Đam mê nghiên cứu khoa học, em Trần Viết Lân (học sinh lớp 10A, Trường THPT Trần Phú, huyện Tuy An) đã sáng tạo dự án “Thiết bị bay đo khí độc hại giám sát từ xa (BĐKĐHGSTX)” nhằm hỗ trợ con người tiếp cận với các vùng đất mới nghi có khói độc. Đạt giải nhì cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh trung học lần thứ 6, năm học 2018-2019, dự án này được Sở GD-ĐT chọn tham dự cấp quốc gia vào tháng 3 tới tại TP Hồ Chí Minh.
Từ nhỏ, Lân đã say mê, hứng thú với các loại máy móc, thiết bị. Nhiều đồ chơi ba mẹ mua về, em tháo ra để khám phá, rồi tự lắp ghép lại. Năm học lớp 8, Lân sáng tạo sản phẩm “Dàn phơi đồ thông minh” và đạt giải khuyến khích tại cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh trung học. Thành tích này tuy còn khiêm tốn nhưng là tiền đề để Lân tự tin bắt tay vào các dự án lớn hơn.
Lân rất thích đọc các tin tức về thiên văn học và vũ trụ. Biết được thông tin trong quá trình khám phá các vùng đất mới, một số nhà khoa học đã tử vong do bị ngạt khí độc, cho nên em ấp ủ ý định chế tạo một thiết bị BĐKĐHGSTX.
Lân bộc bạch: “Việc phát hiện các khí độc tồn tại trong không khí là vấn đề cần thiết. Làm thế nào để bảo đảm sức khỏe và tính mạng con người, đặc biệt là những người làm công tác quan trắc khí trong các nghiên cứu về môi trường? Xuất phát từ trăn trở đó, em đã xây dựng ý tưởng kết hợp thiết bị bay điều khiển từ xa với các mạch cảm biến phát hiện khí độc”.
Có ý tưởng từ hè năm học vào lớp 10, nhưng đến 6 tháng sau, Lân mới hoàn thành được dự án. Vì chưa từng trải qua lớp đào tạo nào về lập trình, nên khi bắt tay vào hiện thực hóa ý tưởng, Lân gặp một số khó khăn.
Dưới sự hướng dẫn của thầy Trần Hoàn Vũ, giáo viên môn Vật lý, em “đào sâu” kiến thức đã học; đồng thời nghiên cứu thêm các tài liệu trên internet, dựa vào các sản phẩm đã có để chế tạo dự án mang dấu ấn của riêng mình.
Nói về nguyên lý hoạt động của thiết bị BĐKĐHGSTX, Lân cho hay: “Điều khiển thiết bị bay hoạt động thông qua bộ điều khiển sóng 2.4ghz, cân bằng độ cao nhờ hệ thống định vị GPS. Thiết bị bay có thể tự quay về vị trí cất cánh và tự quay về vị trí cất cánh khi bị mất sóng. Còn thiết bị đo khí độc hại dùng mạch arduino. Thiết bị này có thể đo đạc những thông số như: CO, CH4, chất lượng không khí, nhiệt độ, độ ẩm của môi trường. Tín hiệu đo được gửi về smart phone thông qua sóng wifi...”.
Theo Lân, thiết bị BĐKĐHGSTX có khả năng bay tầm xa và tầm cao khoảng 2.000m. Em đã cho thiết bị này bay xung quanh một nhà máy thải ra khói và thiết bị đã gửi về những thông số đo đạc được. “Mục tiêu của thiết bị này nhằm thay thế con người tiếp cận với các vùng nghi có khí độc hại trong quá trình nghiên cứu. Tổng chi phí làm ra thiết bị này 3,9 triệu đồng. Với giá thành như vậy, em tin rằng sản phẩm này có khả năng nhân rộng và mang lại hiệu quả thực tế”, Lân bày tỏ.
Tại Hội thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học cấp tỉnh năm học 2018-2019, với phần thuyết minh gãy gọn, súc tích, Lân để lại nhiều ấn tượng đẹp cho ban giám khảo. Kết thúc hội thi, “thiết bị BĐKĐHGSTX” của em xuất sắc đạt giải nhì, được chọn là 1 trong 7 sản phẩm tham dự cấp toàn quốc. Hiện tại, Lân đang nâng cấp hệ thống cảm biến khí và cảm biến khoảng cách để giúp thiết bị này hoạt động ổn định hơn. Đồng thời bổ sung thêm tính năng bay theo chỉ điểm trên bản đồ, giúp người tự động hoàn toàn và sử dụng dễ dàng hơn.
Ông Dương Bình Luyện, Trưởng Phòng Giáo dục trung học (Sở GD-ĐT) chia sẻ: “Chúng tôi đánh giá cao sản phẩm “Thiết bị BĐKĐHGSTX” của Lân. Đây là một sản phẩm có ý tưởng mới lạ, tích hợp được nhiều tính năng, có khả năng ứng dụng vào thực tế cao. Sản phẩm này được đánh giá “nặng ký” của đoàn Phú Yên mang tham dự Hội thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học cấp toàn quốc năm 2019”.
HÀ MY
