Hằng năm, Việt Nam phải gánh chịu nhiều thảm hoạ thiên tai, trong đó bị ảnh hưởng nặng nề nhất là người nông dân. Những năm gần đây, người nông dân bị bao phen khốn đốn vì gà, vịt chết trong dịch cúm gia cầm, heo chết vì bệnh tai xanh, trâu bò chết vì dịch lở mồm long móng.

Nhiều hộ nuôi tôm bỗng chốc trắng tay vì tình trạng tôm chết trắng ao đồng. Gần đây nhất, trong đợt rét đậm rét hại, nông dân lại điêu đứng vì hàng vạn trâu, bò chết và hàng trăm ngàn ha lúa, màu bị hư hại. Tính ra mỗi năm, tổng thiệt hại trong sản xuất nông nghiệp lên tới gần 5% GDP của cả nước.

Việt Nam là một nước sản xuất nông nghiệp, 60-70% dân số sống ở nông thôn, lẽ ra bảo hiểm nông nghiệp (BHNN) có một thị trường rất lớn. Tuy nhiên, thực tế hoàn toàn khác. Theo thống kê của Bộ Tài chính, tỉ trọng tham gia BHNN của nông dân Việt Nam rất thấp, chưa tới 1% tổng diện tích cây trồng, vật nuôi. BHNN ở Việt Nam hiện nay không những không phát triển được mà đang có nguy cơ tàn lụi. Khi thiên tai, dịch bệnh xảy ra, người nông dân phải đơn thương độc mã chống chọi.

Thị trường BHNN mặc dù “mênh mông” nhưng các nhà bảo hiểm không mặn mà. Tập đoàn Bảo Việt sau một thời gian triển khai thí điểm BHNN trên cây lúa bị thua lỗ, hiện nay đã thu hẹp hoạt động, chỉ nhận bảo hiểm cho một số cây công nghiệp như cao su, và đang thí điểm bảo hiểm cho cá tra, basa xuất khẩu. Doanh nghiệp bảo hiểm Groupama, 100% vốn của Pháp, mấy năm nay đang vật lộn với BHNN nhưng chưa thành công. Những yếu tố như: tập quán chăn nuôi nhỏ, mức thu nhập thấp, người nông dân chưa nhận thức được tầm quan trọng của BHNN... được các công ty bảo hiểm đánh giá là những yếu tố rủi ro. Thêm nữa ở Việt Nam, thiên tai xảy ra liên miên, khó đoán trước được.

Theo ông Lê Quý Đăng, Cục phó Cục Hợp tác xã và Phát triển nông thôn, Bộ NN-PTNT: “Ở một nước nông nghiệp, việc phát triển thị trường BHNN là rất cần thiết. Các cấp, các ngành, liên quan nên nhanh chóng xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp bảo hiểm triển khai BHNN, vừa giúp bà con khắc phục khó khăn sau rủi ro, đồng thời, Chính phủ cũng giảm được gánh nặng. Tôi đồng ý là Nhà nước nên có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tham gia BHNN, nhưng mức hỗ trợ như thế nào để người nông dân và doanh nghiệp xích lại gần nhau là bài toán khó hiện nay”. Còn ông Phùng Ngọc Khánh, Phó vụ trưởng Vụ Bảo hiểm, Bộ Tài chính, cho rằng: “BHNN chưa phát triển được một phần là do hiện nay chưa có một phương pháp đánh giá nào chính xác giúp doanh nghiệp bảo hiểm đánh giá rủi ro và phân định thiệt hại một cách khách quan. Để BHNN triển khai thành công đòi hỏi phải có giải pháp mang tính tổng thể từ phía Bộ Tài chính, các cơ quan ban, ngành từ Trung ương đến địa phương, và sự ủng hộ tích cực của bà con nông dân. Sự hỗ trợ của Nhà nước đối với doanh nghiệp tham gia BHNN  là rất cần thiết, không chỉ là cơ chế, chính sách mà còn cả trong nghiên cứu khoa học, đưa ra những sản phẩm mới, tạo khuôn khổ pháp lý cho doanh nghiệp xác định rủi ro. Thay vì mỗi khi có thiên tai, dịch bệnh, Nhà nước hỗ trợ nông dân một phần kinh phí thì Nhà nước nên có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tham gia BHNN, để doanh nghiệp cùng gánh vác trách nhiệm với Nhà nước. Trong khi thị trường BHNN chưa mấy phát triển, người nông dân cũng có thể liên kết xây dựng mô hình bảo hiểm tương hỗ, để hỗ trợ cho nhau lúc khó khăn”.

Theo TNVN