhân là do cơ sở sản xuất, chế biến kinh doanh thực phẩm chưa chấp hành đầy đủ quy định của Nhà nước; nguyên liệu đầu vào dễ nhiễm vi sinh vật, hầu như mua trôi nổi không có hợp đồng mua bán thực phẩm; nguồn nước sử dụng chưa đảm bảo vệ sinh; để côn trùng, bụi bám vào sản phẩm; người bán không trang bị bảo hộ lao động như tạp dề, mũ, khẩu trang. Địa điểm bán hàng không được sạch sẽ; các hộ gia đình chưa có ý thức bảo quản thực phẩm. Về phía cơ quan Nhà nước chưa huy động kịp thời các tổ chức, chính quyền và các ban ngành đoàn thể tham gia công tác kiểm tra, kiểm soát; một số văn bản quy định chưa phù hợp thực tế…
Để hạn chế vi phạm trong kinh doanh thực phẩm, chúng ta phải thực hiện đúng theo quy định của Bộ Y tế là người mắc bệnh truyền nhiễm, bệnh ngoài da không được kinh doanh thực phẩm; tổ chức kiểm tra, khám sức khỏe định kỳ với người kinh doanh thực phẩm (có hỗ trợ đối với đối tượng nghèo). Bên cạnh đó, người kinh doanh, chế biến thực phẩm phải học tập kiến thức đảm bảo ATVSTP. Các cấp, ngành tăng cường thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành thường xuyên kiểm tra, xử lý kiên quyết các cơ sở cố tình vi phạm theo quy định tại điều 15 của Nghị định 45 ngày 6/4/2005 của Chính phủ về xử phạt hành chính trong lĩnh vực y tế. Đồng thời, bản thân người tiêu dùng phải tự biết chọn thực phẩm an toàn, thường xuyên tìm hiểu, cập nhật thông tin, thị trường để trở thành người tiêu dùng thông thái; tự bảo vệ mình trong việc dùng thực phẩm; thực hiện quyền tố cáo hành vi vi phạm về vệ sinh an toàn thực phẩm với các cơ quan có thẩm quyền cũng như bài xích cơ sở gian dối, không đảm bảo an toàn thực phẩm.
BS. NGUYỄN VĂN TÂM
Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP
