Công ty TNHH Xây dựng Việt Phát Đạt đang triển khai dự án Mỏ cát vật liệu xây dựng thông thường suối Cây Đu, thôn Bình Nông, xã Xuân Lâm, TX Sông Cầu, nhưng bị nhân dân địa phương phản ứng dữ dội vì lo ngại ảnh hưởng đến đời sống của họ. Những ngày qua, bà con kéo đến hiện trường khai thác cát đôi co dẫn đến mất an ninh trật tự.
Tình hình đang nóng lên
Theo đơn kiến nghị có chữ ký của gần 40 người dân thuộc cụm 3, thôn Bình Nông gửi đến Báo Phú Yên, lúc 14 giờ ngày 10/5/2018, nhóm phóng viên Báo Phú Yên cùng Bí thư, Chủ tịch UBND xã Xuân Lâm đã có mặt tại suối Cây Đu (thôn Bình Nông, xã Xuân Lâm, TX Sông Cầu), nơi Công ty TNHH Xây dựng Việt Phát Đạt đang triển khai hút cát theo dự án được UBND tỉnh cấp phép. Theo bà con, dòng suối này là nơi sinh hoạt của toàn dân trong khu vực nên việc hút cát sẽ làm sụp lở đất hai bên bờ suối, ảnh hưởng đến nhà cửa, đất sản xuất, tạo độ sâu nguy hiểm, khiến người lớn và trẻ em không có nơi tắm rửa, sinh hoạt. Chính vì vậy, họ đã lo ngại, phản ứng và làm đơn kiến nghị, kêu cứu gửi đến nhiều cơ quan nhưng không được giải quyết thỏa đáng.
Bà Trương Thị Gái, 70 tuổi, ở thôn Bình Nông, nói: Chúng tôi yêu cầu các cấp chính quyền giải quyết nguyện vọng của người dân vì nhà cửa của chúng tôi ở bên sông, bên suối. Nếu hút cát đi sẽ gây sụp lở đất đai, nhà cửa. Năm 2009, xã chỉ mới hút mấy xe cát ở dưới kia mà đất đai, nhà cửa ở trên này bị nước cuốn đi rất nhiều; nay lấy cát ở đây thì mùa mưa lũ tới thiệt hại ai sẽ chịu. Còn bà Bùi Thị Vinh cũng ở thôn Bình Nông cho biết: Xã đã mời bà con đến trụ sở để thông tin về dự án này, nhưng chúng tôi không ủng hộ vì ảnh hưởng đến đời sống. Cán bộ xã nói dự án hút cát được triển khai trên thác Cây Đu, cách đây vài cây số nhưng nay lại làm tại Soi Điều, ở ngay trong khu dân cư này. Nếu hút cát ở đây sẽ gây sụp lở đất, dầu mỡ lan ra giếng nước, tới mùa mưa lũ, con nước chảy rất mạnh sẽ làm sập nhà cửa. Đây cũng là bến tắm của trẻ em, nếu lấy cát đi, lòng suối sẽ sâu hơn, gây nguy hiểm cho các cháu. Nguyện vọng của bà con là dừng dự án này lại.
Tại hiện trường, lúc này đang tập trung khoảng vài chục người, phần lớn là phụ nữ và người già. Mọi người đều hướng về phía bờ đối diện, nơi có dãy lán trại của công nhân ở để làm việc. Dưới suối là hai chiếc xà lan đang nổ máy bơm cát từ lòng suối phun lên bờ. Trên bờ là một chiếc xe múc đang nằm chờ múc cát chở đi. Những người phụ nữ từ bờ bên này đã lội xuống suối, tiến nhanh về phía bên kia. Hai bên đấu khẩu, chỉ trỏ, vung tay, vung gậy rất quyết liệt… Lãnh đạo xã Xuân Lâm có mặt tại hiện trường đã kiên trì vận động cả hai bên để ngăn chặn sự xô xát, có thể dẫn đến những hậu quả đáng tiếc.
Lòng dân chưa yên
Cũng sáng 10/5/2018, làm việc với Bí thư Thị ủy Sông Cầu Đặng Cao Khải, chúng tôi được biết thời gian qua, không khí nơi đây khá căng thẳng. Để hạ nhiệt, Thị ủy đã chỉ đạo tạm dừng việc hút cát để chờ sự giải quyết thỏa đáng trên cơ sở an dân, tạo sự đồng thuận cao giữa các bên để thực hiện dự án này. Nhưng tình hình ngày một “nóng” hơn và người dân làm đơn kiến nghị gửi đi nhiều nơi.
Trước đó, ngày 23/4/2018, ông Mai Kim Lộc, Phó Giám đốc Sở TN-MT Phú Yên đã ký Công văn 1108/STNMT-KS gửi UBND TX Sông Cầu trả lời đơn kiến nghị của bà con. Công văn ghi rõ, dự án này đã được UBND tỉnh cấp phép, đủ điều kiện hoạt động. Sở NN-PTNT cũng đã có ý kiến: “Theo đề nghị của nhà đầu tư thì diện tích 0,88ha, trữ lượng cát là 19.892m3 và công nghệ khai thác đơn giản. Quy mô khai thác của dự án không lớn, nên sẽ không ảnh hưởng nhiều đến các khu vực lân cận. Sở NN-PTNT thống nhất chủ trương đầu tư dự án”. UBND TX Sông Cầu cũng đã có ý kiến: “Việc kiểm tra thực địa và nghiên cứu hồ sơ cho thấy khu vực dự án có khoảng cách an toàn với khu dân cư, quy mô dự án không lớn, đã được các sở, ban ngành liên quan góp ý và thẩm định chủ trương đầu tư” nên thống nhất chủ trương đầu tư. Từ những ý kiến đó, ông Mai Kim Lộc kết luận: “Sở TN-MT nhận thấy phản ánh của bà con cụm 3, thôn Bình Nông về dự án Mỏ cát vật liệu xây dựng thông thường suối Cây Đu, thôn Bình Nông, xã Xuân Lâm, TX Sông Cầu của Công ty TNHH Xây dựng Việt Phát Đạt triển khai dẫn đến khả năng toàn bộ nhân dân ở đây rơi vào cảnh không còn nơi sinh hoạt, không còn đất canh tác, không còn nhà để ở là chưa đủ cơ sở”.
Làm việc với lãnh đạo Công ty TNHH Xây dựng Việt Phát Đạt, chúng tôi nhận được một bộ hồ sơ (bản photocopy) dày hơn 40 trang. Đáng lưu ý, trong bộ hồ sơ này có giấy xác nhận đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường của Sở TN-MT Phú Yên số 06/GXN-STNMT do bà Lê Đào An Xuân, Phó Giám đốc sở ký ngày 24/4/2017. Tuy nhiên, khi xem kỹ, không thấy bản kế hoạch bảo vệ môi trường của dự án, chúng tôi hỏi thì ông Trương Tấn Đạt, Giám đốc công ty này hỏi ngược lại: “Đánh giá tác động môi trường là cái gì?” (!).
Việc khai thác cát tại suối Cây Đu gây xung đột lợi ích giữa doanh nghiệp và nhân dân địa phương không phải là chuyện mới và cũng không phải là không có cách giải quyết. Điều cốt yếu là phải an lòng dân. Cả doanh nghiệp và chính quyền cần phải có những cuộc đối thoại trên cơ sở tôn trọng nhân dân và phải giải thích để họ hiểu và đồng thuận. Điều người dân thôn Bình Nông quan tâm là môi trường sinh sống có bị ảnh hưởng không, và ai sẽ chịu trách nhiệm khi những điều không may xảy ra. Trong tình thế hiện nay thì chỉ đạo tạm dừng thực hiện dự án để tìm câu trả lời thỏa đáng của Thị ủy Sông Cầu là hoàn toàn đúng và cần thực hiện nghiêm túc.
PHÒNG BẠN ĐỌC
