Nhiều hợp tác xã (HTX) ở Phú Yên làm ăn không hiệu quả vì gặp khó khăn trong định hướng phát triển, thiếu sự hỗ trợ nhiều mặt của các địa phương và ngành, đơn vị chức năng.

Theo kết quả khảo sát, đánh giá thực trạng kinh tế HTX 6 tháng đầu năm 2008 của Liên minh Hợp tác xã Phú Yên, đến nay toàn tỉnh có 207 HTX đăng ký hoạt động, nhưng hiện chỉ có 137 HTX (chiếm 66,18%) còn hoạt động, số còn lại chỉ tồn tại hình thức, một số do quản lý yếu kém, thua lỗ kéo dài nên đã tự giải thể hoặc ngưng hoạt động.

Xã viên của một HTX đan mây tre lá ở huyện Tây Hòa  – Ảnh: B.HÀ

 

THIẾU VỐN, LỢI NHUẬN THẤP

Số HTX hoạt động sản xuất kinh doanh (SXKD) có doanh thu cao rất ít. Năm 2007, có 13 HTX đạt doanh thu trên 5 tỉ đồng, 4 HTX đạt trên 10 tỉ đồng, chủ yếu tập trung ở các HTX nông nghiệp có kinh doanh dịch vụ tổng hợp. Số lãi thu được hàng năm của hầu hết các HTX còn lại chỉ khoảng dưới 100 triệu đồng. Thậm chí có HTX sau một năm hoạt động chỉ đủ trang trải các khoản chi phí, lãi thu được chỉ vài triệu đồng và không có khả năng tích lũy nội bộ để tái đầu tư.

Một khó khăn lớn của các HTX là tiềm lực tài chính. Theo số liệu khảo sát, gần 80% HTX không đủ vốn hoạt động và trên 50% HTX không tiếp cận được với các nguồn tín dụng ưu đãi của Nhà nước. Chẳng hạn, đối với các HTXNN thì vốn bình quân cho hoạt động SXKD khoảng 1,7 tỉ đồng, trong đó vốn cố định là 896,8 triệu đồng. Nhưng tài sản cố định của những HTX này đã xuống cấp, hư hỏng, giá trị sử dụng không còn và chờ thanh lý. Vốn lưu động chỉ 853,5 triệu đồng, trong khi đó dịch vụ ngày càng bị thu hẹp nhưng các HTX chưa xây dựng được chiến lược SXKD lâu dài.

CÁC HTX CẦN ĐƯỢC HỖ TRỢ

Ông Lương Tấn Thái, Chủ nhiệm HTX Mây tre lá xuất khẩu Tân Hòa Bình đề xuất: Đảng,  Nhà nước đã xác định kinh tế Nhà nước và kinh tế tập thể (KTTT) là nền tảng của nền kinh tế quốc dân. Tuy nhiên kinh tế Nhà nước được hỗ trợ về mọi mặt như vốn, con người, mặt bằng… còn KTTT thì không. Trong khi đó, xuất phát điểm của KTTT quá yếu và gặp nhiều khó khăn. Chúng tôi thấy một số ngành và địa phương còn ngờ vực đối với kinh tế HTX. Thiết nghĩ, để giúp KTTT tồn tại và phát triển trong bối cảnh hiện nay, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ đồng bộ như xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn, đào tạo thu hút nguồn nhân lực về nông thôn, hỗ trợ vốn…

Theo ông Nguyễn Thành Trí, Phó Giám đốc Sở Giao thông - Vận tải Phú Yên, muốn nâng cao hiệu quả KTTT thì việc liên kết nhau lại để hình thành các liên hiệp HTX từng lĩnh vực và chuyển đổi hình thức hoạt động cho phù hợp. Việc liên kết ở mức độ nào thì phải dựa vào nhu cầu thực tế, điều kiện cần và đủ để hình thành mô hình lớn hoặc nhỏ. Bên cạnh đó, cần có sự giúp sức của các ngành chức năng ở từng lĩnh vực HTX.

Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Trần Thị Hà, Trưởng ban Chỉ đạo đổi mới phát triển KTTT Phú Yên, cho rằng: Để giúp kinh tế HTX củng cố và phát triển trong giai đoạn 2008- 2010, các ngành chức năng liên quan phải sớm xây dựng những cơ chế, chính sách hỗ trợ HTX thật cụ thể. Đó là những chính sách về đất đai, tài chính - tín dụng, thành lập quỹ hỗ trợ HTX, hỗ trợ về khoa học công nghệ, tiếp thị mở rộng thị trường, đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, xóa nợ đọng cho các HTX cũ. Bên cạnh đó, các HTXNN cần liên kết để nâng cao sức  cạnh tranh là điều cần phải được tính đến.

QUỐC HƯNG