Trong 100 phút “đăng đàn”, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh chỉ
trả lời được 13/18 câu hỏi trực tiếp của các đại biểu. Tuy nhiên theo kết luận
của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng, phần trả lời đã cho thấy Bộ trưởng
“chuẩn bị kỹ, nhiều thông tin, số liệu và nắm tình hình đầy đủ”.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn
Ninh trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội |
VAI TRÒ CỦA BỘ TÀI CHÍNH VÀ KHO BẠC “ĐƠN GIẢN QUÁ”
Trả
lời câu hỏi của Đại biểu Nguyễn Minh Thuyết (đoàn Lạng Sơn) liên quan đến
những sai phạm trong việc giải ngân khống của Đề án 112, trách nhiệm thuộc về
ai và giải pháp chấm dứt tình trạng giải ngân khống, Bộ trưởng Vũ Văn Ninh nêu
cơ chế giải ngân đối với đề án 112 là Ban điều hành Đề án 112 ký kết hợp đồng
với các chủ triển khai thực hiện dự án. Với chức năng của cơ quan tài chính,
căn cứ vào hợp đồng, căn cứ vào kết quả sản phẩm ký kết với Ban Điều hành 112
và các chủ đề án, khi có sản phẩm sẽ thanh toán theo chế độ.
Cũng theo Bộ trưởng Vũ Văn Ninh, sau khi kiểm toán đã phát hiện có một số khoản
đã tạm ứng nhưng chưa chi và cũng có những khoản đã giao kế hoạch nhưng chưa
thực hiện (khoảng 22,4 tỷ đồng), theo kết luận của Chính phủ, khoản tiền này sẽ
được thu hồi về ngân sách. Ngoài ra còn một khoản tương đối lớn là chi chưa
thực hiện đúng phân cấp như quy định. Cụ thể theo mục tiêu của đề án sẽ chi cho
các bộ ngành để mua máy chủ hoặc xây dựng trung tâm tích hợp dữ liệu. Tuy nhiên
các bộ ngành địa phương lại dùng cả nguồn kinh phí này để mua máy đầu- cuối và
trang bị mạng lan trong nội bộ đơn vị mình. Theo kết luận của kiểm toán là chi
sai mục tiêu, tuy nhiên Thủ tướng đã kết luận, giao cho Bộ Tài chính kiểm tra
nếu chi thực sự cho công tác triển khai, ứng dụng tin học để thực hiện chương
trình thì vẫn cho quyết toán. Bộ trưởng Vũ Văn Ninh cũng cho biết hiện Bộ Tài
chính đang tiến hành kiểm tra và đang thu hồi những khoản đã tạm ứng mà chưa có
sản phẩm, nhưng chưa phát hiện ra những khoản sai. Bộ trưởng nhấn mạnh: “Nếu
phát hiện sai phạm chúng tôi sẽ xử lý sai phạm và kỷ luật đối với cán bộ”. Về
trách nhiệm của kho bạc, ông Vũ Văn Ninh cho rằng kho bạc không tham gia vào
Hội đồng nghiệm thu các sản phẩm nên không chịu trách nhiệm về số lượng và chất
lượng của sản phẩm.
Tiếp tục trả lời chất vấn của Đại biểu Nguyễn Minh Thuyết yêu cầu Bộ trưởng Vũ
Văn Ninh khẳng định “có chuyện giải ngân khống ở đề án 112, chuyện “treo
thưởng” những nơi giải ngân nhanh được cấp vốn nhiều không?” và “Trách nhiệm
của Bộ Tài chính trong thực hiện chức năng giám sát chi tiêu như thế nào?” vì
“Bộ Tài chính có một Thứ trưởng tham gia vào ban điều hành nên không thể nói
không có trách nhiệm trong việc này”. Ông Vũ Văn Ninh cho rằng Bộ Tài chính và
kho bạc đều không biết có chuyện chi khống trong Đề án 112 hay không. “Nếu nhà
đầu tư và nhà thầu thông đồng với nhau để ký kết và xác định khối lượng đưa tới
kho bạc thì cũng không phát hiện được vì chúng tôi chỉ căn cứ vào chứng từ, vào
các chứng cứ pháp lý để thanh toán. Kho bạc cũng không có trách nhiệm phải đi
kiểm tra mà hai bên phải chịu trách nhiệm về việc đó”, Bộ trưởng nói.
Chưa bằng lòng với câu trả lời trên, đại biểu Nguyễn Minh Thuyết cho rằng người
đứng đầu Bộ Tài chính giải thích vai trò của Bộ và Kho bạc “đơn giản quá”: “Nếu
Kho bạc và Bộ Tài chính chỉ thấy bên A và B thống nhất chi đúng rồi mà thông
qua thì tôi cũng có thể làm được giám đốc Kho bạc”; “Trách nhiệm của Bộ Tài
chính trong ban điều hành như thế nào, Cử một lãnh đạo vào ban điều hành để làm
gì hay chỉ để cho có thành phần?”, ông Thuyết nhấn mạnh.
GIẢM THUẾ KHÔNG PHẢI
LÀ GIẢI PHÁP DUY NHẤT ĐỂ GIẢM GIÁ
Giá tiêu dùng là một vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm nhất
trong phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh. Đại biểu Đặng
Văn Xướng (đoàn Long An) đề nghị phân tích sâu hơn về kết quả thực
hiện, quản lý Nhà nước trong việc bình ổn giá đã qua nhất là nhóm chính sách
tiền tệ, việc kiểm tra, thanh tra chống độc quyền, đầu cơ để tăng giá trục lợi.
Đại biểu Trần Văn Kiệt (đoàn Vĩnh Long) chất vấn: “Chỉ số giá tiêu dùng tăng
cao có phải do chủ quan của các nhà lãnh đạo hay không, hay do sức đề kháng của
đất nước không đủ ngăn chặn cơn lốc giá của thế giới”.
Trả lời những thắc mắc của các Đại biểu, ông Vũ Văn Ninh đưa ra hàng loạt lý do
khiến chỉ số giá liên tục tăng trong đó có nguyên nhân Bộ Tài chính dự báo giá
chưa sát với thực tế tình hình. Theo đó, ông Ninh cho rằng việc dự báo giá
trong năm qua là “hết sức khó khăn”, và diễn biến giá cả “luôn nằm ngoài dự báo
của cả thế giới”.
Mặt khác, theo Bộ trưởng Vũ Văn Ninh, Nhà nước cũng có chủ trương điều hành giá
cả theo kinh tế thị trường. Nếu không điều hành giá theo tín hiệu thị trường,
chúng ta sẽ phải bù lỗ rất nhiều. Ông Ninh nêu ví dụ, với giá xăng dầu như hiện
nay, Nhà nước phải bù lỗ gần 4.000 đồng/lít dầu hoả. Vì thế theo giá hiện nay
thì có khả năng sẽ phải bù lỗ dầu tới 12.000 tỷ đồng, ngoài ra nếu tiếp tục giữ
giá thì xăng cũng sẽ lỗ.
Về giải pháp giảm thuế nhập khẩu để kiềm chế tăng giá, nhiều đại biểu đặt câu
hỏi vì sao mặc dù thuế đã giảm mà một số mặt hàng giá trong nước vẫn không giảm
giá; Công tác thanh tra, kiểm tra giá được thực hiện như thế nào vì thời gian
qua Chính phủ đã giảm thuế nhập khẩu nhưng một số doanh nghiệp vẫn không giảm
giá... Đại biểu Võ Tiến Trung (đoàn Phú Yên) đặt vấn đề “liệu có hiện tượng đầu
cơ móc ngoặc độc quyền để tăng giá không?”
Trả lời những câu hỏi trên, Bộ trưởng Vũ Văn Ninh cho rằng giảm thuế chỉ là một
trong những giải pháp để điều hành giá. Giảm thuế không có nghĩa là giảm được
giá hoàn toàn. Giải thích cho việc thời gian qua công tác thanh tra về giá chưa
tốt, ông Ninh cho rằng mặc dù Chính phủ cũng đã có chỉ đạo kiểm tra các tập
đoàn, tổng công ty lớn xem có giảm giá như cam kết không nhưng kết quả còn tuỳ
thuộc vào sự tích cực của từng địa phương. Nhiều địa phương đã làm tốt nhưng
cũng có một số địa phương chưa thực hiện tốt.
Liên quan đến giá điện, Bộ trưởng Tài chính cho biết, đây là vấn đề lớn nằm
trong lộ trình điều chỉnh giá của Chính phủ. “Nhu cầu điện ngày một tăng, còn
phải nhập khẩu từ Trung Quốc. Bình quân giá điện một Kwh hiện nay 1.085 đồng,
nhưng chúng ta đang bán với giá 842 đồng. Lộ trình giá điện phải xem xét điều
chỉnh cho phù hợp. Tuy nhiên, Chính phủ chỉ đạo giá điện phải đảm bảo được đời
sống nhân dân, nhu cầu sản xuất”.
SẼ NGHIÊN CỨU GIẢM BỚT CÁC KHOẢN THU
Liên quan đến các khoản phí mà theo nhiều đại biểu còn là gánh
nặng cho người dân, Bộ trưởng Vũ Văn Ninh cho biết, Nhà nước đã chỉ đạo các nơi
bãi bỏ một số khoản phí không nằm trong danh mục. "Sắp tới sẽ rà soát và
tiếp tục bỏ nếu không hợp lý. Còn phí dịch vụ công thì đã là dịch vụ, ai có yêu
cầu thì phải đóng phí", ông Ninh trả lời.
Trả lời câu hỏi của đại biểu Lê Quốc Dung, Thái Bình về lệ phí trước bạ và các
khoản phí, lệ phí khi chuyển nhượng đất, bộ trưởng Vũ Văn Ninh cho rằng, lệ phí
trước bạ về thực chất là một khoản thu thuế. Để bớt các khoản thu, Bộ Tài chính
sẽ bàn với Bộ Tài nguyên- Môi trường xem xét theo hướng sau này có thể sẽ chỉ
thu 1 khoản là thuế địa chính.
Về giá hàng không, Chính phủ không quyết định giá dịch vụ hàng không mà chỉ
định hướng, ngành hàng không được phép điều chỉnh nhưng phải đảm bảo vẫn hợp
lý.
Liên quan tới lĩnh vực mua sắm tài sản công, Bộ trưởng Vũ Văn Ninh cho biết một
dự thảo các loại dịch vụ công trong đó có vấn đề sử dụng ô tô công đang được
soạn và lấy ý kiến. Chính phủ không cấm mua ô tô, nhưng mua phải đúng với chức
danh và tiêu chuẩn.
Sau 100 phút trả lời chất vấn, một số đại biểu vẫn bày tỏ chưa đồng tình với
các giải thích của Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh. Nhiều câu hỏi cụ thể về
trách nhiệm của Bộ cũng như của cá nhân Bộ trưởng chưa có lời giải đáp thoả
đáng.
* Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp &
Phát triển nông thôn: “Đào tạo nhân lực để xoá đói giảm nghèo bền vững”
Bộ
trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Cao Đức Phát “đăng đàn” ngay sau
phần trả lời của Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh. Trong 105 phút đăng đàn, ông
chỉ kịp trả lời được 15/36 câu hỏi của các Đại biểu Quốc hội.
Trong
phần trình bày chung trước khi trả lời những câu hỏi chất vấn của Quốc hội, Bộ
trưởng Cao Đức Phát đề cập tới những nội dung được nhiều đại biểu quan tâm như
đời sống của người nông dân và hội nhập kinh tế quốc tế của ngành nông nghiệp.
CHƯA CÓ ĐIỀU TRA VỀ THU
NHẬP CỦA NÔNG DÂN SO VỚI DÂN THÀNH THỊ
Liên
quan đến những vấn đề lớn được các đại biểu quan tâm là thu nhập và đời sống
của bà con nông dân tăng chậm; nhiều nơi còn rất khó khăn, chênh lệch đời sống
nhân dân giữa nông thôn và thành thị nhất là đồng bào dân tộc thiểu số sống ở
các vùng sâu, vùng xa ngày càng xa, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho rằng hiện nay
chưa có số liệu điều tra cụ thể về thu nhập của nông dân so với hộ thành thị
trong năm 2007. Nhưng thực tiễn cho thấy rõ ràng thu nhập của bà con nông dân
thấp hơn và tăng chậm hơn so với thu nhập của cư dân ở các thành thị và nguy cơ
gia tăng chênh lệch thu nhập và đời sống giữa nông thôn và thành thị là có
thực. Trước tình hình đó, Đảng và chính phủ đã có nhiều chủ trương để khắc phục
tình trạng này. Trong năm 2007, Chính phủ cũng đã chỉ đạo triển khai nhiều biện
pháp cụ thể như rà soát, miễn giảm các khoản đóng góp của nông dân. Bên cạnh đó
Chính phủ cũng thực hiện các biện pháp rất quyết liệt để phòng chống dịch bệnh;
thiên tai theo phương châm không để người dân nào bị đói, rét và không nhà cửa;
tiếp tục triển khai hàng loạt các chương trình về phát triển nông nghiệp nông
thôn như dự án trồng mới 5 triệu ha rừng; chương trình nước sạch vệ sinh môi
trường nông thôn, chương trình 135, 134, xây dựng thủy lợi, giao thông, khuyến
nông…
Theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, nhờ những nỗ lực đó, năm 2007 là năm được mùa,
được giá của nông nghiệp, thu nhập và đời sống của đa số nông dân ở các vùng tiếp
tục được cải thiện. Tuy nhiên thiên tai dịch bệnh, giá vật tư cao đã lấy đi của
người nông dân khá nhiều nên nhìn chung thu nhập thực của người nông dân vẫn
tăng chậm. Để tiếp tục hỗ trợ mạnh mẽ hơn và toàn diện hơn cho khu vực nông
nghiệp nông thôn và nông dân Chính phủ đang chỉ đạo xây dựng đề án về các vấn
đề nông nghiệp, nông dân và nông thôn.
BỘ CÓ TRÁCH NHIỆM HỖ TRỢ NÔNG DÂN TĂNG KHẢ NĂNG CẠNH TRANH
Đại
biểu Nguyễn Ngọc Đào (đoàn Hà Nội) mở đầu phần chất vấn trực tiếp Bộ trưởng
NN&PTNT với những câu hỏi: “Bộ sẽ có chương trình gì cụ thể để đời sống
người nông dân khá lên trong hội nhập quốc tế” và “khi nào có thể thay đổi được
hình ảnh của người nông dân là con trâu đi trước cái cày theo sau?”. Đại biểu
Ngô Văn Minh (đoàn Quảng
Trả lời câu hỏi đầu tiên của của Đại biểu Nguyễn Ngọc Đào, Bộ trưởng Cao Đức
Phát cho rằng, khi vào WTO Việt Nam có cơ hội thêm về thị trường, nhưng đồng
thời tạo ra sự cạnh tranh trong lĩnh vực tiêu thụ nông sản. Vì thế, nhiệm vụ
của ngành nông nghiệp là phải tập trung nâng cao khả năng cạnh tranh của các
loại nông sản; cụ thể là hỗ trợ nông dân nâng cao khả năng cạnh tranh. Theo đó,
Bộ sẽ tập trung vào một số biện pháp chính như chọn tạo giống lúa mới có năng
suất, chất lượng cao. Ở vựa lúa lớn của cả nước, vùng ĐBSCL thực hiện chương
trình kỹ thuật “3 giảm, 3 tăng” rất hiệu quả, đã giảm được 30% phân bón, 20%
thuốc trừ sâu, tăng được năng suất, chất lượng, hiệu quả. Với lĩnh vực rau quả
cũng chọn tạo những loại giống mới chất lượng tốt hơn. Bên cạnh đó, làm mạnh
hơn về an toàn vệ sinh thực phẩm, khắc phục điểm yếu trong chăn nuôi manh mún,
truyền thống, nhỏ lẻ bằng nuôi tập trung, hiện đại; Với thủy sản đẩy mạnh đánh
bắt xa bờ, bền vững; Tăng kỹ thuật trồng rừng, tập trung xóa đói giảm nghèo.
Về câu hỏi liên quan đến bức tranh nông nghiệp nông thôn Việt Nam đến năm 2020
và bao giờ thì thay thế được hình ảnh "con trâu đi trước, cái cày theo
sau", Bộ trưởng Cao Đức Phát cho rằng đây là một vấn đề rất lớn và nó
“không hẳn là theo sự mong muốn của chúng ta” vì vấn đề cơ giới hóa nông nghiệp
có liên quan đến cơ chế kinh tế thị trường. Nhiệm vụ của ngành nông nghiệp cùng
với ngành công nghiệp làm sao nghiên cứu thiết kế, chế tạo và sản xuất ra các
loại máy nông cụ phù hợp với điều kiện của từng vùng với giá thành rẻ để cung
cấp cho nông dân, để đẩy nhanh hơn quá trình cơ giới hoá nông nghiệp.
Về câu hỏi của Đại biểu Ngô Văn Minh, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết Bộ
NN&PTNT đang có đề án trình Quốc hội về phát triển nông nghiệp – nông thôn
theo hướng công nghiệp hoá- hiện đại hoá, cố gắng đến 30/12/2007 sẽ xong phần
dự thảo và chậm nhất đến 30/3/2008 trình Quốc hội.
ĐỂ NGƯỜI NÔNG DÂN “LY NÔNG BẤT LY HƯƠNG”
Trả lời câu hỏi của Đại biểu Nguyễn Hạnh Phúc (đoàn
Thái Bình) về hiện tượng nông dân bỏ ruộng, Bộ trưởng Cao Đức Phát
thừa nhận có tình trạng này ở một số địa phương. Theo Bộ trưởng, nguyên nhân
của tình trạng này là do ở những nơi điều kiện về đất đai và cơ sở hạ tầng còn
khó khăn, sản xuất cây lúa hiệu quả thấp. Trong khi đó công nghiệp, dịch vụ
đang phát triển rất mạnh, tạo ra rất nhiều cơ hội việc làm với thu nhập cao.
Nên sức hấp dẫn đi tìm công ăn việc làm ở khu vực phi nông nghiệp cao hơn,
thanh niên đi về các thành phố.
Để giải quyết tình trạng này, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho rằng cần phải tiếp tục
tạo điều kiện để cho bà con nông dân nâng cao hiệu quả sản xuất trên đồng ruộng
của mình bằng cách đưa giống, đưa kỹ thuật, tạo điều kiện về cơ sở hạ tầng. Mặt
khác tiếp tục điều chỉnh cơ chế, chính sách, tạo điều kiện để đưa công nghiệp
về với nông thôn để "ly nông bất ly hương".
Cũng theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, để nông dân
sống được trên đồng ruộng, chỉ còn trông vào khoa học công nghệ và vốn, trong
đó khoa học công nghệ là trọng điểm. Tuy nhiên, Bộ trưởng tỏ ra lo âu khi
đưa ra con số chỉ có 15% vốn từ phía doanh nghiệp. Trong đó chỉ có chưa đến 5%
vốn đầu tư của nước ngoài là đầu tư vào nông nghiệp. Mặt khác, đời sống của bà
con nông dân còn phụ thuộc vào rất nhiều vấn đề khác. Vì thế theo ông Phát
cần phải tiếp tục giải quyết và phát
triển mạnh mẽ về giáo dục, y tế, văn hóa và các ngành khác. “Theo chúng tôi chiến
lược xóa đói giảm nghèo tốt nhất và bền vững nhất đó chính là phát triển nguồn
nhân lực, trong đó trước hết là phát triển giáo dục ở khu vực nông thôn, bản
thân chúng tôi cũng là con em nông dân”, ông Phát nhấn mạnh.
Theo
VOV