Kỳ thi tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2006 vừa kết thúc. Theo thống kê sơ bộ của Sở Giáo dục - Đào tạo tỉnh, năm nay tỷ lệ học sinh đỗ ĐH, CĐ của Phú Yên đạt chưa đến 15%. Vậy hơn 85% còn lại sẽ đi về đâu?

90% THI, CHƯA ĐẾN 15% ĐẬU

Hàng năm, Phú Yên có gần 20.000 lượt thí sinh đăng ký dự thi vào các trường ĐH, CĐ, chiếm đến 90% trong tổng số học sinh tốt nghiệp THPT. Đối với một tỉnh nghèo như Phú Yên, con số này lẽ ra rất đáng mừng nhưng lại làm cho nhiều nhà giáo dục lo lắng. Bởi thực tế chỉ có khoảng gần 15% trong số đó vào được ĐH hoặc CĐ! Đây là vấn đề tồn tại quá lâu chưa giải quyết được. Trong khi đó, theo kết quả điều tra tại Tháng việc làm vừa được UBND tỉnh tổ chức thì Phú Yên hiện có hơn 2 vạn lao động thất nghiệp. Nhưng chỉ có 795 người đăng ký tìm việc, học nghề quá ít so với 28.600 vị trí cần tuyển dụng.

Thực ra tình trạng “thừa thầy thiếu thợ” đã diễn ra từ lâu, đặc biệt là sau khi xoá bỏ cơ chế bao cấp, học sinh, sinh viên ra trường “mạnh ai người ấy chạy”. Những học viên của những trường nghề chuyên nghiệp được các nơi sử dụng lao động săn đón, vì đó là những người thợ có chuyên môn, được đào tạo bài bản, xã hội đang cần. Thế nhưng, không có nhiều học sinh xác định sẽ vào trường dạy nghề hoặc trường chuyên nghiệp ngay sau khi tốt nghiệp THPT. Ông Trần Đắc Lạc, Phó hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghiệp Tuy Hoà cho biết: “Chỉ tiêu tuyển sinh của trường chúng tôi ở hệ trung cấp là 1700 học sinh, hệ công nhân là 1000 với các ngành nghề đào tạo như: Trắc địa – Địa chính, Điện dân dụng và xí nghiệp, Điện công nghiệp, Cơ khí, Kỹ nghệ sắt (rèn, gò, hàn)… Những ngành này có đến 90% học viên sau khi tốt nghiệp ra trường đều có việc làm. Thế nhưng, số lượng học viên tìm đến với nghề rất ít, hầu như năm nào trường cũng không tuyển đủ chỉ tiêu theo kế hoạch đề ra”.

Cùng chung tình trạng trên, Trường Dạy nghề Phú Yên hằng năm cũng phải tuyển sinh làm nhiều đợt mới đủ chỉ tiêu đào tạo. Năm 2006, chỉ tiêu đào tạo công nhân bậc 3/7 mà Trường Dạy nghề được phân bổ là 500. Nhưng đến thời điểm này, mới chỉ có phân nửa học sinh đăng ký học nghề. Dự kiến tháng 10 tới nhà trường sẽ tiếp tục chiêu sinh đợt 2.

Do tâm lý của nhiều người không muốn cho con làm “thợ” mà chỉ muốn làm “thầy” đã dẫn đến nhiều ngành “cung không đủ cầu” còn nhiều ngành khác thì ngược lại. Bên cạnh đó là sự thiếu phối hợp giữa hệ thống đào tạo và giáo dục. Ngoài ra, không được tư vấn việc làm đầy đủ cũng hạn chế khả năng tiếp cận thông tin và lựa chọn nghề nghiệp một cách thích hợp đối với người lao động.

THỢ GIỎI VẪN HƠN THẦY KÉM!

Bộ GD – ĐT chủ trương đến năm 2010 chỉ còn 50% thí sinh là học sinh vừa tốt nghiệp THPT dự thi vào ĐH, 50% còn lại sẽ lựa chọn cho mình một hướng đi khác. Khát khao đỗ vào ĐH là điều đáng khích lệ, nhưng sẽ là không đúng nếu quan niệm ĐH  là con đường duy nhất để lập thân lập nghiệp. Đa số thí sinh sau khi thi rớt ĐH đều có tâm lý chờ đến năm sau thi lại. Nhưng nếu học lực kém thì dù có quyết tâm thi lại lần hai, lần ba cũng chưa chắc đạt kết quả. Gần đây, một số bạn trẻ đã tìm một lối đi khác phù hợp với khả năng của mình: học nghề. Hiện nay, học nghề được xem là sự lựa chọn hợp lý nhất.

Bạn Nguyễn Văn Hùng (huyện Phú Hoà) vừa tìm được việc làm từ Tháng việc làm vừa rồi, cho biết: “Cách đây 2 năm, sau khi thi rớt ĐH, tôi tưởng như bế tắc. Nhờ sự động viên của gia đình và thầy cô giáo, tôi nộp đơn dự tuyển vào hệ trung cấp Trường Cao đẳng Xây dựng số 3 nghề Sắt - Hàn. Sau khi học xong, tôi được trường giới thiệu chỗ làm nhưng vì công việc ngoài tỉnh, nhà lại neo người nên còn chần chừ. Nhân cơ hội tỉnh tổ chức Tháng việc làm, tôi đến đăng ký và tìm được công việc thích hợp. Còn Trần Thanh Vinh (huyện Tây Hoà), sau 2 năm ôn luyện và thi ĐH không đạt kết quả, đã nộp đơn vào lớp Sửa chữa động cơ, ô tô của Trường Cao đẳng Công nghiệp Tuy Hòa. 18 tháng sau Vinh tốt nghiệp và được một cơ sở sửa chữa ô tô, xe máy ở TP Tuy Hoà nhận vào làm ngay với mức thu nhập khá và ổn định.

Các chuyên gia tư vấn giới thiệu việc làm cho biết: Xã hội rất cần những cử nhân nhưng không thể thiếu lực lượng công nhân lành nghề. Sau khi tốt nghiệp trường nghề, điều chắc chắn là bạn có thể dễ dàng tìm được một công việc.

THUÝ HẰNG