* Thủ tướng và 5 bộ trưởng sẽ trả lời chất vấn

Sáng 16/11, Quốc hội thảo luận về Luật phòng chống tác hại thuốc lá. Hầu hết các đại biểu tán thành ban hành Luật này. Những thông số về tác hại của thuốc lá được các đại biểu viện dẫn như Việt Nam là một trong 15 quốc gia có số người hút thuốc lá nhiều nhất thế giới; số người tử vong do các bệnh tật liên quan đến việc hút thuốc rất cao hàng năm.

Đại biểu Nguyễn Thái Học (Phú Yên) phát biểu tại phiên họp sáng nay - Ảnh: SGGPO

Đại biểu Bùi Mạnh Hùng (Bình Phước) cho rằng ban hành Luật này bây giờ là hơi chậm. Tuy nhiên, nhiều vấn đề được nhiều đại biểu cho rằng cần làm rõ trong Luật, đơn cử như  các chế tài xử phạt, diện tích cảnh báo trên vỏ bao thuốc lá, có cần thiết phải lập quỹ phòng chống tác hại thuốc lá hay không…

Rất nhiều đại biểu băn khoăn về tính khả thi của Luật này vì có nhiều quy định khó triển khai nếu Luật ra đời. Đại biểu Bùi Mạnh Hùng nói Thủ tướng từng có quyết định cấm hút thuốc lá nơi công cộng, có chế tài xử phạt, dư luận rất quan tâm, nhưng “do quy định về xử phạt không thực thi nên tác động của quyết định gần như không có. Luật đã kế thừa tinh thần của quyết định này, tuy nhiên cần cân nhắc thêm vì chế tài chưa đủ mạnh, chỉ mang tính định hướng, giáo dục nhiều thì không thể có tác dụng”, đại biểu Hùng bày tỏ. Ông cũng dẫn chứng nhiều quy định Luật đưa ra thiếu tính khả thi như hành vi hút thuốc lá diễn ra mọi lúc, mọi nơi nên nếu giao cho các bộ ngành ra chế tài xử phạt là không khả thi. Hay hành vi cấm hút thuốc trong nhà theo nhiều đại biểu là không thể thực hiện được.

Đại biểu Trương Thị Thu Trang (Tiền Giang) cũng cho rằng  ban hành Luật là đúng nhưng phải tính tới khả thi, như xử phạt hút thuốc lá nơi công cộng, ai xử phạt, lấy đâu ra lực lượng? “Không thể cực đoan cấm triệt để, phải có lộ trình dần dần, vì vậy ngoài việc đề ra các chế tài xử phạt đủ mạnh cần đề cao các giải pháp truyền thông, giáo dục”,  đại biểu Thu Trang này đề xuất.

Đại biểu Nguyễn Thái Học (Phú Yên) cùng quan điểm: “Quy định về các điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn, cả trong nhà, công viên, bệnh viện.. Có khả thi không? Công viên chẳng hạn, diện tích rất rộng thì lấy đâu ra lực lượng kiểm soát. Vì vậy để khả thi Luật cần quy định theo hướng mở, ở những cơ sở này cần hình thành những địa điểm được hút thuốc”, đại biểu Học nói.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Việt (Đồng Tháp) cũng cho rằng nhiều hành vi cấm không khả thi, đơn cử như cấm mua bán, sử dụng thuốc lá đối với người chưa đủ 18 tuổi; cấm hút thuốc lá trong gia đình khi có phụ nữ, trẻ em, “rất khó thực hiện”, đại biểu Việt nói.

Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) dẫn chứng thêm về tính thiếu khả thi của Luật này. “Cấm hút thuốc trong nhà? Hình ảnh người bố phả khói thuốc vào mặt con diễn ra thường xuyên, vậy ai đứng ra bảo vệ đứa trẻ đó. Lực lượng xử phạt lúc đó ở đâu để người bị tác động bởi thuốc lá có thể cầu cứu? Cán bộ công chức ngồi trong phòng máy lạnh hút thuốc rất phổ biến. Kể cả đại biểu Quốc hội cũng vậy. Vậy ai đứng ra để bảo vệ người không hút thuốc, ai đứng ra xử phạt?”, đại biểu Cương thẳng thắn. Ý kiến này cũng được Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng-người điều hành phiên thảo luận sáng nay đánh giá là thẳng thắn.

Nhiều ý kiến ủng hộ việc phải ghi lời cảnh báo về tác hại của thuốc lá bằng cả hình ảnh, câu chữ trên vỏ bao thuốc lá với diện tích bằng 50% vỏ bao để có tác dụng mạnh đối với người hút. Đại biểu Bùi Mạnh Hùng (Bình Phước) nói: “Chúng ta không cấm hút thuốc nhưng đưa ra chế tài để hạn chế hút thuốc lá, tiến tới việc loại bỏ việc hút thuốc lá. Vì vậy, quy định về ghi cảnh báo trên vỏ bao thuốc lá phải bảo đảm 2 yêu cầu: cảnh báo về tác hại của việc hút; hút thuốc lá ảnh hưởng đến sức khỏe người khác. Luật cần quy định rõ ngay trong Luật việc dành 2/3 diện tích vỏ bao thuốc lá để cảnh báo về tác hại của hút thuốc, nhất là cảnh báo cho người hút biết việc hút thuốc của mình làm ảnh hưởng đến sức khỏe  người khác và đó là điều pháp luật cấm”, đại biểu này đề xuất.

Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định) cũng cho rằng những lời cảnh báo phải có tác dụng cảnh báo thực sự chứ không chung chung. Ví dụ nếu cảnh báo “hút thuốc lá có hại cho vợ, con và người thân” chắc chắn sẽ có tác dụng mạnh hơn là lời cảnh báo “hút thuốc lá có hại cho sức khỏe”.

Nhiều ý kiến đồng ý, ngoài việc ban hành chế tài xử phạt mạnh, phải đẩy mạnh công tác giáo dục. Muốn thế phải quy định rõ trách nhiệm của người đứng đầu để xảy ra việc hút thuốc.

Đại biểu Đỗ Hữu Tâm (Long An) cho rằng ngoài biện pháp tiêu hủy thuốc lá nhập lậu, đề nghị bổ sung hình thức tái xuất đối với thuốc lá nhập lậu, vừa tránh lãng phí, lại thu được thuế cho Nhà nước. “Nếu tiêu hủy hết rất lãng phí, lại mất thêm chi phí để tiêu hủy, gây ô nhiễm môi trường, mặt khác lại vừa giúp nhà sản xuất tiêu thụ hàng hóa”, đại biểu Tâm phát biểu.

Đại biểu Bùi Mạnh Hùng cũng đề nghị phải tăng thuế tiêu thụ thuốc lá, phải tăng đến mức thuốc lá trở thành mặt hàng xa xỉ, đồng thời phải nhắm được đến đối tượng có thu nhập thấp, như thế mới hạn chế được việc hút.

Việc Luật đề ra thành lập quỹ phòng chống tác hại thuốc lá nhận được ý kiến trái chiều của đại biểu. Đại biểu Trương Thị Thu Trang và nhiều đại biểu nhất trí có quỹ phòng chống tác hại thuốc lá, tuy nhiên cần quy định rõ về quỹ này và nên để Thủ tướng đứng đầu. Đại biểu Trương Thị Yên Ninh (Cà Mau) cũng đồng tình quy định người hút thuốc lá phải đóng góp cho quỹ này để dần dần hạn chế hành vi hút thuốc lá của họ, vì vậy đồng ý thành lập quỹ.

Tán thành lập quỹ nhưng đại biểu Nguyễn Thái Học (Phú Yên) chưa tán thành với tờ trình của Chính phủ về quỹ này vì chưa thuyết phục. “Bộ Tài chính nói mỗi năm cần hơn 400 tỷ đồng để phòng chống tác hại thuốc lá nhưng hiện nay Nhà nước chỉ dành mỗi năm 1 tỷ đồng để làm công việc này. Bỏ tiền ra ít như vậy chứng tỏ Chính phủ cũng chưa quyết tâm trong phòng chống tác hại thuốc lá”- đại biểu Học nói.

Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Thanh Thảo (Đồng Tháp) và không ít đại biểu cho rằng không nên, không cần lập quỹ này vì sẽ làm “phình” thêm bộ máy, tốn thêm kinh phí…

* Sáng 16/11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có tờ trình gửi các đại biểu Quốc hội xin ý kiến về chất vấn và trả lời chất vấn vào các ngày 23, 24 và 25/11. Dự kiến Thủ tướng và 5 bộ trưởng sẽ trả lời chất vấn

Theo đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Đinh La Thăng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn Cao Đức Phát, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo Phạm Vũ Luận, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Văn Bình sẽ trả lời chất vấn trực tiếp trước Quốc hội. 

Đại biểu Quốc hội sẽ chất vấn các bộ trưởng xoay quanh các chủ đề: Giải pháp chống ùn tắc giao thông, tình trạng xuống cấp của hệ thống giao thông và việc đẩy nhanh tiến độ các dự án giao thông; Đầu tư cho nông nghiệp, xây dựng nền nông nghiệp công nghệ cao, xuất khẩu nông sản cùng với giải pháp giảm tiêu cực của biến đổi khí hậu; Công tác quản lý giá, điều hành giá cả, việc chống thất thu và giảm bội chi ngân sách; Tái cấu trúc hệ thống ngân hàng, bảo đảm an toàn hệ thống, biện pháp xử lý các tổ chức tín dụng và nhân viên các ngân hàng vi phạm…

Thủ tướng sẽ tập trung trả lời vấn đề tái cấu trúc nền kinh tế, thực hiện ba đột phá (hoàn thiện thể chế kinh tế, phát triển nguồn nhân lực, xây dựng cơ sở hạ tầng) và vấn đề giảm nghèo.

Tính đến ngày 15/11, có 121 chất vấn của 61 đại biểu ở 36 đoàn gửi đến Thủ tướng, Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân và các bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải, Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Giáo dục và đào tạo, Công thương, Lao động thương binh và xã hội, Kế hoạch và đầu tư, Nội vụ, Y tế, Tài chính, Tài nguyên và môi trường, Thông tin và truyền thông, Công an, Khoa học và công nghệ, Văn hóa thể thao và du lịch, chánh án TAND tối cao, thống đốc Ngân hàng Nhà nước.

H.N (tổng hợp từ SGGPO, TTO)