Những năm qua, giáo dục thường xuyên (GDTX) trên cả nước đã có những chuyển biến tích cực. Mạng lưới cơ sở GDTX không ngừng được củng cố, phát triển, phủ khắp các địa bàn dân cư. Nội dung, chương trình giáo dục đa dạng, hình thức học tập linh hoạt tạo điều kiện cho nhiều người dân được học tập thường xuyên, góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Nâng cao chất lượng giáo dục

Những năm qua, hoạt động liên kết đào tạo diễn ra trong bối cảnh nhiều thách thức và cơ hội, nhiều thay đổi đang diễn ra trong toàn bộ nền kinh tế cũng như hoạt động của từng đơn vị. Tình hình trên dẫn đến nhu cầu học tập nâng cao năng lực của cá nhân vẫn chưa được phục hồi. Các trung tâm GDTX đứng trước những khó khăn về chỉ tiêu tuyển sinh, khó khăn trong đảm bảo việc làm cho cán bộ viên chức và sự tồn tại lâu dài của đơn vị.

Trong tình hình khó khăn chung, để tồn tại và phát triển đến bây giờ, Trung tâm GDTX tỉnh Phú Yên đã nỗ lực thực hiện nhiệm vụ được giao. Ngay từ những ngày đầu thành lập với số người ít ỏi và một cơ sở thiếu thốn về mọi mặt, trung tâm phải thuê mướn nhiều nơi để hoạt động. Đến nay, trung tâm sở hữu cơ sở vật chất khang trang với một đội ngũ cán bộ quản lý, viên chức, nhân viên có chất lượng đủ để đảm đương nhiệm vụ của một trung tâm GDTX cấp tỉnh hiện đại, đổi mới.

ThS Phan Thanh Phước, Giám đốc Trung tâm GDTX tỉnh Phú Yên, cho biết: “Trung tâm thành lập từ năm 1991, đã liên kết đào tạo nhiều chương trình theo quy chế của Bộ GD-ĐT. Đến nay đã có hàng ngàn học viên, sinh viên tốt nghiệp. Trong các chương trình giáo dục hiện nay, ngoài chương trình truyền thống, trung tâm còn liên kết đào tạo các ngành đại học, cao đẳng và trung cấp. Ngoài ra, trung tâm còn mở thêm Trường tiểu học bán trú Phù Đổng, chương trình kỹ năng trẻ em đáp ứng nhu cầu của xã hội...”.

Năm học 2017-2018, các trung tâm GDTX tỉnh, thành phố trên cả nước đã đào tạo hơn 67.550 người. Trong đó, dạy văn hóa, chương trình THPT - GDTX cho gần 10.300 học sinh; dạy và cấp chứng chỉ ngoại ngữ cho hơn 18.000 học viên, tin học cho 6.800 học viên; đào tạo và cấp chứng chỉ hơn 3.080 người học nghề; dạy nghề phổ thông cho gần 23.610 học sinh; đào tạo khác hơn 5.710 người như dạy tiếng dân tộc thiểu số, dạy tiếng Việt, tiếng Anh cho trẻ em... Ngoài ra, các trung tâm còn tổ chức hàng trăm lớp ôn luyện thi đại học, cao đẳng, tư vấn du học cho hàng trăm học sinh phổ thông và tổ chức đào tạo các loại hình khác.

Lễ trao bằng tốt nghiệp cho các học viên tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh Phú Yên - Ảnh: CTV

Còn nhiều thách thức

Tại hội nghị Câu lạc bộ Giám đốc Trung tâm GDTX tỉnh, thành phố lần thứ 25 năm 2018 tại Phú Yên, TS Nguyễn Công Hinh, Vụ trưởng Vụ GDTX (Bộ GD-ĐT), cho biết: “Trong năm qua, trung tâm GDTX các tỉnh, thành phố đã có sự chuyển biến, chuyển đổi từ việc tập trung giáo dục đào tạo, mở các lớp bồi dưỡng lãnh đạo nhà nước, đặt yêu cầu học tập lên cao, thông tin đến với nhiều người. Bên cạnh những khó khăn, trung tâm GDTX các tỉnh, thành phố đã chuyển những thách thức thành cơ hội, phát động và tổ chức được những khóa học thiết thực, nhận được nhiều sự đồng tình của cả người dạy và học trong năm qua”.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập, trung tâm GDTX tỉnh, thành phố vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt khi cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang là cơ hội cũng là thách thức lớn đối với các phương thức GD-ĐT truyền thống, tác động không nhỏ đến sự nghiệp GD-ĐT, nhất là giáo dục không chính quy - GDTX các tỉnh, thành phố.

TS Phạm Văn Cường, Giám đốc Sở GD-ĐT Phú Yên, đánh giá: “Vai trò của GDTX đối với sự nghiệp GD-ĐT trong việc phát triển các điều kiện cần thiết đáp ứng cuộc cách mạng 4.0 đang diễn ra rất lớn. GDTX cần phải nắm bắt những tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 với sự nghiệp GD-ĐT, năng động xây dựng kế hoạch để tham mưu các cấp chính quyền tổ chức, thực hiện các nhiệm vụ GDTX trong việc đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực cho cộng đồng về ngoại ngữ, công nghệ thông tin để đáp ứng thời kỳ phát triển công nghệ số hóa trong GD-ĐT; đổi mới phương pháp giáo dục theo hướng hiện đại, công nghệ số; có kế hoạch tham mưu xin phép liên kết đào tạo các chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế, đào tạo các lớp song ngữ; đầu tư đầy đủ cơ sở vật chất, thiết bị hiện đại, đồng bộ để trung tâm GDTX của tỉnh trở thành nơi mà người dân địa phương tin tưởng, đến học tập, nghiên cứu, thực hành và nâng cao trình độ...”.

Còn theo Viện Đại học mở Hà Nội, xu hướng phát triển các loại hình đào tạo hiện nay rất đa dạng và linh hoạt. Trong đó, đào tạo mở và đào tạo từ xa trở thành một phương thức đào tạo phổ biến trên phạm vi toàn cầu. Đặc biệt là phương thức đào tạo từ xa dựa trên công nghệ e-Learning đang là một xu hướng tất yếu trên thế giới cũng như Việt Nam hiện nay. Phương thức đào tạo này phù hợp và linh hoạt cho mọi đối tượng khi tham gia học tập với một số hoạt động chính trong tổ chức đào tạo như: xây dựng tài nguyên học tập; phát triển môi trường học tập, truyền tải kiến thức; quản lý quá trình đào tạo; xác thực người học và kiểm tra đánh giá; hỗ trợ người học.

* TS NGUYỄN CÔNG HINH, VỤ TRƯỞNG VỤ GDTX (BỘ GD-ĐT): Thúc đẩy việc học tập của người lớn sẽ làm tài nguyên của con người được tái tạo và phát triển     Các trung tâm GDTX tỉnh, thành phố có chức năng giúp những người đã đi làm, tham gia thị trường lao động có cơ hội tiếp tục được học tập, cập nhật, bổ sung và hoàn thiện những kiến thức để hỗ trợ công việc tốt hơn. Trong những năm qua, các trung tâm GDTX có đóng góp rất lớn trong việc nâng cao năng lực chuyên môn. Tuy nhiên, dù các trung tâm GDTX tỉnh, thành phố chủ yếu liên kết đào tạo trình độ đại học nhưng chất lượng đào tạo vẫn còn hạn chế. Vì vậy, Bộ GD-ĐT đã có nhiều chủ trương nhằm tìm ra biện pháp để nâng cao chất lượng đào tạo. Trong tình hình đó, đầu năm 2011, tôi đã chỉ ra và yêu cầu các trung tâm tập trung vào các chương trình để bổ sung, cập nhật những kiến thức mới nhất cho người học, giúp họ có thể tiếp cận được và ứng dụng ngay vào công việc của mình.   Tôi thấy rằng, việc nhận thức của mọi người đối với hoạt động trung tâm GDTX ngày càng tốt hơn và trong tương lai sẽ đạt được những kết quả cao hơn nữa. Trong thế giới hiện nay, thúc đẩy việc học tập của người lớn, những người đã tham gia vào thị trường lao động và những người đã nghỉ hưu sẽ làm cho tài nguyên của con người được tái tạo và phát triển. Nếu có chính sách thúc đẩy tốt và người lớn tham gia học tập tích cực, thường xuyên thì năng suất lao động sẽ tăng lên, hiệu quả làm việc sẽ tốt hơn. Nếu nhận thức rõ ràng như vậy, tôi nghĩ hoạt động của trung tâm GDTX các tỉnh, thành phố sẽ phát triển tốt hơn.   * TS HOÀNG TIẾN DŨNG, GIÁM ĐỐC TRUNG TÂM GDTX TỈNH HẢI DƯƠNG: Chung tay tháo gỡ những khó khăn     Vì các trung tâm GDTX tỉnh, thành phố đào tạo theo phương thức không chính quy nên có những bất cập và rào cản; trong đó có vấn đề cơ sở vật chất, đội ngũ con người để phục vụ cho tổ chức này...   Trong thời gian gần đây, nhu cầu học tập tại các trung tâm có sự giảm sút vì sự thay đổi trong định hướng của các gia đình về vấn đề công ăn việc làm, tập trung chuyển hướng cho con em đi học nghề, học nghiệp vụ ngắn hạn để sau khi học xong có thể có việc làm ngay.   Trong bối cảnh đó cũng như trong thời điểm hiện nay, các trung tâm GDTX tỉnh, thành phố đã có hướng liên kết với các trường dạy nghề. Nếu làm tốt, đó là biện pháp tháo gỡ được tình hình khó khăn. Tuy nhiên, để thực hiện được điều này thì cần phải có sự hỗ trợ của các cấp, ngành, đặc biệt từ Bộ GD-ĐT, UBND các cấp, sở GD-ĐT các tỉnh…   * THS PHAN THANH PHƯỚC, GIÁM ĐỐC TRUNG TÂM GDTX TỈNH PHÚ YÊN: Đa dạng hóa các chương trình, hoạt động giảng dạy     Hiện nay, Trung tâm GDTX tỉnh Phú Yên cũng gặp phải khó khăn như các trung tâm GDTX các tỉnh, thành phố trên cả nước là số lượng tuyển sinh hệ không chính quy giảm. Số lượng học viên không chính quy càng ngày càng ít, nên các trung tâm hiện nay đang tích cực tổ chức những ngành nghề đào tạo mà xã hội có nhu cầu trong thời kỳ đổi mới, hội nhập.   Ngoài việc liên kết đào tạo, chúng tôi cũng tập trung bồi dưỡng ngắn hạn chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ công chức, viên chức, người lao động có nhu cầu học tập để bổ sung nghề nghiệp chuyên môn. Qua đó, các chương trình giáo dục khác như: chương trình giáo dục tiểu học tại trung tâm, chương trình kỹ năng trẻ em, chúng tôi cũng tập trung nâng cao chất lượng để hoạt động ngày càng tốt.   Bên cạnh đó, các hoạt động vui chơi, hoạt động giáo dục ngoại khóa cũng được trung tâm đặc biệt quan tâm. Đặc biệt, chương trình giáo dục tiếng Anh cho trẻ em, có người nước ngoài cùng tham gia giảng dạy; tăng cường rèn giữ vở sạch, viết chữ đẹp...

THIÊN LÝ