Ngày 15-6-2000, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VIII) ban hành Quy định số 76-QĐ/TW về việc đảng viên đang công tác thường xuyên giữ mối liên hệ với chi ủy, đảng ủy cơ sở và gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú. Làm gì để chủ trương đúng đắn và cần thiết này ngày càng được thực hiện hiệu quả hơn?
Thực hiện quy định này, mối quan hệ giữa đảng viên đương chức với cấp uỷ nơi cư trú đã được cải thiện một bước, đảng viên đương chức gắn bó hơn với cộng đồng nơi cư trú. Tuy nhiên, kết quả đạt được còn thấp. Phần lớn cấp uỷ nơi đảng viên cư trú mới nhận giấy giới thiệu, bố trí chia tổ, có nơi tổ chức họp với đảng viên đang công tác, giới thiệu tình hình của cơ sở, lấy ý kiến góp ý của đảng viên đương chức. Nhiều cấp ủy ở cơ quan, đơn vị chỉ làm thủ tục hành chính, giới thiệu đảng viên sinh hoạt với nơi cư trú nhưng thiếu kiểm tra, đôn đốc, không quan hệ chặt chẽ với cấp ủy cơ sở, lắng nghe, tập hợp những nhận xét, đánh giá của nhân dân nơi cư trú với đảng viên đương chức. Một số cấp ủy nơi đảng viên cư trú không chú ý lắng nghe ý kiến của đảng viên và quần chúng hoặc e ngại, nể nang, nên khi nhận xét về đảng viên đương chức chỉ nhận xét chung chung, chiếu lệ, làm mất đi ý nghĩa thiết thực của chủ trương này.
Hiện nay, một bộ phận cán bộ, đảng viên làm việc trong các cơ quan của Đảng và Nhà nước, coi mình là người của Nhà nước, do cơ quan, đơn vị công tác quản lý; công việc, lương bổng và sự thăng tiến đều phụ thuộc vào những người lãnh đạo cơ quan, đơn vị công tác, nên không chú ý rèn luyện tư cách công dân, ít quan hệ với nơi cư trú. Có người là cán bộ lãnh đạo, quản lý ở cơ quan Nhà nước nhưng về nơi cư trú không quan hệ với ai, không thăm hỏi láng giềng, không tham gia sinh hoạt với dân phố, làng xóm, không tích cực thực hiện các chủ trương công tác của nơi cư trú, thiếu tôn trọng sự giám sát, kiểm tra của nhân dân, thậm chí có biểu hiện xem thường tổ chức đảng và chính quyền nơi cư trú, bản thân và gia đình không gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân. Song, đáng tiếc là một số người như vậy nhưng ở nơi công tác vẫn là “đảng viên đủ tư cách, phát huy tác dụng tốt’’, có trường hợp được công nhận là chiến sỹ thi đua, được tặng thưởng danh hiệu vinh dự của Nhà nước, được đề bạt, bổ nhiệm vào cương vị cao hơn.
Quy định 76-QĐ/TW của Bộ Chính trị là một chủ trương đúng đắn và là hình thức thích hợp nhằm tăng cường quản lý đảng viên trong tình hình mới, là điều kiện để nhân dân tham gia giám sát mọi hoạt động và các quan hệ xã hội của đảng viên, đóng góp ý kiến xây dựng cho đội ngũ đảng viên đang công tác nói riêng và đội ngũ cán bộ, đảng viên nói chung. Qua đó, giúp đảng viên rèn luyện, giữ gìn phẩm chất, đạo đức, lối sống. Đây cũng là cơ hội thuận lợi để cấp ủy nơi cư trú động viên, khai thác khả năng và kinh nghiệm lãnh đạo, quản lý về nhiều lĩnh vực của đảng viên đương chức vào việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của cơ sở. Mặt khác, hiện nay tham nhũng, tiêu cực không những xảy ra ở nơi công tác mà nhiều vụ xảy ra tại nơi cư trú, đảng viên và quần chúng nơi cư trú là những người nắm rõ hơn ai hết.
Như vậy, không những đảng viên đương chức phải giữ mối liên hệ chặt chẽ với cấp uỷ nơi cư trú mà cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa cấp uỷ nơi đảng viên công tác và cấp uỷ nơi cư trú trong việc giáo dục, quản lý, giám sát đảng viên. Với mục đích và ý nghĩa đó, đề nghị Bộ Chính trị sửa đổi, bổ sung Quy định 76-QĐ/TW theo hướng xây dựng quy chế phối hợp quản lý đảng viên giữa cấp uỷ nơi công tác và cấp uỷ nơi cư trú.
Trước khi tiến hành tự phê bình và phê bình hằng năm, cấp uỷ nơi đảng viên công tác cần gửi văn bản lấy ý kiến nhận xét của cấp uỷ nơi cư trú, không nên để đảng viên tự lấy nhận xét. Những trường hợp quan trọng như trước khi kết nạp vào Đảng, đề bạt, bổ nhiệm vào chức danh lãnh đạo, quản lý hoặc chuẩn bị nhân sự cấp uỷ nên làm việc trực tiếp với tập thể cấp uỷ nơi cư trú. Đề nghị Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng quy định việc lấy ý kiến nhận xét của cấp uỷ nơi cư trú là một thủ tục không thể thiếu và là một trong những căn cứ trong quy trình đánh giá, nhận xét, tuyển chọn, đề bạt cán bộ.
Cấp uỷ nơi cư trú cần duy trì sinh hoạt với đảng viên đương chức vào giữa năm và cuối năm, thông báo tình hình của cơ sở đồng thời động viên đảng viên đương chức đóng góp ý kiến, kinh nghiệm với cơ sở. Trước khi nhận xét, đánh giá đảng viên đương chức, cấp uỷ cần lấy ý kiến của tập thể đảng viên trong tổ đảng và cụm trưởng cụm dân cư nơi đảng viên đương chức cư trú, tiếp thu ý kiến có chọn lọc, bảo đảm những nhận xét của cấp uỷ thật sự trung thực, khách quan, công tâm, trên tinh thần xây dựng, hết sức tỉnh táo với những nhận xét và dư luận xuất phát từ động cơ không trong sáng như ‘’ghen ăn, ghét ở’’, đố kỵ, hẹp hòi, thành kiến cá nhân.
Đảng viên đương chức khi đến tuổi nghỉ hưu hoặc nghỉ công tác đều về sống và làm việc tại nơi cư trú. Vì vậy, ngay từ khi còn đang công tác cần xây dựng mối quan hệ chặt chẽ, đoàn kết với đảng viên nơi cư trú, động viên nhau phát huy vai trò tiền phong gương mẫu, lãnh đạo quần chúng ở nơi cư trú thực hiện tốt nghĩa vụ công dân. Nên có quy định tạo điều kiện cho đảng viên đương chức dự sinh hoạt với tổ đảng nơi cư trú khi nhận xét về mình, có quyền phát biểu chính kiến về những nhận xét mà mình xét thấy chưa chính xác.
Phối hợp chặt chẽ giữa cấp uỷ nơi công tác và cấp uỷ nơi cư trú là một trong những giải pháp có hiệu quả để xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu, góp phần đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tệ tham nhũng; đưa những người không đủ tư cách đảng viên ra khỏi Đảng, làm cho Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh, xứng đáng với niềm tin yêu của nhân dân.
HỒNG MINH
