Từ đầu năm đến nay, trên địa bàn Phú Yên không có tàu cá nào vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác hải sản. Công tác khắc phục những khuyến nghị của Ủy ban châu Âu về hoạt động khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định cũng được tỉnh triển khai quyết liệt.

Nhận thức của ngư dân được nâng cao

Theo Sở NN-PTNT, hiện toàn tỉnh có 4.097 tàu cá được đăng ký; trong đó, 2.676 tàu cá có chiều dài lớn nhất dưới 12m (không thuộc diện đăng kiểm), 974 tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 12m đến dưới 15m, 423 tàu có chiều dài lớn nhất từ 15m đến dưới 20m, 9 tàu có chiều dài lớn nhất từ 20m đến dưới 24m, 15 tàu có chiều dài lớn nhất từ 24m đến dưới 30m.

Đến nay, toàn tỉnh đã thành lập 119 tổ đội sản xuất trên biển với 926 tàu/7.942 lao động thường xuyên tổ chức khai thác trên biển. Thời gian qua, tỉnh đã đẩy mạnh tuyên truyền giúp ngư dân hiểu rõ, tôn trọng, chấp hành các quy định của pháp luật Việt Nam và các nước tiếp giáp về khai thác hải sản.

Bên cạnh đó, tỉnh còn triển khai nhiều biện pháp nhằm bảo tồn và quản lý nguồn lợi, gắn với kế hoạch quản lý nghề cá, kiểm soát cường lực khai thác, từng bước giải quyết dứt điểm các hành vi vi phạm về hoạt động khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Nhờ vậy đến nay, ý thức của ngư dân được nâng cao, không còn tình trạng tàu cá vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài.

Ngư dân Huỳnh Tấn Anh ở xã Hòa Hiệp Nam (huyện Đông Hòa), cho biết: Thời gian qua, ngành Nông nghiệp, bộ đội biên phòng và chính quyền địa phương thường xuyên phổ biến về vùng biển được phép khai thác, không được phép khai thác nên khi ra khơi, ngư dân thường xuyên liên lạc với ngành chức năng để biết và không vi phạm vùng khai thác. Chúng tôi đã ký cam kết với cơ quan chức năng không đánh bắt hải sản bất hợp pháp và tuân thủ ghi chép nhật ký đánh bắt cẩn thận.

Còn ngư dân Trần Hào ở phường 6 (TP Tuy Hòa) cho rằng, bây giờ ngư dân không đánh bắt bất hợp pháp vì nhiều trường hợp tàu vi phạm đã bị thiệt hại và xử lý rất nặng. Hiện nay, chúng tôi thường đi theo tổ đội từ 5-7 tàu, vừa nhắc nhở nhau không vi phạm vùng biển nước ngoài, vừa hỗ trợ thông tin về luồng cá để cùng khai thác, cũng như giúp đỡ nhau khi tàu gặp sự cố trên biển.

Ông Nguyễn Tri Phương, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT cho biết: Qua hệ thống giám sát tàu cá, các ngành chức năng đã kịp thời thông báo cho chủ tàu và thuyền trưởng tàu cá có dấu hiệu vượt ranh giới cho phép trên biển lập tức đưa tàu trở lại ranh giới cho phép và xử lý nghiêm theo quy định khi tàu về bờ. Từ đầu năm đến nay, Sở NN-PTNT đã phối hợp với lực lượng biên phòng, UBND các xã, phường, thị trấn ven biển tổ chức nhiều đợt điều động tàu thanh tra thủy sản thực hiện nhiệm vụ thanh tra kiểm tra trên biển về khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định.

Kết quả xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản như giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu cá quá hạn, cải hoán tàu cá khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp văn bản chấp thuận, không đăng ký lại tàu cá theo quy định, đóng mới cải hoán tàu cá không ký hợp đồng giám sát với 44 vụ vi phạm, đã xử phạt vi phạm hành chính hơn 90 triệu đồng.

Cơ bản khắc phục những khuyến nghị

Theo Sở NN-PTNT, đến nay Phú Yên cơ bản khắc phục xong những khuyến nghị của Ủy ban châu Âu về khai thác IUU. Cụ thể, tỉnh đã thành lập 4 văn phòng đại diện thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá tại 4 cảng cá gồm Đông Tác, Phú Lạc, Tiên Châu và Dân Phước và đã đi vào hoạt động ổn định, hiệu quả. Việc kiểm tra, kiểm soát tại các cảng cá trong tỉnh được tăng cường, tất cả tàu cá xa bờ đều lên cá tại các cảng cá này, ngư dân chủ động ghi, nộp nhật ký khai thác; từng bước quản lý, ngăn chặn tàu lưới kéo hoạt động khai thác thủy sản trái phép, tăng cường quản lý hoạt động khai thác thủy sản, đảm bảo an toàn cho người và tàu cá hoạt động trên biển.

Từ đầu năm đến nay, các văn phòng này đã thu sổ nhật ký khai thác thủy sản với hơn 1.840 quyển, kiểm soát hơn 3.200 lượt tàu rời cảng, hơn 2.720 lượt tàu cập cảng; giám sát thủy sản qua cảng đã được Ban quản lý Cảng cá Phú Yên thẩm định, cấp 82 hồ sơ xác nhận nguồn gốc nguyên liệu với sản lượng hơn 2,3 triệu kilogam. Bên cạnh đó, Chi cục Thủy sản cũng đã cấp 18 giấy chứng nhận thủy sản khai thác với tổng trọng lượng thủy sản hơn 105 tấn. UBND tỉnh đã bổ sung dự toán ngân sách năm 2019 khoảng 650 triệu đồng để mua sắm trang thiết bị cho các văn phòng đại diện thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá tại các cảng cá.

Ông Hà Viên, Giám đốc Ban quản lý Cảng cá Phú Yên cho biết: Công tác khắc phục tồn tại, hạn chế trong năm 2018 cơ bản hoàn thành với số lượng hồ sơ đã được rà soát, khắc phục xong là 1.520/1.600 lượt tàu cá cập cảng và 1.620/1.704 lượt tàu cá rời cảng. Từ đầu năm đến nay, hơn 650 giấy xác nhận kiểm tra, kiểm soát hoạt động khai thác thủy sản được rà soát, khắc phục xong.

Theo ông Nguyễn Tri Phương, từ đầu năm 2019 đến nay, trên địa bàn Phú Yên không có tàu cá nào vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác hải sản, nhờ các biện pháp quyết liệt mà tỉnh áp dụng đối với tàu cá vi phạm. Cụ thể, đối với tàu cá vi phạm trước đó, Sở NN-PTNT chỉ đạo Chi cục Thủy sản không cấp giấy phép khai thác thủy sản, không cho đóng mới tàu cá và buộc chủ tàu chi trả kinh phí đưa các thuyền viên đi trên tàu bị nước ngoài bắt giữ, xử lý về nước. Các trường hợp vi phạm khai thác hải sản vùng biển nước ngoài trước đây cũng bị Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh xử phạt vi phạm hành chính và UBND tỉnh đã chỉ đạo kiểm điểm ngư dân, chính quyền địa phương có tàu cá bị nước ngoài bắt giữ.

ANH NGỌC