Giăng lưới cao 4-5m với những mắc lưới mảnh, nhỏ để bẫy tất cả các loại chim, trong đó có chim yến. Hoặc chủ đích dùng máy mở âm thanh dẫn dụ chim yến sa lưới... Đó là chiêu thức phổ biến mà những người bẫy chim đang sử dụng để bắt hàng ngàn con chim yến. Hệ quả là những nhà yến trong tỉnh và trên cả nước đang giảm đáng kể số lượng chim vì vấn nạn này.
Số lượng chim giảm từ 30-40%
Ông Nguyễn Đức Hiền ở TP Tuy Hòa, cho biết: Tôi có nhà nuôi yến đã hơn 10 năm nhưng chưa năm nào thấy nạn bẫy chim yến rầm rộ như hiện nay. Hệ quả thấy rõ là tại nhà nuôi yến của tôi, số lượng chim giảm từ 30-40%. Điều này đồng nghĩa với việc đã có hàng trăm, thậm chí cả ngàn con chim yến bị bẫy.
Tương tự, ông Huỳnh Văn Dũng ở TP Tuy Hòa, cũng cho hay: Thời gian gần đây, tôi nhận thấy tốc độ tăng đàn yến do gia đình nuôi rất chậm. Từ đầu năm đến nay chỉ tăng khoảng 200 con, trong khi số lượng yến con nở ra rất nhiều. Điều này cho thấy tỉ lệ hao hụt thực tế rất lớn khi nạn bẫy chim yến ngày càng rầm rộ.
Theo nhiều người dân ở thôn Phước Bình Bắc, xã Hòa Thành (huyện Đông Hòa), gần một năm qua, hai anh em ông T.Đ.N và T.Đ.B cứ chiều chiều lại ra bờ sông Đà Rằng dùng lưới tàng hình của Trung Quốc để săn chim yến. Mỗi ngày, họ bắt được hàng trăm con chim yến, làm giảm đáng kể số lượng đàn, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của người nuôi yến.
Người dân đã nhiều lần làm đơn kiến nghị lên lãnh đạo xã; UBND xã đã cử cán bộ đến nhà thuyết phục, hai ông này cũng đồng ý dừng việc săn bắt chim yến nhưng chỉ sau một thời gian ngắn, sự việc tái diễn. Hay như mới đây, nhiều người dân thôn Phú Liên, xã An Phú (TP Tuy Hòa) cho hay ông Đ.V.H ở thôn này cũng thường giăng lưới bắt chim hoang dã và chim yến ở ruộng gần nhà.
Bàn giải pháp ngăn chặn
Hiện nay, các địa bàn rộ lên vấn nạn bẫy chim yến là tại các xã Hòa Thành (huyện Đông Hòa), Hòa An (huyện Phú Hòa), Hòa Bình 1, Hòa Phú (huyện Tây Hòa), An Phú (TP Tuy Hòa)... Trước tình trạng này, mới đây, Hội Yến sào Phú Yên đã tổ chức buổi họp bàn giải pháp ngăn chặn nạn bẫy chim yến trên địa bàn tỉnh. Tại buổi họp, hội cũng công bố quyết định thành lập Ban Bảo vệ chim yến với nhiệm vụ theo dõi sát sao các vụ việc liên quan đến nạn bẫy chim yến để kịp thời ngăn chặn, bảo vệ nguồn lợi chim yến trên địa bàn tỉnh nói riêng, cả nước nói chung.
Theo ông Lương Công Huân ở thôn Phú Lộc, xã Hòa Thắng (huyện Phú Hòa), việc thành lập Ban Bảo vệ chim yến là cần thiết. Tuy nhiên, hiện lực lượng của ban còn rất mỏng, chỉ 5 người phụ trách cả tỉnh nên hiệu quả sẽ không cao. Ông Huân đề nghị nên có thêm người ở các địa phương, thậm chí là ở tận các xã, thôn để lực lượng tại chỗ này kịp thời phát hiện, xử lý hành vi bẫy chim yến.
Còn ông Lê Văn Cựu, Giám đốc Sở KH-CN, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Yến sào Việt Nam, cho hay: Hội Yến sào Phú Yên cần nhanh chóng tuyên truyền, phổ biến số điện thoại đường dây nóng 0901171009 của Ban Bảo vệ chim yến tỉnh Phú Yên để đông đảo người dân, người nuôi chim yến biết. Hội cũng cần kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các lực lượng công an, kiểm lâm vào cuộc xử lý nghiêm những trường hợp này.
Theo ông Phạm Duy Khiêm, Chủ tịch Hội Yến sào Phú Yên, tại Việt Nam, chim yến thuộc nhóm IIB danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm, ban hành kèm theo Nghị định 32/2006/NĐ-CP của Chính phủ. Còn tại Phú Yên, tháng 7/2018, UBND tỉnh có công văn giao Sở NN-PTNT và UBND các huyện, thị xã, thành phố tổ chức tuyên truyền, vận động người dân không nên săn bắt giết hại chim yến để ăn thịt và làm vật phóng sinh, vì chim yến mang lại nguồn lợi quý là tổ yến có giá trị dinh dưỡng và kinh tế rất cao.
“Để bảo vệ nguồn lợi này, Hội Yến sào Phú Yên mong muốn chính quyền địa phương cùng các cơ quan chức năng sớm vào cuộc ngăn chặn và xử lý nghiêm hành vi bẫy chim yến trái phép. Về phần mình, hội sẽ tích cực tuyên truyền, vận động những người bẫy chim dần bỏ nghề; đồng thời kịp thời thông tin về những quy định xử phạt đối với các hành vi săn bắt, vận chuyển, buôn bán trái phép... chim yến để mọi người biết và tuân thủ pháp luật”, ông Khiêm nói.
Không chỉ giải quyết “phần ngọn” là những người đi bẫy chim mà còn phải giải quyết “tận gốc” những nhà hàng, quán nhậu, những điểm bán chim phóng sinh... có nhu cầu thu mua, tiêu thụ chim yến.
Ông Lương Công Huân (huyện Phú Hòa) |
LÊ HẢO