Tiến trình công nghiệp hóa diễn ra ở các vùng nông thôn buộc người dân phải ly gia hoặc ly hương đến những vùng đất tái định cư để nhường đất xây dựng các dự án. Tiến trình này là đúng, nhưng vấn đề làm sao hỗ trợ ổn định cuộc sống, đào tạo nghề và tạo được việc làm để người dân “an cư lạc nghiệp” ở vùng đất mới là điều đáng bàn.

Lao động xã Hòa Tâm (Đông Hòa) học nghề đan mây tre lá xuất khẩu -  Ảnh: B.HÀ

 

Mới đây, Trung tâm Khuyến công Phú Yên đã phối hợp với Công ty Cổ phần An Hưng đào tạo nghề may xuất khẩu cho 700 lao động nông nghiệp của huyện Phú Hòa. Đây là những hộ dân tại xã Hòa An phải dành đất nông nghiệp để xây dựng cụm điểm công nghiệp và các công trình công nghiệp - thương mại. Dự án đào tạo nghề này được đánh giá có quy mô lớn nhất từ trước đến nay với mục tiêu đào tạo một đội ngũ công nhân trẻ, xuất thân từ nông dân, đảm bảo về số lượng và chất lượng phục vụ cho Xí nghiệp may mặc xuất khẩu An Thịnh. Hơn nữa đây là những con em thuộc diện bị thu hồi đất nên cần được học nghề, chuyển nghề và tạo lập nghề mới ổn định cuộc sống.

Bà Tô Thị Hòa, Phó Giám đốc Sở Công Thương Phú Yên, cho biết: “Chúng tôi chú trọng việc đào tạo gắn với doanh nghiệp, không để tình trạng người lao động học xong rồi mà không thạo nghề hoặc không tìm được nơi làm việc. Về phía doanh nghiệp, Công ty Cổ phần An Hưng (chủ đầu tư được cấp 11.200m2 đất để xây dựng Xí nghiệp May An Thịnh) phải đảm bảo cơ sở vật chất phục vụ đào tạo như nhà xưởng, nguyên phụ liệu, máy móc thiết bị… để giúp người lao động yên tâm theo học. Ngoài ra, DN cam kết sau đào tạo, toàn bộ số lao động được công ty tiếp nhận vào làm việc, đồng thời thực hiện đầy đủ các chính sách, chế độ đối với người lao động”.

Hiện nay, việc đào tạo nghề cho người dân của các xã Hòa Tâm, Hòa Hiệp Nam và Hòa Xuân Nam (huyện Đông Hòa) được các ngành chức năng chú trọng vì đây là khu vực sẽ giải tỏa để triển khai các dự án Nhà máy lọc dầu Vũng Rô. Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng Khu công nghiệp hóa dầu Hòa Tâm và Tổ hợp hóa dầu Naphtha Cracking Phú Yên. Để giúp người dân thuộc vùng dự án có thêm nghề mới sau khi bị thu hồi đất, bước đầu Trung tâm Khuyến công Phú Yên đã triển khai đào tạo nghề đan mây tre lá xuất khẩu cho gần 500 lao động của 3 xã trên. Vấn đề tìm nghề cho người lao động đã được Sở Lao động - Thương binh và Xã hội lập kế hoạch đào tạo và sử dụng nhân lực kỹ thuật phục vụ cho các dự án, đồng thời đề xuất các giải pháp ưu tiên về cơ chế, chính sách đào tạo và sử dụng lao động trong vùng dự án.

Theo Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Nguyễn Văn Lãng, ngoài đào tạo nghề cho lao động chuyên làm nông nghiệp, sở đã lập kế hoạch đào tạo cho gần 33.000 lao động ở độ tuổi phổ thông, độ tuổi lao động và lao động có nhu cầu học nghề cho các xã nói trên cùng các vùng phụ cận. Theo kế hoạch này, giai đoạn 1 (2008- 2012) sẽ đào tạo trên 7.800 lao động ở tất cả các trình độ gồm: đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng nghề và trung cấp nghề; giai đoạn 2 (2013-2020) sẽ đào tạo khoảng 25.000 người. Về chính sách đối với người học, dành tỉ lệ lớn tuyển sinh lao động thuộc diện gia đình bị thu hồi đất để xây dựng dự án, nhất là các xã Hòa Tâm, Hòa Xuân Nam và vùng phụ cận của dự án; lao động là bộ đội xuất ngũ; lao động là gia đình chính sách có công với cách mạng; lao động là con em nông dân có đủ điều kiện sức khỏe. Miễn giảm học phí cho học sinh, sinh viên thuộc diện gia đình thu hồi đất, học sinh, sinh viên thuộc gia đình chính sách có công với cách mạng; Nhà đầu tư, chủ doanh nghiệp phải ký kết hợp đồng đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực này.

Tuy nhiên, đề án này mới chỉ đưa ra các giải pháp chung ban đầu. Về lâu dài, để lao động nông thôn và người bị thu hồi đất được ổn định cuộc sống và tạo lập nghề mới, tỉnh cần xây dựng cơ chế, chính sách đào tạo lao động thật cụ thể và phù hợp, cũng như  đưa ra cơ chế ràng buộc với chủ đầu tư để giải quyết việc làm cho lao động.

BÍCH HÀ