Hợp tác xã là đơn vị kinh tế tập thể, hoạt động mang tính cộng đồng, còn ngân hàng là một doanh nghiệp coi trọng lợi nhuận. Trong khi các ngân hàng coi các hợp tác xã (HTX) như đối tác kinh doanh thì các HTX muốn ngân hàng hợp tác với trách nhiệm của một tổ chức tín dụng xã hội. 

CHỈ TÌM ĐẾN HỢP TÁC XÃ KHÁ, GIỎI

Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Phú Yên, hiện toàn tỉnh chỉ có 21 trong tổng số 206 HTX được vay vốn tại các ngân hàng với tổng dư nợ hơn 3,7 tỉ đồng, chiếm 0,03% tổng dư nợ trên toàn tỉnh. Trong đó, có 6 HTX được vay 2,7 tỉ đồng từ các ngân hàng thương mại, còn lại vay từ nguồn Quỹ Quốc gia hỗ trợ việc làm của Ngân hàng Chính sách xã hội chi nhánh Phú Yên.

So với nhu cầu vốn của các HTX, với số tiền hơn 3,7 tỉ đồng mà các ngân hàng cho vay là quá ít. Các HTX được ngân hàng cho vay vốn đều là những HTX khá, giỏi, có nguồn vốn cố định lớn và hoạt động kinh doanh hiệu quả. Đơn cử như HTX Tân Hòa Bình (Tây Hòa), HTX Nông nghiệp kinh doanh tổng hợp (NNKDTH) Hòa Thắng 2, HTX NNKDTH Hòa Trị 2 (Phú Hòa), HTX NN An Ninh Tây (Tuy An)…

Theo ông Phan Ngọc Hiếu, Giám đốc Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu (ACB), ngân hàng coi các HTX là đối tác kinh doanh. Cũng như các đơn vị kinh doanh khác, bất kỳ HTX nào đến ngân hàng nếu có tài sản thế chấp hợp lý, có phương án kinh doanh hiệu quả thì ngân hàng sẵn sàng cho vay. ACB cũng đã cho HTX Tân Hòa Bình vay từ 500 triệu đến hơn 1 tỉ đồng. Nếu HTX Tân Hòa Bình có nhu cầu về vốn thì ngân hàng sẽ tiếp tục “rót”.

Tân Hòa Bình là HTX duy nhất trong tỉnh xuất khẩu gỗ, với số vốn lưu động hơn 5 tỉ đồng. Ông Lương Tấn Thái, Giám đốc HTX Tân Hòa Bình chia sẻ, có rất nhiều ngân hàng tìm đến HTX, nhưng HTX không còn thiếu vốn nữa.

Cũng giống như HTX Tân Hòa Bình, HTX NNKDTH Hòa Quang Nam (Phú Hòa), HTX NNKDTH Hòa Phong (Tây Hòa)… với nguồn vốn đối ứng hàng tỉ đồng và không có nhu cầu vay vốn thì lại được các ngân hàng thương mại “gõ cửa” cho vay.

THỜ Ơ VỚI TRÁCH NHIỆM “RÓT” VỐN

“Nước chảy chỗ trũng” là tình trạng hiện nay trong mối quan hệ giữa ngân hàng với các HTX. Theo ông Lê Luân, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, nhiều năm nay các HTX ở khu vực thành thị đã tự lực vươn lên, hoạt động như một doanh nghiệp vừa và nhỏ, chấp nhận cạnh tranh trong cả vấn đề vay vốn. Các HTX này không được hưởng bất kỳ chính sách ưu đãi nào về vốn vay, còn đối với các HTX ở khu vực nông thôn được tạo điều kiện cho vay vốn từ các tổ chức tín dụng mà không cần tài sản bảo đảm theo Nghị định 41 của Chính phủ. Nghị định 41 có hiệu lực từ tháng 4/2010, và tại Điều 22 của nghị định này nêu rõ trách nhiệm của các tổ chức tín dụng trong việc tạo điều kiện cho các HTX khu vực nông thôn được vay vốn phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn. Thế nhưng trên thực tế đến nay không có HTX nào ở khu vực nông thôn trên địa bàn tỉnh được vay vốn theo Nghị định 41.

Ông Nguyễn Ngọc Tài, Chủ nhiệm HTX Phước Huệ (Xuân Quang 2, Đồng Xuân) cho biết, để mở dịch vụ cung ứng lúa giống cho xã viên trong vụ đông xuân 2012-2013, Ban quản trị HTX làm thủ tục vay vốn tại Ngân hàng NN-PTNT chi nhánh huyện Đồng Xuân, nhưng không vay được vốn vì không có tài sản thế chấp. Cá nhân tôi phải lập dự án phát triển đàn bò hộ cá thể, dùng tài sản gia đình thế chấp thì mới được cho vay gần 20 triệu đồng. Sau đó tôi dùng 2/3 vốn vay này để HTX làm dịch vụ cung ứng lúa giống cho xã viên. “Phương án kinh doanh của các HTX còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu từ phía ngân hàng. Các HTX mong muốn được vay vốn để phát triển theo đề án đã được UBND tỉnh phê duyệt, trong đó Ngân hàng Nhà nước cũng là thành viên của Ban chỉ đạo Đổi mới và phát triển kinh tế tập thể tỉnh Phú Yên. Vì vậy các ngân hàng nên tư vấn phương án kinh doanh để các HTX lập hồ sơ dự án vay vốn phù hợp với tiêu chí từng ngân hàng”, ông Lê Luân kiến nghị.

Theo ông Nguyễn Thái Học, Trưởng ban Nội chính Tỉnh ủy, Phó trưởng đoàn ĐBQH tỉnh, để kinh tế tập thể phát triển và cùng với kinh tế nhà nước trở thành nền tảng của nền kinh tế quốc dân thì cần tập trung giải quyết khó khăn lớn nhất của các HTX hiện nay là vốn. “Tôi đề nghị thời gian tới, các ngân hàng cần chủ động tìm đến các HTX, coi các HTX là đối tượng khách hàng cần được chăm sóc. Đoàn ĐBQH tỉnh sẽ giám sát các ngân hàng trong việc triển khai thực hiện Nghị định 41”, ông Học nói.

MINH DUYÊN