Những năm qua, xã Đức Bình Đông, huyện Sông Hinh mạnh dạn chuyển đổi giống sắn nhằm tăng thu nhập cho nông dân, góp phần xây dựng nông thôn mới theo hướng bền vững.

Giống sắn mới, niềm vui mới

Chúng tôi về xã Đức Bình Đông vào những ngày cuối thu, tiết trời nắng ấm và mát dịu... Từ ngã tư Thủy Điện trên quốc lộ 29 (Tuy Hòa - Sông Hinh) rẽ phải để vào trung tâm xã, hai bên đường rợp bóng cây; cánh đồng sắn cao sản xanh ngút ngàn trải dài qua các thôn Chí Thán, Bình Giang, Buôn Thung, Tân Lập... Chốc chốc, chúng ta bắt gặp hình ảnh nhộn nhịp, rộn rã tiếng nói cười của người dân đang thu hoạch sắn niên vụ 2018-2019.

Trao đổi với lãnh đạo xã Đức Bình Đông, được biết từ năm 2013 trở về trước, người dân nơi đây chủ yếu trồng các giống sắn KM98-5 hoặc KM140, qua thời gian, các giống sắn này đã thoái hóa, nhiễm bệnh chổi rồng, rệp sáp... nên hiệu quả kinh tế không cao. Từ niên vụ 2014, Sở NN-PTNT Phú Yên chuyển đổi các giống sắn mới KM94, KM440, KM419..., bà con trong xã chọn trồng đại trà giống sắn KM419, vì giống này phù hợp với thổ nhưỡng địa phương và cho sản lượng cao.

Ông Nông Văn Trình, Chủ tịch UBND xã Đức Bình Đông, chia sẻ: “Tháng 3/2014 ở xã chỉ có 1 hộ dân trồng thí điểm giống sắn KM419 trên diện tích 5ha do Sở NN-PTNT Phú Yên triển khai. Còn hiện nay, toàn xã có hơn 250 hộ trồng 1.550ha giống sắn KM419, còn lại khoảng 300ha trồng các giống KM94, KM440. “Nhìn chung các giống sắn mới đem lại sản lượng cao, trong đó nổi trội là giống KM419”, ông Trình cho biết thêm.

Tiếp xúc với các nông dân trồng giống sắn mới KM419 từ năm 2014 đến nay, như: Bùi Văn Nhương, Nguyễn Văn Khính và Phạm Thị Sương ở thôn Bình Giang, họ đều cho biết giống sắn KM419 đến kỳ cho củ thì củ dính sát gốc, khi nhổ cây sắn lên thì củ theo liền gốc. Không như các giống sắn cũ, ra cuống rồi mới “làm củ” nên khi nhổ thường bị đứt cuống, đứt củ, phải dùng cuốc đào; có hộ phải tốn tiền thuê bò cày lên mới lấy được củ... Lão nông Bùi Văn Nhương cho hay: “Trồng sắn theo mô hình của Sở NN-PTNT sẽ cho củ to hơn cách trồng lâu nay. Các củ trong bụi sắn của mô hình lớn đều và nhiều củ hơn”.

Xã Đức Bình Đông đang vào vụ thu hoạch sắn niên vụ 2018-2019, hầu hết người trồng sắn nơi đây vui vẻ cho biết: Các năm trước, thời tiết thuận lợi thì mỗi hécta sắn thu hơn 30 tấn củ. Còn năm nay nắng hạn kéo dài, ảnh hưởng đến sản lượng, chỉ khoảng 28 tấn/ha. Giá bán cho nhà máy sắn từ 2.200-2.300 đồng/kg sắn tươi, dù có mất mùa nhưng vẫn lãi gần 15 triệu đồng/ha, chưa kể tiền bán hom sắn giống.

Góp phần xây dựng nông thôn mới

Tìm hiểu về hiệu quả của các giống sắn mới, nhất là giống KM419 ở xã Đức Bình Đông, chúng tôi gặp TS Nguyễn Thị Trúc Mai, công tác tại Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Phú Yên (Sở NN-PTNT Phú Yên). TS Trúc Mai đã nghiên cứu thành công đề tài giống sắn mới KM419 và tham mưu Sở NN-PTNT Phú Yên phối hợp với Trường đại học Nông lâm Huế đưa giống sắn này trồng thí điểm tại Đức Bình Đông.

TS Trúc Mai chia sẻ: “Giống sắn KM419 được tạo từ tổ hợp lai BKA900 với KM98-5, có thời gian sinh trưởng 7-15 tháng. Nếu thời tiết thuận lợi thì giống sắn này cho sản lượng bình quân trên 30 tấn/ha, cao hơn 29% so với giống cũ KM94. Cây sắn KM419 dễ trồng, ít nhiễm sâu bệnh, củ đồng đều, hàm lượng tinh bột 27,8-30,7%, năng suất tinh bột 10,1-15,8 tấn/ha.

Ông Trần Quốc Bổn ở thôn Tân Lập, xã Đức Bình Đông cho biết: “Năm trước tôi trồng 3ha sắn KM419, nhờ chăm sóc tốt nên cho năng suất trên 30 tấn/ha, giá bán trung bình 1.800 đồng/kg, sau khi trừ chi phí lãi trên 15 triệu đồng/ha”. Cũng theo ông Bổn, trồng giống sắn mới KM419 đòi hỏi phải áp dụng đúng quy trình kỹ thuật, mật độ khoảng 14.000 bụi/ha, bón phân hữu cơ đầy đủ, đồng thời làm sạch cỏ ít nhất 3 lần kết hợp vun luống cho đất xốp. Vụ sắn năm nay ông Bổn vẫn trồng 3ha sắn KM419, mặc dù ảnh hưởng nắng hạn kéo dài, sản lượng có thấp hơn, nhưng giá sắn ở mức từ 2.200-2.300 đồng/kg củ tươi, ông thu về 15 triệu đồng/ha, cao hơn trồng giống sắn cũ 5 triệu đồng/ha.

Ông Lê Văn Sang, Phó Chủ tịch UBND xã Đức Bình Đông bộc bạch: “Xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2018. Trong 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới thì tiêu chí về hộ nghèo (tiêu chí số 11) rất quan trọng. Việc chuyển đổi giống sắn mới từ tháng 3/2014 đến nay đã góp phần nâng cao thu nhập cho nông dân, giúp hàng trăm hộ trong xã thoát nghèo. Hiện toàn xã chỉ còn 53 hộ nghèo, trong đó có 10 hộ chính sách, bảo trợ xã hội, chiếm 3,2% tổng số hộ trong xã. 

HOÀNG HÀ THẾ