Sau khi cách mạng Cuba thành công (1/1/1959), ngày 2/12/1960 nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa và nước Cộng hòa Cuba đã chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao.

Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Cuba Raul Castro Cruz gắn Huân chương Jose Marti của Nhà nước Cuba tặng Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết - Ảnh: SGGP

 

50 năm qua, mối tình đoàn kết hữu nghị giữa Đảng, chính phủ và nhân dân hai nước ngày càng được củng cố và phát triển. Hai nước đã lần lượt ký các văn kiện nhằm đưa mối quan hệ đoàn kết hợp tác ngày càng đi vào chiều sâu và có hiệu quả thiết thực như: Hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư (1995), Hiệp định trao đổi thương mại và các hình thức kinh tế khác (1996), Hiệp định về hợp tác và du lịch (1999), Hiệp định hợp tác trong lĩnh vực kiểm dịch và bảo vệ thực vật (1999), Hiệp định tránh đánh thuế hai lần và ngăn ngừa việc trốn lậu thuế với các loại thuế thu nhập (2002).

Quan hệ kinh tế cũng có những bước phát triển đáng khích lệ. Trong những năm gần đây, trao đổi thương mại giữa Việt Nam và Cuba liên tục tăng. Việt Nam là nước cung cấp gạo chủ yếu và ổn định cho Cuba. Hàng năm nước ta xuất khẩu 400.000 tấn gạo sang Cuba, đồng thời hợp tác có kết quả trong việc hướng dẫn, trao đổi kinh nghiệm trồng lúa cho các hộ gia đình nhằm giúp Cuba tiến đến tự túc được lương thực.

Về phần mình, Đảng, Nhà nước và nhân dân Cuba luôn coi Việt Nam là một người anh em chí cốt, người đồng chí gương mẫu và đã dành cho Việt Nam những tình cảm đặc biệt. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta, giữa lúc đế quốc Mỹ tăng cường cuộc chiến tranh xâm lược miền Nam Việt Nam, đồng thời tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc, bất chấp sự phong tỏa bằng bom, mìn, các chuyến tàu của Cuba vẫn cập cảng Hải Phòng chở hàng viện trợ cho nhân dân ta. Các kỹ sư, công nhân Cuba đã sang giúp ta xây dựng khách sạn Thắng Lợi (nay là khách sạn Hữu Nghị), bệnh viện Đồng Hới, đường Xuân Mai - Sơn Tây và các trung tâm chăn nuôi hiện đại. Cuba là nước đầu tiên công nhận và đặt đại sứ bên cạnh Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam.

Trong 50 năm qua từ ngày quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba được ký kết, hầu hết các nhà lãnh đạo cao cấp Việt Nam đã có các chuyến thăm chính thức nước Cộng hòa Cuba. Đặc biệt năm 2004, Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh đã dẫn đầu đoàn đại biểu Đảng ta thăm hữu nghị chính thức Cuba. Thay mặt Đảng Cộng sản Việt Nam, Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh đã trao tặng 650 bộ máy vi tính cho Đảng Cộng sản Cuba nhằm giúp trang bị cho các cơ quan Đảng của bạn từ Trung ương đến quận, huyện có phương tiện làm việc được thuận lợi hơn. Vào 9/2009, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã thăm chính thức Cuba, thay mặt nhân dân ta tặng nhân dân Cuba 3.000 tấn gạo để chia sẻ khó khăn của nhân dân Cuba bị bão tàn phá.

Về phía Cuba, Chủ tịch Fidel Castro đã sang thăm Việt Nam 3 lần (1973, 1995, 2003). Fidel là nguyên thủ quốc gia đầu tiên đến thăm vùng giải phóng miền Nam, ông đứng trên căn cứ Tân Lâm, một căn cứ quân sự quan trọng của Mỹ - ngụy vừa bị ta đánh chiếm, phất cao lá cờ Mặt trận Dân tộc giải phóng và hô to: “Hãy đem lá cờ bách chiến bách thắng này cắm tại Sài Gòn”. Lời chúc của Fidel vào tháng 9/1973, thì hơn một năm sau (4/1975) đã trở thành hiện thực: ngày 30/4/1975, lá cờ của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam đã tung bay trên nóc dinh Độc Lập của ngụy quyền Sài Gòn.

Từ khi cách mạng Cuba thành công đến những năm đầu thập kỷ 70 của thế kỷ XX, Cuba cố gắng thoát khỏi thế độc canh mía đường, đa dạng hóa sản xuất công nghiệp và nông nghiệp. Từ cuối thập kỷ 80 và nhất là đầu thập kỷ 90 của thế kỷ XX, Cuba rơi vào thời kỳ đặc biệt khó khăn khi không còn sự giúp đỡ của Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu. Để đưa đất nước từng bước vượt qua khó khăn, Cuba đã thi hành một số cải cách nhằm thúc đẩy kinh tế phát triển. Quốc hội Cuba (khóa V) đã thông qua luật mới về hợp tác, trong đó cho phép các hợp tác xã tín dụng và dịch vụ, hợp tác xã nông nghiệp được quyền tự vạch kế hoạch sản xuất, kinh doanh của mình không phụ thuộc vào các bộ ngành của chính phủ. Đối với tư liệu sản xuất, Cuba vẫn duy trì chế độ sở hữu xã hội, không tư nhân hóa, nhưng đã bước đầu giao quyền sử dụng ruộng đất cho các hộ gia đình, đa dạng hóa cơ cấu sở hữu và kinh tế hợp tác, thành lập các doanh nghiệp hỗn hợp và áp dụng một số hình thức liên doanh kinh tế quốc tế.

Trong lần trả lời phỏng vấn Tạp chí Atlantic, cựu Chủ tịch Fidel Castro nói rằng: “Mô hình của Cuba hiện nay không còn phù hợp nữa”. Ngay sau đó nhiều nhà bình luận phương Tây đã vô tình hay cố ý diễn dịch sai rằng Cuba sắp đổi hướng nền chính trị đất nước. Các nhà lãnh đạo Cuba một lần nữa khẳng định Cuba không thể duy trì mô hình hiện hữu nhưng không thể theo mô hình tư bản chủ nghĩa kiểu Mỹ. Công cuộc cải cách của Cuba đang mở rộng cơ hội nâng cao đời sống cho mọi người dân mà không cần thiết phải nhập khẩu mô hình tư bản.

Kỷ niệm lần thứ 50 Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức Việt Nam - Cuba, chúng ta vui mừng cảm thấy đất nước Cuba xinh đẹp vẫn hiên ngang đứng vững trên vị trí tiền đồn xã hội chủ nghĩa ở tây bán cầu, ngày càng thu được những thành tựu quan trọng bất chấp cuộc bao vây cấm vận của đế quốc Mỹ đã tiến hành trong suốt năm mươi năm qua.

Chúng ta tin tưởng và chân thành chúc nhân dân Cuba anh em dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Cộng sản Cuba vượt qua mọi khó khăn thách thức, giành nhiều thắng lợi to lớn hơn nữa!

Hội Hữu nghị Việt Nam - Cuba tỉnh Phú Yên và toàn thể nhân dân Phú Yên nguyện cùng nhân dân cả nước giữ gìn và phát triển tình đoàn kết, hữu nghị Việt Nam - Cuba, coi đó là một tài sản tinh thần quý báu để hai nước ngày càng vững bước trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.

NGUYỄN BẰNG TÍN

Phó Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam - Cuba Phú Yên