Những năm gần đây, sông Cô, đoạn chảy qua xã Xuân Long và thị trấn La Hai (huyện Đồng Xuân) thường xuyên thay đổi hướng dòng chảy. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến một số diện tích đất sản xuất của người dân, mà còn có nguy cơ uy hiếp trực tiếp đến quốc lộ 19C, trục dọc miền Tây nối liền các huyện miền núi của tỉnh.

Uy hiếp khu dân cư

Theo người dân xã Xuân Long, huyện Đồng Xuân, trước những diễn biến thất thường của thời tiết, sông Cô đoạn chảy qua thị trấn La Hai và xã Xuân Long liên tục thay đổi hướng dòng chảy. Trước đây, dọc hai bờ sông Cô, nhiều hộ dân tận dụng quỹ đất để trồng đậu, sắn và làm chuồng trại chăn nuôi. Thế nhưng những năm gần đây, sau mỗi mùa mưa, việc thay đổi dòng chảy khiến sông Cô lấn dần về phía quốc lộ 19C; một số diện tích đất sản xuất, chuồng trại của người dân cũng bị sạt lở, đổ ập xuống lòng sông.

Theo ông Phan Văn Cường (thôn Long Thạch, xã Xuân Long), trước đây, lòng dòng sông Cô nằm cách khu dân cư vài chục mét. Người dân còn tận dụng mảnh đất bồi ven sông trồng trọt, làm trang trại chăn nuôi. Gần đây, mỗi mùa mưa lũ, nước sông Cô lại xâm thực dần về phía Tây, không chỉ nuốt nhiều diện tích đất sản xuất, mà còn có nguy cơ lấn luôn vào cụm dân cư nằm dọc bờ sông. Mặc dù địa phương đã làm rọ đá hạn chế sạt lở, nhưng các hộ gia đình sống ở khu vực này vẫn rất lo lắng, bất an.

Ông Nguyễn Cho, Bí thư Đảng ủy xã Xuân Long cho biết: Tại xã Xuân Long có 3 địa điểm bị sạt lở (khoảng 800m tại thôn Long Thạch, 1.000m tại thôn Long Mỹ, 700m tại thôn Long Hòa). Tình trạng sạt lở làm mất diện tích đất sản xuất của nhiều hộ gia đình, có nguy cơ ảnh hưởng đến một số cụm dân cư lân cận. Để khắc phục tình trạng trên, địa phương đã làm kè rọ đá tại các đoạn bị sạt lở; đồng thời trồng lau sậy, lấy cát để tạo lại dòng chảy cũ. Tuy nhiên, về lâu dài vẫn cần những biện pháp khắc phục bền vững hơn.

Nguy cơ sạt lở quốc lộ 19C

Theo UBND huyện Đồng Xuân, không chỉ bồi lấp, xóa sổ nhiều diện tích đất sản xuất, tình trạng sông Cô xâm thực còn có nguy cơ uy hiếp đến tuyến quốc lộ 19C đoạn qua địa bàn xã Xuân Long. Đặc biệt, tại Km54, đoạn qua cầu Cây Sung, xã Xuân Long, dòng sông chỉ còn cách mặt đường chừng 3-5m; phía dưới xuất hiện nhiều hàm ếch rất nguy hiểm. Thêm vào đó, tuyến quốc lộ này có một số đoạn trũng thấp, mùa mưa thường bị nước sông dâng lên ngập đường; có nơi ngập gần 1m gây ách tắc giao thông, khiến việc đi lại của người dân vô cùng nguy hiểm.

Ông Phạm Trung Chánh, Phó Chủ tịch UBND huyện Đồng Xuân cho biết: Tình trạng nước sông Cô uy hiếp quốc lộ 19C trong những năm gần đây là do hiện tượng bồi lấp khu vực lòng sông khiến dòng chảy đổi hướng, xói mạnh vào hai bên bờ. Để đảm bảo an toàn cho mùa mưa sắp đến, các cơ quan chức năng cần có giải pháp gia cố tạm thời để đảm bảo an toàn cho quốc lộ 19C cũng như các khu dân cư, đất sản xuất ven sông. UBND huyện đã đề nghị UBND tỉnh cho phép được nạo vét, xây dựng công trình kè để hạn chế tác động xấu từ dòng sông Cô.

Trong khi đó, theo ông Nguyễn Phương Đông, Giám đốc Sở GT-VT, tuyến quốc lộ 19C đoạn qua tỉnh Phú Yên dài hơn 110km, là trục giao thông nối liền các huyện miền núi Đồng Xuân, Sơn Hòa, Sông Hinh… Sau mùa mưa lũ năm 2021, Sở GT-VT đã nắm bắt tình hình nguy cơ sạt lở một số đoạn dọc tuyến. Trước tình trạng xâm thực, các cơ quan chức năng sẽ lưu ý để có những giải pháp đảm bảo an toàn cho phương tiện lưu thông trong mùa mưa lũ. Trước mắt, các ngành chức năng sẽ thường xuyên kiểm tra, đề xuất gia cố các vị trí xung yếu.

NGÔ XUÂN