Đội ngũ thầy, cô giáo phải là những người có thực học, yêu nghề, phương pháp giảng dạy tiên tiến mới có thể đáp ứng yêu cầu đào tạo lao động có trình độ và làm việc bằng kỹ thuật, trí tuệ khi nền kinh tế phát triển và mở cửa thị trường gia nhập WTO, hội nhập kinh tế quốc tế.
Thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa đòi hỏi đổi mới, phát triển giáo dục để trí thức hóa toàn dân, đào tạo nhân lực, nhân tài chuẩn bị bước chuyển về chất của lực lượng lao động từ lao động cơ bắp và cơ khí là chủ yếu sang lao động trí tuệ, sáng tạo, nâng cao năng lực làm chủ của con người với tự nhiên, xã hội và bản thân. Chúng ta lại tiến hành CNH một cách rút ngắn thời gian để sớm đưa đất nước ra khỏi tình trạng kém phát triển thì yêu cầu về chất lượng nguồn nhân lực càng cao. Do đó, phải chăm lo xây dựng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục đủ về số lượng và tăng cường về chất lượng, tiến kịp trình độ của khu vực và từng bước đạt tới tầm quốc tế.
Đội ngũ giáo viên đóng vai trò quan trọng hàng đầu trong đào tạo nguồn nhân lực - Ảnh: M.T
Đội ngũ thầy, cô giáo phải là những người có thực học, yêu nghề, phương pháp giảng dạy tiên tiến mới có thể đáp ứng yêu cầu đào tạo lao động có trình độ và làm việc bằng kỹ thuật, trí tuệ khi nền kinh tế phát triển và mở cửa thị trường gia nhập WTO, hội nhập kinh tế quốc tế. Thực tiễn đặt ra với sự nghiệp giáo dục nhiều vấn đề cần phải đổi mới một cách cơ bản, theo đó những người làm nghề giáo, nhất là từ cấp trung học trở lên cần nâng cao tinh thần sáng tạo, tự học, tự đào tạo để bồi bổ, nâng cao trình độ sư phạm, kiến thức và thông qua việc dạy học truyền thụ cho học sinh, sinh viên ý thức vươn lên, tinh thần tự học, lòng khát khao tri thức mà rèn luyện, trưởng thành.
Hiện nay nước ta có hơn một triệu giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục. Trong 20 năm đổi mới vừa qua, đội ngũ này tăng cả lượng và chất, đáp ứng được việc phát triển nguồn nhân lực có trí thức và nghề đã góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội và đội tuyển học sinh Việt Nam ở các cấp học ngày càng đạt được những giải cao trong khu vực và quốc tế. Song so với nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực để đáp ứng yêu cầu mới thì số lượng và cơ cấu đội ngũ giáo viên còn nhiều bất cập, chất lượng yếu kém, nhất là tại các vùng sâu, vùng xa. Nổi lên yếu kém lớn nhất của đội ngũ giáo viên là phương pháp giảng dạy chưa phát huy tính chủ động và khuyến khích sự sáng tạo của học sinh, sinh viên, học chưa gắn với hành, giảng viên đại học, cao đẳng còn thiếu, trình độ thấp so với thế giới, chưa có trường đại học nào đạt chuẩn quốc tế, một bộ phận nhà giáo thiếu gương mẫu vi phạm đạo đức tiếp tay cho tiêu cực.
Những bất cập yếu kém trong ngành giáo dục hiện nay do tư duy giáo dục chậm đổi mới, cơ chế chính sách chưa phù hợp thực tế, chưa thật coi trọng xây dựng đội ngũ giáo viên, giáo viên và cán bộ quản lý chưa tiếp cận được lý luận và phương pháp giáo dục hiện đại…
Chăm lo xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục là trách nhiệm không chỉ của ngành Giáo dục mà là của Đảng, Nhà nước và toàn dân. Điều có ý nghĩa quan trọng hàng đầu là phải có chính sách đúng đắn ở tầm chiến lược về giáo dục và về đào tạo đội ngũ giáo viên. Theo đó, hệ thống các trường sư phạm, các chế độ chính sách cần đổi mới để thu hút sinh viên giỏi vào các trường sư phạm. Cũng như phải không ngừng cải tiến đổi mới chương trình, phương pháp đào tạo và đào tạo lại đội ngũ giáo viên. Chính sách tiền lương, phụ cấp đối với giáo viên, chế độ đãi ngộ đối với thầy cô giáo ở vùng khó khăn cần được đổi mới căn bản phù hợp với công việc có tính đặc thù của nghề dạy học. Đổi mới tư duy giáo dục và chương trình đào tạo các cấp cần nâng cấp cơ sở vật chất và đồ dùng cho giảng dạy, học tập, nghiên cứu, thực hành.
TS. PHẠM VĂN KHÁNH
