Người nuôi trồng thủy sản nên dùng những nguồn động, thực vật có sẵn để chế biến thức ăn, giảm chi phí chăn nuôi, không gây lãng phí và ô nhiễm môi trường. Dưới đây là một số cách làm thức ăn cho cá:
Thức ăn tươi: có thể sử dụng loại thức ăn như các loại rau xanh, cỏ, cá tạp, tôm, ốc... khi chế biến chỉ cần rửa sạch, băm hoặc nghiền vừa cỡ với miệng cá, rồi cho cá ăn ngay khi còn tươi. Loại thức ăn này thích hợp với các loại cá như trê, trắm cỏ, chim trắng, rô phi...
Đối với những loại thức ăn dạng bột, nên lựa chọn mắt sàng của máy nghiền cỏ kích thước phù hợp với yêu cầu rồi đưa các nguyên liệu khô vào máy nghiền nhỏ. Với các loại thức ăn đơn, sau khi nghiền có thể đóng gói vào bao để dùng dần. Đối với các loại thức ăn hỗn hợp sau khi nghiền, phối trộn các loại nguyên liệu theo công thức rồi đóng bao. Khi dùng, có thể tung cho cá ăn dạng bột, trộn nước vừa đủ để nắm lại thành nắm rồi thả xuống ao cho cá. Vì thức ăn dạng bột cho cá ăn ngay thì hiệu quả sử dụng thức ăn rất thấp, chỉ đạt 20-25% nên có thể dùng để tiếp tục chế biến. Ở dạng viên, các nguyên liệu khô được phối trộn theo công thức, sau đó được trộn với nước đến đủ ẩm rồi đưa vào máy ép viên. Sau khi tạo viên xong, thức ăn được phơi nắng hoặc sấy khô rồi đóng bao cho cá ăn dần. Hiện nay, một số đơn vị đã sản xuất được các máy ép thức ăn dạng viên, các hộ nuôi trồng thủy sản có thể mua vì các máy này có ưu điểm là rẻ tiền, gọn, dễ sử dụng và công suất phù hợp với quy mô sản xuất trong gia đình.
Với những thức ăn chín: Từ các loại thức ăn dạng bột hoặc thức ăn tươi, người nuôi có thể nấu chín để cho cá ăn. Các loại bột mịn nấu chín thành dạng chất lỏng dùng cho cá bột. Trộn các nguyên liệu dạng bột với các loại nguyên liệu tươi nấu chín thành dạng đặc để cho các loại cá ăn.
Chế biến thức ăn lên men: các loại nguyên liệu được nấu chín hoặc trộn đủ ẩm, cấy giống nấm men, ủ kín 3-5 ngày. Các loại thức ăn ủ men có đặc điểm là có mùi vị thơm, giá trị dinh dưỡng cao, dễ tiêu hóa và kích thích tính thèm ăn của cá. Loại thức ăn này không thể bảo quản lâu nên mỗi lần ủ cho cá ăn trong khoảng 2-3 ngày.
NGUYỄN THỊNH
