Sau 3 năm triển khai, một số mô hình của tiểu hợp phần Khuyến nông cây trồng (thuộc Dự án đa dạng hóa nông nghiệp) tại Phú Yên đã mang lại hiệu quả đáng khích lệ. Thế nhưng, khả năng mở rộng những mô hình này của các xã đang là vấn đề cần được xem xét đúng mức.
Từ năm 2002, tiểu hợp phần khuyến nông cây trồng đã được tổ chức thực hiện tại một số xã khó khăn của Phú Yên, giúp đồng bào thiểu số và bà con nông dân nghèo nắm bắt được những kiến thức và kỹ thuật canh tác các loại cây trồng có năng suất cao, hướng đến sử dụng các biện pháp sinh học cho sản xuất nông nghiệp bền vững. Những mô hình triển khai ban đầu nhằm giúp người dân đảm bảo được lương thực bằng các loại cây lúa và ngô lai.
Vụ sản xuất 2005 – 2006, tiểu hợp phần này cũng được triển khai tại 4 huyện: Đồng Xuân, Sơn Hòa, Sông Hinh và Đông Hòa với 240 nông dân. Theo ông Nguyễn Thành, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông – lâm Phú Yên, phụ trách tiểu hợp phần: Những nông dân nghèo được hỗ trợ rất nhiều về vật tư nông nghiệp, giống và kỹ thuật. Chương trình cũng đào tạo, nâng cao năng lực kỹ thuật sản xuất nông nghiệp cho một số nông dân chủ chốt đã được các địa phương chọn lựa. Những người này sau đó huấn luyện lại những nông dân khác tại địa phương. Chương trình huấn luyện gồm các nội dung chính: Nắm bắt cách sản xuất nông nghiệp mới, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, giúp nông dân tự so sánh với những kỹ thuật họ đang áp dụng và đưa ra những trao đổi cụ thể, rút kinh nghiệm để điều chỉnh ruộng truyền thống.
Nhiều mô hình lúa nước tại các xã miền núi qua chương trình khuyến nông cây trồng đạt hiệu quả cao – Ảnh: K.T
Thực tế tại các mô hình trình diễn, hiệu quả kinh tế đạt được rất cao. Tại Đồng Xuân và Sông Hinh, với giống ngô lai CP888 và G49, năng suất thực tế thu được là 7,2 tấn và gần 6 tấn/ha/vụ. Ông Nguyễn Hồng Triều, thôn Phước Lộc, xã Xuân Quang 3, huyện Đồng Xuân, với 4.000m2 đất trồng ngô lai đã thu lãi 3,7 triệu đồng/vụ. Còn Ma Đoan là hộ đồng bào dân tộc thiểu số, được thực hiện mô hình ở huyện Sông Hinh, sau vụ sản xuất ngô lai G49 thu lãi 4 triệu đồng/5.000m2 đất. Riêng với mô hình lúa nước cũng tại các huyện miền núi, năng suất thực thu đạt từ 68 – 85 tạ/ha/vụ. Chủ nhiệm HTX Phước Huệ xã Xuân Quang 2 huyện Đồng Xuân Nguyễn Chơn Thiện cho biết: Sau khi được học tập mô hình bắp lai từ chương trình khuyến nông cây trồng 2005, HTX cùng xã viên đã tự bỏ vốn ra triển khai 1 ha. Thuận tiện và lợi ích rất rõ từ khâu canh tác cho đến hạch toán kinh tế. Riêng với mô hình lúa nước cũng thuộc chương trình này được thực hiện năm 2004 với 2 ha. Tuy có khó khăn bước đầu, HTX cũng đã nhân rộng được 6ha. Hiện nay, diện tích lúa sạ hàng của HTX là hơn 15ha/tổng số 42 ha lúa được nông dân tự làm theo mô hình.
Rõ ràng, với những kết quả trên, nhiệm vụ đầu tiên của hợp phần giúp nông dân đảm bảo được nguồn lương thực là có thể. Tuy nhiên, việc mở rộng những mô hình này ra cộng đồng dân cư miền núi vẫn còn nhiều trở ngại. Không được thuận lợi như HTX Phước Huệ, nhiều xã được triển khai chương trình khuyến nông cây trồng từ trước nay đều gặp khó khăn trong việc mở rộng những cách làm mới và có hiệu quả này. Nguyên nhân là chưa xóa bỏ được tập quán được chăng hay chớ của người dân; phần nữa là bởi các xã được triển khai tiểu hợp phần đều là xã nghèo, khó khăn nên chính quyền địa phương cũng không đủ kinh phí để thực hiện.
LY KHA
