Làm sao để khai thác và nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn đầu tư công trung hạn nhằm góp phần thực hiện các mục tiêu, định hướng phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh? Báo Phú Yên ghi lại một số ý kiến của các nhà quản lý liên quan đến vấn đề này.

ÔNG LÊ THANH ĐỒNG, TRƯỞNG BAN KINH TẾ - NGÂN SÁCH HĐND TỈNH: Khai thác tốt nguồn thu tiền sử dụng đất

Phú Yên có nhu cầu đầu tư rất lớn, đặc biệt là lĩnh vực hạ tầng để thu hút các dự án lớn, tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, hiện nguồn vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn của tỉnh chỉ hơn 14.000 tỉ đồng, không đáp ứng đủ nhu cầu đầu tư. Trong khi đó, nội lực của nền kinh tế chưa mạnh, tăng trưởng hàng năm không đáng kể; cơ cấu nguồn thu ngân sách chưa hợp lý, nguồn thu từ tiền sử dụng đất chiếm phần nhiều, nguồn thu thuế công thương nghiệp dịch vụ ngoài quốc doanh hàng năm có tăng nhưng không đáng bao nhiêu.

Thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục cân đối để bổ sung kế hoạch đầu tư công nhằm phục vụ nhu cầu phát triển. Và nguồn vốn chủ yếu có thể tăng thêm là nguồn tiền sử dụng đất. Đây cũng là nguồn chủ lực trong kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn 2016-2020 của tỉnh, hiện chiếm hơn 50%. Điều này cho thấy chúng ta phụ thuộc rất lớn vào nguồn tiền sử dụng đất.

Nhưng thực tế sẽ có những vấn đề phát sinh làm chậm tiến độ bán đấu giá đất để tạo nguồn thu như vướng đền bù, chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất... Do đó để hoàn thành kế hoạch, đối với những khu đất dự kiến khai thác, cơ quan chức năng và địa phương phải thực hiện đầy đủ các bước cần thiết để khai thác được nguồn thu tiền sử dụng đất hiệu quả, đúng pháp luật, thu về nguồn vốn lớn nhất, tránh vỡ kế hoạch đầu tư công.

ÔNG VÕ CAO PHI, GIÁM ĐỐC SỞ KH-ĐT: Đẩy mạnh đầu tư theo hình thức đối tác công tư

Thời gian tới, để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công, phấn đấu giải ngân hết kế hoạch vốn năm 2016-2020, các cơ quan, ban ngành của tỉnh cần quán triệt và thực hiện nghiêm túc các luật, văn bản quy phạm pháp luật và chỉ đạo của các cấp về đầu tư xây dựng; rà soát những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện các quy định trong thực tiễn của địa phương, báo cáo các bộ, ngành liên quan để kịp thời tháo gỡ những vướng mắc, chậm trễ.

Các sở, ngành, địa phương rà soát nguồn lực, cân đối lại các nguồn vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 theo đúng định hướng, nguyên tắc trên cơ sở tình hình triển khai thực tế và khả năng thực hiện nguồn vốn đã được thông báo. Đồng thời tổ chức thực hiện tốt các chương trình mục tiêu quốc gia theo hướng lồng ghép các nguồn vốn, bảo đảm sử dụng vốn hiệu quả, đảm bảo được các mục tiêu đề ra.

Tiếp tục đẩy mạnh xã hội hóa giao thông nông thôn, các hoạt động y tế, giáo dục, kịp thời giải quyết các khó khăn, vướng mắc để triển khai có hiệu quả các chương trình.

Bên cạnh đó, tỉnh cần đẩy mạnh thực hiện đa dạng các hình thức đầu tư, đặc biệt là đầu tư theo hình thức đối tác công tư; tranh thủ các nguồn hỗ trợ có mục tiêu của ngân sách Trung ương, vốn ODA, nhất là các dự án đầu tư kết cấu hạ tầng quy mô lớn, các dự án phòng chống, giảm nhẹ thiên tai, biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh... để phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội.

BÀ NGUYỄN THỊ NỞ, PHÓ GIÁM ĐỐC PHỤ TRÁCH SỞ TÀI CHÍNH: Kiểm soát việc ứng trước để không vượt quy định

Luật Đầu tư công mở ra nhiều điểm thuận lợi cho vấn đề triển khai và giám sát đầu tư. Đối với những địa phương có nguồn thu ổn định, phát triển thì việc thực hiện kế hoạch đầu tư công rất dễ dàng. Chỉ những địa phương khó khăn về ngân sách, đang tổ chức triển khai những dự án đầu tư về cơ sở hạ tầng như tỉnh ta là khó vì địa phương không thể nắm hết nguồn lực ngay từ đầu để thực hiện nên trong quá trình triển khai phải điều chỉnh bổ sung.

Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc Phú Yên phải cho ứng trước để thực hiện một số dự án trên địa bàn. Hiện hầu hết những dự án được ứng trước vốn thuộc nhóm những dự án chuẩn bị cho nguồn thu ngân sách.

Nếu không cho ứng trước thì những dự án này có thể không thực hiện được hoặc chậm được thực hiện, điều này đồng nghĩa với việc nguồn thu của tỉnh sẽ rất khó khăn, đặc biệt là nguồn thu tiền sử dụng đất. Theo tôi, khi soạn thảo và ban hành Luật Đầu tư công, những người làm chính sách đã lường trước những khó khăn trong quá trình điều hành nguồn vốn đầu tư của từng địa phương cụ thể nên mới có quy định cho ứng trước không quá 20%.

Trong quá trình triển khai kế hoạch đầu tư công, chúng ta có thể cho ứng trước làm dự án để có nguồn thu, sau đó hoàn ứng. Điều quan trọng là chúng ta phải kiểm soát tốt việc ứng trước để không vượt mức quy định mà Chính phủ cho phép.

ÔNG LÊ LUÂN, PHÓ CHỦ TỊCH ỦY BAN MTTQ TỈNH: Phối hợp với Mặt trận để tuyên truyền, vận động người dân

Việc chậm triển khai các dự án trên địa bàn tỉnh hiện nay có nhiều nguyên nhân trong có vấn đề đền bù giải phóng mặt bằng. Với chức năng, nhiệm vụ của Mặt trận, khi chúng tôi xuống các khu dân cư tìm hiểu, thì trong quá trình giám sát đầu tư, hầu hết người dân địa phương không biết đâu là dự án của huyện, của tỉnh, đâu là dự án trong ngân sách, ngoài ngân sách, mục đích, ý nghĩa của dự án là gì, tại sao phải đẩy nhanh tiến độ thực hiện...

Đó là một trong những khó khăn khi triển khai công tác đền bù giải phóng mặt bằng. Điều này dẫn đến việc thực hiện dự án ở các địa phương không phải bao giờ cũng suôn sẻ vì có nơi người dân đồng thuận nhưng có nơi sẽ vấp phải sự phản đối. Thực tế này cho thấy công tác vận động, thuyết phục người dân rất quan trọng. Và ở đây, thôn, buôn, khu phố là cấp gần dân nhất; việc vận động, thuyết phục có hiệu quả hay không phải xuất phát từ cấp này.

Qua tiếp xúc, chúng tôi nhận thấy người dân đa phần là tốt, thường đồng thuận với chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước và muốn đời sống phát triển hơn nhưng họ cần được tuyên truyền, tiếp cận thông tin để hiểu đúng. Do đó, chúng tôi kiến nghị UBND tỉnh và các ban ngành, khi triển khai những dự án của tỉnh, của địa phương thì nên thông báo với các cấp Mặt trận để phối hợp tuyên truyền, vận động nhân dân cho hiệu quả.

ÔNG LÊ XUÂN HÀ, PHÓ TRƯỞNG BAN KINH TẾ - NGÂN SÁCH HĐND TỈNH: Hạn chế bố trí vốn dàn trải

Giai đoạn 2016-2020, tỉ trọng vốn đầu tư trên ngân sách tỉnh có tăng so với những năm trước nhưng qua quá trình theo dõi, tôi thấy một số vấn đề còn băn khoăn. Hiện nay, danh mục dự án vốn đầu tư công trung hạn còn quá nhiều, việc bố trí vốn để đảm bảo thực hiện hết các dự án này là rất gian nan.

Chưa kể, điều bất cập là vốn bị bố trí dàn trải, khi không có vốn thì dẫn đến tiến độ chậm, nợ đọng cơ bản. Trong việc bố trí vốn, cơ cấu vốn của từng dự án đôi khi cũng chưa thật sự hợp lý. Do vậy theo tôi, trong quá trình thẩm định dự án, Sở KH-ĐT phải xem xét kỹ để thời gian tới không phải thường xuyên điều chỉnh cơ cấu nguồn vốn như hiện nay, nhất là điều chỉnh cơ cấu vốn từ ngân sách Trung ương sang ngân sách tỉnh.

Và trong bối cảnh ngân sách Trung ương cũng khó khăn thì các chủ đầu tư nên đồng hành cùng Sở KH-ĐT đi tìm nguồn vốn để tránh việc thay đổi cơ cấu nguồn vốn dồn về ngân sách tỉnh, gây áp lực cho ngân sách tỉnh.

Bên cạnh đó, các cơ quan phải cân nhắc làm sao các dự án được chọn để đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn thì phải có quyết định chủ trương đầu tư, để đưa vào kế hoạch bố trí vốn hàng năm thì phải có quyết định đầu tư nhằm đảm bảo nguồn lực phân bổ đúng trọng tâm, không dàn trải, không lãng phí nguồn vốn đầu tư.

LÊ HẢO (ghi)